ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

niptiras«Ὅτε οἱ ἔνδοξοι μαθηταί ἐν τῷ νιπτῆρι τοῦ δείπνου ἐφωτίζοντο, τότε Ἰούδας ὁ δυσσεβής, φιλαργυρίαν νοσήσας, ἐσκοτίζετο· καί ἀνόμοις κριταῖς σέ τόν δίκαιον κριτήν παραδίδωσι. Βλέπε, χρημάτων ἐραστά, τόν διά ταῦτα ἀγχόνῃ χρησάμενον· φεῦγε ἀκόρεστον ψυχήν τήν διδασκάλῳ τοιαῦτα τολμήσασαν. Ὁ περί πάντας ἀγαθός, Κύριε, δόξα σοι».

Όταν οι ένδοξοι μαθητές κατά τη διάρκεια του νιπτήρα λάμβαναν το φως του Θεού, τότε ο δυσσεβής Ιούδας, καταληφθείς από τη φοβερή νόσο της φιλαργυρίας, γέμιζε από το σκοτάδι της παρανομίας. Έτσι, σκοτισμένος, παρέδιδε σε άνομους κριτές (να δικαστείς) εσένα, το δίκαιο Κριτή. Βλέπε, εσύ που αγαπάς τα χρήματα, αυτόν που για χάρη τους, χρησιμοποίησε την αγχόνη (κρεμάστηκε)· απόφευγε την αχόρταγη ψυχή, που τόλμησε τέτοια πράγματα στο Διδάσκαλο.

Σε εσένα, Κύριε, που είσαι προς όλους αγαθός, δόξα σοι. Το πρόσωπο του Ιούδα κατέχει κεντρική θέση στην ιστόρηση του πάθους του Χριστού. Ήδη η υμνογραφία των προηγούμενων ημερών της Μεγάλης Εβδομάδος ασχολήθηκε αρκετά με τον προδότη μαθητή. Το τροπάριο επανέρχεται στο ίδιο θέμα, τόσο περισσότερο όσο η προδοσία ήταν επί θύραις. Ήταν Μεγάλη Πέμπτη. Το εσπέρας ο Χριστός θέλησε με τους μαθητές του να φάγει το τελευταίο Πάσχα της ζωής του, στο οποίο θα συνιστούσε το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας.

Οι μαθητές ήταν όλοι συγκεντρωμένοι σε υπερώο δωμάτιο στα Ιεροσόλυμα, όπου όλα είχαν ετοιμαστεί για το πασχάλιο δείπνο. Μαζί τους ήταν και ο Ιούδας. Ενώ όμως οι έντεκα μαθητές στις κρίσιμες εκείνες ώρες φωτίζονταν από την ακτινοβολία του θείου Διδασκάλου και ο νους τους ανοιγόταν στη Χάρη για να δεχτεί τις φωταύγειες του σωστικού μυστηρίου, ο Ιούδας ήταν παραδομένος στο σκοτάδι του αιώνιου θανάτου. Ασυγκίνητος στο θαύμα του Θεού, ο νους του απουσίαζε από την ουράνια μυσταγωγία, έτρεχε μακριά, πολύ μακριά, έφτανε στα έγκατα του Άδη, στο ζοφερό σκοτάδι της κολάσεως.

Ήταν κολλημένος στους εχθρούς του Χριστού, που ήθελαν να τον θανατώσουν, και σχεδίαζε να τους παραδώσει τον ελευθερωτή του κόσμου. Μελετούσε την προδοσία! Τρομερό το κατάντημα του προδότη μαθητή! Ο ποιητής του τροπαρίου επισύρει την προσοχή του ανθρώπου·

Βλέπε, λέγει, εσύ που αγαπάς είτε το πολύτιμο μέταλλο, είτε τα χάρτινα τραπεζογραμμάτια, εσύ που περιορίζεις την ψυχή και τη ζωή σου στα χρήματα και κάνεις τα πάντα για να τα αποκτήσεις, ο ανάλγητος δούλος του μαμωνά, ο δεινός φιλάργυρος, βλέπε εκείνον, που για την αγάπη των χρημάτων βρήκε θάνατο φρικτό και επώδυνο, κρεμάστηκε σ᾽ ένα αφιλόξενο δέντρο!

Απόφευγε, φωνάζει, την ακόρεστη ψυχή, που για τα χρήματα τόλμησε να φτάσει στην προδοσία του Διδασκάλου! Εμείς, Κύριε, άφωνοι μπροστά στο μυστήριο της θείας σου αγαθότητας που περιπτύσσεται όλους ανεξαίρετα τους ανθρώπους, τους καλούς και τους κακούς, ως σιωπηλοί μπροστά στο σκοτεινό μυστήριο του προδότη, που καπηλεύθηκε τη χάρη σου, σε δοξάζουμε.