ΠΟΡΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

stavrwshΚυριακή των Βαΐων - Τα νήπια

«Εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον». Αυτή η όμορφη φράση, παρμένη μέσα από τους Ψαλμούς του Δαβίδ, αποτυπώνει κατά τον καλύτερο τρόπο την εικόνα της εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα. Η είσοδος θριαμβευτική, όπως ταιριάζει σ ἕναν Βασιλιά. Η είσοδος αυτή ίσως η μοναδική επίγεια τιμή που απόλαυσε ο Κύριος, στην περιπέτεια της ζωής Του. Η έξοδός Του λίγες ημέρες μετά, από τα Ιεροσόλυμα, ήταν φέροντας το Σταυρό στον ώμο και κατευθυνόμενος στο Γολγοθά. Από τον θρίαμβο στην ατίμωση, θα μπορούσε μελαγχολικά να σημειώσει κάποιος!
Όταν ένας βασιλιάς έκανε την πορεία θριάμβου μετά από μία μεγάλη νίκη, τον υποδέχονταν οι πάντες, τοπικοί ηγεμόνες, στρατιωτικοί και θρησκευτικοί άρχοντες, όλος ο λαός με ιαχές και θόρυβο, ενώ ο βασιλιάς φρόντιζε να μοιράζει στους ανθρώπους χρήματα, φαγητό, προνόμια, δείχνοντας την μεγαλοκαρδία του και την ανωτερότητα που πήγαζε από το θρίαμβό του. Τον συνόδευαν η κουστωδία του, οι ξεχωριστοί, οι εκλεκτοί, και ταπεινωμένοι όλοι όσοι είχαν ηττηθεί στη μάχη, για να παραδοθούν στη χλεύη του λαού!
Ο Χριστός μπαίνει στα Ιεροσόλυμα χωρίς την βασιλική πολυτέλεια, καθισμένος επί πώλου όνου, αντί για ροδοπέταλα και τελετές, τα μικρά παιδιά κουνούν τα βάγια των φοινίκων, αντί να τον υποδεχτούν οι πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες του τόπου, αυτοί είναι που συνωμοτούν εναντίον, αντί να μοιράσει υλικά αγαθά, δίνει μόνο τα λόγια της αγάπης, της θυσίας, της αιωνιότητας. Σ ἕναν λαό που ζητά να χορτάσει την μόνιμη υλική του πείνα, ο Χριστός προσφέρει την πνευματική τροφή και το ζων ύδωρ, που θεραπεύει τις υπαρξιακές ανάγκες του ανθρώπου και του δίνει την ελπίδα της υπέρβασης του θανάτου!


Τον συνοδεύουν οι Απόστολοι, ταπεινοί ψαράδες, φοβισμένοι άνθρωποι, που θα σκορπίσουν στην ανηφόρα των Παθών, δεν έχει κοντά Του ταπεινωμένους και έτοιμους να παραδοθούν στη χλεύη, μαζί Του όμως θα φέρει πάντοτε συντετριμμένους το θάνατο και τον διάβολο, που πλέον δεν θα έχουν καμία δύναμη ουσιαστική στην ανθρώπινη ιστορία, όσο κι αν το προσπαθούν!
Αξίζει να σταθούμε στα παιδιά, στα νήπια. Η αγνότητά τους, η χαρά τους, η ελευθερία και η αφοβία τους να δοξολογούν τον «ερχόμενο εν ονόματι Κυρίου», αποτελούν την αφορμή ενός ουσιαστικού προβληματισμού. Στην ταραγμένη από τα πάθη, τις βιοτικές φροντίδες, την αγωνία για το μέλλον, ψυχή και καρδιά μας, τα νήπια καταρτίζουν αίνο προς το Θεό και μας προτρέπουν να αφήσουμε αυτή την παιδικότητα και την αθωότητα που ο καθένας μας κρύβει, να βγει στην επιφάνεια!
Να ξεπεράσουμε την κακία, να μιλήσουν στην ψυχή μας τα όσα φέρνει ο Χριστός, η ανάγκη αγάπης, ελευθερίας και χαράς, που νιώθουν τα νήπια, αλλά και όλοι όσοι νηπιάζουν ως προς την αμαρτία, και κυρίως να μάθουμε ότι η ζωή μας βρίσκει το αληθινό της νόημα όταν νιώθουμε την εμπιστοσύνη στο Θεό, όταν Τον δοξάζουμε για ο,τι μας δίνει, όταν νιώθουμε αυτή τη βαθιά χαρά της παρουσίας Του, γιατί αυτή είναι που δίνει στόχο και ζωή στην ύπαρξή μας! Και ας αφήσουμε τους κάθε λογής ισχυρούς να συνωμοτούν. Μας αρκεί η ομορφιά της εικόνας των νηπίων! Άλλωστε, στο χαμόγελό τους, υπάρχει η ελπίδα! Άλλωστε, στη φωνή τους, ξεκινά η χαρά! Άλλωστε, η παρουσία τους, δεν είναι τίποτε άλλο από την εικόνα της αιώνιας δοξολογίας, χαράς και σωτηρίας του ανθρώπου, κοντά στον Βασιλιά που μπαίνει στη ζωή μας θριαμβευτικά, τον Κύριό μας!


Μεγάλη Δευτέρα - Ο Γάμος

«Τον νυμφώνα σου βλέπω, Σωτήρ μου κεκοσμημένον, και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ». Αυτή η όμορφη φράση, που ακούγεται στο εξαποστειλάριο του Όρθρου των πρώτων ημερών της Μ. Εβδομάδος, αποτυπώνει κατά τον καλύτερο τρόπο τον τρόπο με τον οποίο η Εκκλησία μας περιγράφει τη σχέση του Θεού με τον άνθρωπο. Η σχέση αυτή ορίζεται με την εικόνα του γάμου, όπου ο Χριστός είναι ο νυμφίος της κάθε ψυχής, η οποία καλείται να μπει στο νυμφώνα, την Εκκλησία, για να γευθεί τη χαρά της αλλαγής, της σωτηρίας, της αγάπης που προσφέρει αφειδώλευτα ο Κύριός μας!
Έχουμε την αίσθηση ότι η πίστη στο Θεό είναι περίπου μία μαγική βεβαιότητα, η οποία ανταποκρίνεται στην ανάγκη μας να υπερβούμε την ανασφάλειά μας για μετά το θάνατο, να υπάρχει Κάποιος ο οποίος να μας βοηθά στις δύσκολες στιγμές μας, ιδίως όταν κλονίζεται η υγεία μας αλλά και σε περιόδους κρίσεων. Άλλοι, έχουμε την αίσθηση πως η πίστη συνεπάγεται την εξωτερική αλλαγή του ανθρώπου, η θρησκεία βοηθά τον άνθρωπο να γίνεται καλύτερος, να ανταποκρίνεται στα κοινωνικά και εκπαιδευτικά ιδεώδη. Άλλοι, ακολουθούμε την πίστη από παράδοση, έτσι μάθαμε, ενώ οι νεώτεροι νιώθουν κάπως την πίεση των μεγαλυτέρων για μία, έστω τυπική παρουσία στην Εκκλησία, ιδίως τις ημέρες αυτές!
Εδώ είναι που έρχεται να παίξει αποφασιστικό ρόλο η παρουσία της Εκκλησίας ως θεσμού του κράτους. Δεσμευμένοι από την ιστορική θέση της Εκκλησίας στα ελλαδικά δεδομένα, έχουμε συνηθίσει τους άρχοντες να παρουσιάζονται στις δοξολογίες και τις μεγάλες εορτές και να παίρνουν περίοπτη θέση στους Ναούς, όλα τα μεγάλα έργα να ξεκινούν με αγιασμό, το ίδιο και οι πολιτικές, κοινωνικές, εκπαιδευτικές και άλλες εκδηλώσεις! Έτσι, δυσκολευόμαστε να αποτινάξουμε αυτή την θεσμοποιημένη εικόνα για την πίστη και τη θρησκεία και μας είναι αδύνατον να δούμε την ουσία της!
Γιατί η ουσία της πίστης μας βρίσκεται ακριβώς στην πρόταση του γάμου. Πιστεύω στο Θεό σημαίνει θέλω να έχω προσωπική σχέση μαζί Του, θέλω να ανταποκριθώ στην αγάπη Του, θέλω να μιμηθώ το παράδειγμα της θυσία και της προσφοράς στον άνθρωπο που Αυτός έδειξε, ακολουθώ στη ζωή μου την ελευθερία που οι εντολές Του επαγγέλονται, αγωνίζομαι εναντίον του κακού εαυτού μου, που αποτελεί εμπόδιο στη χαρά, δεν ζω μόνο για τον άρτο τον επιούσιο, αλλά από αγάπη γι Αὐτὸν και τον συνάνθρωπο, με ο,τι αυτό συνεπάγεται, δε μένω στα δεδομένα της εποχής μου που με καλούν να είμαι σκληρός, ατομοκεντρικός, ορθολογιστής, χρηματιστής...
«Και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ». Μπροστά στην τέλεια αγάπη του Χριστού για μένα συναισθάνομαι ότι τα ρούχα της ψυχής μου είναι πολύ λεκιασμένα από την αμαρτία και την απιστία μου προς Αυτόν. Μένω στην εικόνα της πίστης σ ἕναν Θεό που δεν ασχολείται με τα ανθρώπινα και που τον θέλω στη ζωή μου όποτε «νιώθω την ανάγκη». Όμως η αγάπη, η γνήσια και θυσιαστική, είναι ολοκληρωτική, δε γνωρίζει σύνορα, μα βάζει τον άνθρωπο σ αὐτὴ την πορεία του γάμου, της χαράς, του αγώνα, της κοινής πορείας με τον Αγαπημένο Ιησού!
Η Ορθοδοξία είναι δρόμος αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο και καρδιακής προσέγγισης του ανθρώπου προς το Θεό! Αυτή η πορεία μετάνοιας και σωτηρίας απέχει πολύ από τη θεώρηση της πίστης ως θεσμού η ως μαγικής προσκόλλησης σε μία παράδοση που δεν ξέρουμε! Αν ζήσουμε την αγάπη, όχι ως απλή ανθρωπιστική αρχή, αλλά ως σχέση και στάση ζωής, τότε ο Φωτοδότης θα μας λαμπρύνει και θα μας σώσει!


Μεγάλη Τρίτη - Η Μυροφόρος

«Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή,..., μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν, οδυρομένη μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει». Το τροπάριο της Κασσιανής δεσπόζει στην ακολουθία της Μ. Τρίτης. Μία γυναίκα αμαρτωλή, πόρνη σώματι, καταλαβαίνοντας την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, αναλαμβάνει το ρόλο της Μυροφόρου, και φέρνει στο Χριστό μύρα, πριν από τον ενταφιασμό Του. Με μία συγκλονιστική χειρονομία αγάπης, σιωπηλή, αλείφει με μύρο τα πόδια του Κυρίου, και τα σκουπίζει με τα δάκρυα και τα μαλλιά της, δείχνοντας μ αὐτὸ τον τρόπο την έμπρακτη μετάνοιά της, την οποία ο Κύριος κάνει αποδεκτή!
Μυροφόρος η πόρνη γυναίκα, στην ψυχή της οποίας παρέμεινε η ευαισθησία και η συναίσθηση της αμαρτωλότητας. Δάκρυα, μύρα, ταπείνωση, ανακατεύονται με τα αισθήματα αγάπης προς Αυτόν, ο οποίος την λυτρώνει από την αμαρτία. Δεν μιλά, μονάχα πράττει. Δε φωνάζει ότι αγαπά, μονάχα προσφέρει, δεν δηλώνει ότι είναι αμαρτωλή, μονάχα μετανοεί, δεν φοβάται την κατακραυγή, προέχει η σωτηρία, δεν μένει να χαρεί για το έλεος του Θεού, μόνο εισέρχεται στο ταμιείον της, για να συνειδητοποιήσει ότι εφ ὅρου ζωής έχει ένα αβάσταχτο χρέος αγάπης, συναίσθησης της ευεργεσίας και δοξολογίας προς τον Κύριο!
Μυροφόρος είναι και η στάση κάθε ψυχής που νιώθει ότι δεν ανταποκρίνεται στην αγάπη του Χριστού γι αὐτήν. Κάθε άνθρωπος άλλωστε ζει με άλλες αγάπες, έξω από την αγάπη του Θεού! Τις περισσότερες φορές μάλιστα θεωρεί πως αυτή η αγάπη είναι φυλακή, καταναγκασμός, περιορισμός! Επαναστατεί εναντίον Του και ζητά την ελευθερία Του, όπως το παιδί που στρέφεται εναντίον του γονιού του. Βρίσκει άλλες αγάπες, αλλά δεν μπορεί ποτέ να βρει τη γνήσια και μοναδική αγάπη του Χριστού!
Όταν λοιπόν νιώθει ότι αυτή του λείπει, ξεκινά το δρόμο της επιστροφής. Σιωπηλά, διότι τα θαύματα γίνονται στη σιωπή• μυστικά, διότι η ελπίδα μυστικά κυοφορείται• με τόλμη, ενώπιον όλων, διότι γνωρίζει ότι ο Χριστός δεν απορρίπτει, αλλά χαίρεται με την επιστροφή του αμαρτωλού, ο άνθρωπος που νιώθει αυτή την ακρότατη επιθυμία να ξαναβρεί τη ζωή, αναλαμβάνει μυροφόρου τάξιν και φέρνει τα δικά του μύρα στο Χριστό!
Αρνείται την κακία και προσφέρει τη θυσία, αρνείται τη σκληρότητα και προσφέρει το δάκρυ, αρνείται τον εγωισμό και προσφέρει την ταπείνωση, αρνείται τα πάθη και προσφέρει την επιθυμία της καρδιάς για κοινωνία με το Χριστό, αρνείται ο,τι ψεύτικο αγαπούσε και σιωπηλά ομολογεί ότι ο Λυτρωτής είναι Αυτός που, χωρίς να τον αποκόψει από τη ζωή του, θα του δώσει νέο νόημα σ αὐτήν!
Η αντίδραση του Χριστού στην πράξη της μυροφόρου είναι η ίδια όπως και σε κάθε ανθρώπινη ψυχή. Είναι η σιωπηλή αποδοχή του μύρου, της πράξης, του αδειάσματος της αμαρτίας και της ευωδίας της αγάπης! Ο Χριστός μάλιστα δεν δέχεται την αντίδραση των άλλων -ανάμεσά τους και των μαθητών του-, οι οποίοι διαμαρτύρονται υποκριτικά για την αξία του μύρου που σπατάλησε η μυροφόρος. Έτσι άλλωστε διαμαρτύρονται όσοι θεωρούν ότι μόνο η εξωτερική καθαρότητα αποτελεί την απόδειξη της θρησκευτικής ζωής, όμως ο Χριστός δέχεται την ολοπρόθυμη καρδιακή αλλαγή του ανθρώπου και όχι την επίπλαστη αποδοχή των λόγων Του!
Οι σλυγχρονοι καιροί μας μιλούν με λόγια, με ψέματα, με επιφάνειες. Ο Χριστός προσφέρει αγάπη, ουσία, σωτηρία. Αρκεί να είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε μυροφόροι στο πρόσωπό Του. Τότε τα δάκρυα της λύπης θα μεταμορφωθούν στην πιο γλυκιά χαρά, αυτή της αποδοχής μας όπως είμαστε, αυτή της εύρεσης της γνήσιας κοινωνίας και της αγάπης από έναν Θεό που δεν απορρίπτει, αλλά σώζει άνθρωπο και κοινωνία!


Μεγάλη Τετάρτη - Ο Νιπτήρας

«Ταπεινούμενος δι εὐσπλαχνίαν, πόδας ένιψας των μαθητών σου, και προς δρόμον θείον τούτους κατεύθυνας». Μ αὐτὴ τη φράση αποτυπώνεται μία από τις κορυφαίες σκηνές ταπείνωσης στη ζωή του Χριστού, μία αφάνταστα παράξενη εικόνα για έναν διδάσκαλο, έναν ηγέτη, κάποιον που θα μπορούσε να εξουσιάζει γη και ουρανό! Ο Χριστός σκύβει και πλένει τα πόδια των μαθητών Του και μάλιστα αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τη σκοπιμότητα της πράξης. Ο Πέτρος, αν δεν δεχτεί την νίψη, δεν έχει καμία σχέση με τον Κύριο, αποκόβεται, γιατί στο όνομα της αρνήσεως της ταπείνωσης και της προσφοράς, βιώνει την κυριαρχία του εγωισμού, που απορρίπτει την προσφορά!

Είναι παράξενο για τους ηγέτες της κάθε εποχής να συμπεριφέρονται εν απλότητι. Συνοδευόμενοι από τους σωματοφύλακες, τους ισχυρούς, αυτούς που τους στηρίζουν, ηχούν στ αὐτιὰ τους απελπιστικά χωρίς αντίκρισμα φράσεις όπως «ουκ ήλθον διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι», «ο μείζων εν υμίν γενέσθω ως ο νεώτερος, και ο ηγούμενος ως ο διακονών». Έχοντας μάθει να εξουσιάζουν, να παραδίδουν με πολλή δυσκολία την εξουσία η να γαντζώνονται σ αὐτὴν χωρίς διέξοδο, δεν μπορούν να διανοηθούν ότι πρώτιστο χρέος του ηγέτη είναι να αγαπά, να προσφέρει και να διακονεί!
Αυτό είναι το ήθος και η πρόταση της Εκκλησίας στον κόσμο μας! Διακονείς όταν συγχωρείς, διακονείς όταν αναλώνεσαι ακούγοντας τους καημούς του άλλου, όταν το αξίωμά σου, το χάρισμά σου, το ρόλο σου δεν τον χρησιμοποιείς για να προβάλεις τον εαυτό σου, αλλά για να προσφέρεις στον άλλο, διακονείς όταν το μέλημά σου δεν είναι να εξαπατήσεις τον άλλο, αλλά να του προσφέρεις την αλήθεια της πραγματικότητας και την προσπάθεια με σένα μπροστά για την αλλαγή επί τα βελτίω, διακονείς όταν το εγώ σου, τη νίκη σου, τον θρίαμβό σου, τον μεταμορφώνεις σε θρίαμβο των πολλών, σε παραίτηση από την ατομική σου αυτάρκεια, την ατομική σου ευτυχία, την ατομική σου δόξα!
Αν το ήθος αυτό έβρισκε ανταπόκριση σε όλη την κοινωνία, στο επάγγελμα, την πολιτική, στην οικογένεια, αλλά και ενίοτε στην Εκκλησία, τότε θα είχαμε μία μυστική μεταμόρφωση του κόσμου και της κοινωνίας σε σώμα Χριστού, όπου τα μέλη θα έπασχαν το ένα για το άλλο, όπου κανείς Δε θα ζητούσε τα εαυτού αλλά έκαστος τα του ετέρου, όπου η αγάπη και η ταπείνωση θα δημιουργούσαν την συναίσθηση πως τα πάντα στη ζωή έχουν ως σκοπό το χαμόγελο του διπλανού σου, ακόμα κι αν αυτό συνεπάγεται λιγότερο κέρδος, χαμηλότερη παραγωγικότητα, λιγότερη ανάπτυξη! Γιατί τι να την κάνεις την ανάπτυξη, όταν αυτή κοστίζει σε χαμόγελο, αγάπη, καθαρή καρδιά, απλότητα, χρόνο γνήσιας ζωής;
Η ταπείνωση του Χριστού που ένιψε τα πόδια των μαθητών Του, είναι καρπός της ευσπλαχνίας του, της καρδιάς που αγαπά χωρίς όρια τον άνθρωπο. Οδηγεί στο θείο δρόμο, αυτό της προσφοράς και όχι της ανταμοιβής! Είναι ένα ήθος σπάνιο και δυσεύρετο, γιατί η ευτυχία σήμερα μετριέται με την ικανοποίηση του ανθρώπινου εγωισμού! Όλη η πορεία του Ναζωραίου δεν ήταν τίποτε άλλο από ταπείνωση. Κι όσοι τον ακολουθούν, αυτό το δρόμο ακολουθούν!
Αν η θρησκευτικότητα σήμερα αποτυγχάνει να οδηγήσει την πλειοψηφία των ανθρώπων στη γνήσια πίστη, αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι δε φαίνεται κανείς να νίπτει τα πόδια του κόσμου, να του προσφέρεται ολόψυχα, χωρίς να διατάζει, να διακονεί χωρίς να εξουσιάζει! Ίσως, γιατί η ταπείνωση δεν φωνάζει, όπου κι αν υπάρχει! Και είναι σίγουρο ότι υπάρχει! Άλλωστε, χάρις σ αὐτὴ την κρυμμένη διακονία ζει αυτό το μικρό λείμμα που θα παλεύει για την μεταμόρφωση του κόσμου! Και θα σκουπίζει με το λέντιο των δακρύων και της προσευχής τα κουρασμένα πόδια όσων πορεύονται στην αγωνία της ζωής! Για να αφήσει να σταλάζει στις κουρασμένες καρδιές το κρυμμένο εκείνο χαμόγελο της αγάπης και της ελπίδας! Όπως ακριβώς το δικό Του!


Μεγάλη Πέμπτη - Το φιλί

«Μισών εφίλει, φιλών επώλει». Μ αὐτὴ τη φράση η υμνολογία της Εκκλησίας μας περιγράφει τη στάση του Ιούδα απέναντι στο Χριστό. Μία φράση κοφτή, σύντομη, απλή, που κρύβει πόνο. Το μίσος, το φιλί, η αγοραπωλησία! Τρεις στάσεις που στην περίπτωση του Ιούδα συναρμόζονται, σε μία ακολουθία τραγωδίας για την ύπαρξη του μαθητή, αλλά και για πολλούς ανθρώπους που βρίσκονται στη θέση του και σήμερα!
Το μίσος που εκφράζεται με φίλημα, μία τελείως παράδοξη και αντιφατική συμπεριφορά. Το φιλί, η κορυφαία απόδειξη της αγάπης, ο τρόπος που κανείς δείχνει ο,τι τον συνδέει με κάποιον! Το μίσος, η κορυφαία απόδειξη της διαστροφής της αγάπης, του πληγωμένου εγωισμού του ανθρώπου, καρπός της αποτυχίας του ανθρώπου να αγαπήσει αληθινά και ενίοτε να τον αγαπήσουν! Η αγοραπωλησία, ο υποβιβασμός των αισθημάτων σε επίπεδο συναλλαγής, ο άνθρωπος που πουλιέται για να ικανοποιηθεί το συμφέρον του ανθρώπου, τα τριάκοντα αργύρια που δείχνουν την δουλεία του ανθρώπου στο εγώ, στον κακό εαυτό του, στο ψεύτικο! Η σχέση του μαθητή με το διδάσκαλο, όχι σχέση διαφωνίας, αντίθεσης, άλλης άποψης, αλλά ισοπέδωσης και καταστροφής!
Αν ο Ιούδας έμενε στο μίσος για το Χριστό, θα ήταν μία στάση! Ο καθένας θα μπορούσε να την καταλάβει ως προερχόμενη από μία άλλη ματιά της ζωής. Ο Χριστός μιλά για την αγάπη, την προσφορά, τη θυσία, τη μετάνοια! Ο Ιούδας ζει αυτό το κήρυγμα ως αφορμή για την ικανοποίηση της απληστίας και της φιλαργυρίας του, καθώς εξασφάλιζε το γλωσσόκομον, τα χρήματα που του χρειάζονταν για τον κορεσμό του πάθους του. Όμως, δεν μένει εκεί. Το μίσος του γι Αὐτὸν που ήξερε το πάθος του δεν περιορίστηκε στο αίσθημα. Πούλησε και το τελευταίο ίχνος αξιοπρέπειας και αντί να φύγει από Εκείνον, με Τον οποίο δεν συμφωνούσε, προτίμησε να Τον καταστρέψει, να Τον πουλήσει, να Τον ανταλλάξει με ένα ασήμαντο ποσό!
Κι έρχεται το φίλημα! Ο αν-αίσθητος εκφράζεται με τον πιο ωραίο τρόπο απεικόνισης του αισθήματος! «Εταίρε, εφ ᾧ πάρει», η απάντηση του Χριστού! Αυτή η σιωπηλή πίκρα για το κατάντημα ενός από τους δώδεκα αγαπητούς Του είναι από τις χαρακτηριστικότερες στιγμές του Πάθους! Αυτή η πονεμένη φράση, η αποδοχή του φιλήματος ως τελευταίας, έστω και ψεύτικης, απόδειξης ότι ο άνθρωπος, ακόμη και αυτός που η καρδιά του είναι κλειστή και τυφλωμένη, δεν παύει να είναι εικόνα Θεού, για την οποία ο Χριστός θυσιάστηκε! Αυτό το σιωπηλό δάκρυ του Χριστού γι αὐτὸν που έκλεισε οριστικά την πόρτα της σωτηρίας για τριάκοντα αργύρια, την μεγαλύτερη ψευδαίσθηση ευτυχίας!
Μοιάζουμε καμιά φορά οι άνθρωποι του σήμερα με τον Ιούδα! Ενώ μας έχει αποκαλυφθεί η αλήθεια και η αγάπη του Χριστού, την πουλάμε για τα αργύρια της καταξίωσης, της αποδοχής από τους Φαρισαίους του κόσμου τούτου, για να σβήσει από μέσα μας η φωνή της συνείδησης για την πορεία χωρίς Θεό! Και ενώ ζούμε χωρίς αισθήματα, θεωρούμε πολλές φορές ότι αγαπούμε η εκφραζόμαστε μ ἐκεῖνα τα ψεύτικα φιλιά της ηδονής, της υποκρισίας, του δόλου!
Ο Ιησούς μας ατενίζει σιωπηλά! Εκείνη η ματιά του, καθώς περικυκλωμένος από τους εχθρούς Του ετοιμάζεται για την τελική Του πορεία, δείχνει ότι ακόμη και την ύστατη στιγμή, περιμένει από μας κάτι. Όχι την μεταμέλεια, αλλά την μετάνοια! Όχι το μίσος, αλλά την προσφορά! Όχι την ηδονή, αλλά την αγάπη! Όχι το ψεύτικο φίλημα, αλλά το δάκρυ της πόρνης, το μύρο της έμπρακτης επιστροφής, το φιλί της κοινωνίας μαζί Του! Όχι στο πρόσωπο, με την θρασεία παρρησία του ψεύτη, αλλά στα πόδια, με την ταπείνωση αυτού που αγαπά! Και η σιωπηλή Του πορεία προς το Γολγοθά, θα έχει την παρηγοριά, ότι δεν πέθανε η ελπίδα για μας, ότι έστω και την ύστατη στιγμή το συμφέρον θα μεταμορφωθεί σε στάλες αγάπης και ευγνωμοσύνης προς Αυτόν που μας σώζει! Με την κοινωνία του Σώματος και του Αίματός Του, όπως κοινώνησε ακόμη κι αυτός που κίβδηλα τον φίλησε! Μόνο που για μας η συμμετοχή στον κύκλο Του θα είναι για τη σωτηρία και όχι για την αυτοκαταστροφή!


Μεγάλη Παρασκευή - Ο Ευσχήμων

«Ο ευσχήμων Ιωσήφ από του ξύλου καθελών το άχραντόν σου σώμα, σινδόνι καθαρά ειλήσας και αρώμασι, εν μνήματι απέθετο». Στην τραγωδία του Πάθους του Κυρίου, μία μορφή περνά ξώφαλτσα από την πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Κυριαρχούν οι δυό Αρχιερείς των Ιουδαίων, ο Άννας και ο Καϊάφας, ο ένας σκληρότερος από τον άλλο. Ορθώνεται τραγικά λίγη η μορφή του Πιλάτου, ενός ηγεμόνα ανίκανου να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να πάρει αποφάσεις δικαιοσύνης. Σαν αστραπή περνά η εικόνα του Πέτρου που κλαίει πικρά, μη μπορώντας να νικήσει ούτε καν ένα αθώο κορίτσι! Ακόμα κι η εικόνα του Βαραββά, που γλιτώνει τη ζωή του για χάρη ενός Αθώου, θα μπορούσε να σταθεί αχνή μπροστά μας. Στο Σταυρό κυριαρχεί ο ληστής, ο Ιωάννης, η Παναγία, μορφές που πονούν! Και πάνω απ ὅλα, ένα ατέλειωτο ουρλιαχτό κοροϊδίας απ αὐτοὺς που φανέρωναν στον κόσμο ότι καμιά ζωή δεν έχει αξία, όταν δεν συμφωνεί με τα δικά μας πιστεύω!
Κι όμως, υπάρχει μία μορφή που ανήκει στους δευτεραγωνιστές του Πάθους, αλλά στην ουσία εκφράζει πολλά περισσότερα από τον εαυτό της. Είναι ο Ιωσήφ από Αριμαθαίας, βουλευτής εκείνης της εποχής, κρυφός μαθητής του Ιησού, ο οποίος «τολμήσας εισήλθε προς Πιλάτον και ητήσατο το σώμα του Ιησού». Το ζήτησε, το πήρε, το έθαψε! Με μία απλότητα στ ἀλήθεια συγκινητική, αποδεικνύει την αγάπη του προς τον νεκρό Διδάσκαλο, αλλά και ταυτόχρονα ότι δεν χρειάζεται να είναι κανείς στο προσκήνιο για να προσφέρει αυτό που η καρδιά του νιώθει.
«Ευσχήμων» χαρακτηρίζεται ο Ιωσήφ από τον ευαγγελιστή, που σημαίνει ξεχωριστός, διαλεχτός, αρχοντικός. Κανείς δεν θα περίμενε απ αὐτὸν να δείξει μία τέτοια τόλμη, ωστόσο τα θαύματα γίνονται απ αὐτοὺς που δεν το περιμένει κανείς! Εκεί που οι αγαπημένοι μαθητές του Κυρίου κρύφτηκαν από φόβο μην οδηγηθούν στα ίδια μονοπάτια με τον Ιησού, ο προσδεχόμενος την βασιλεία του Θεού Ιωσήφ δεν διστάζει να προσφέρει τις τελευταίες φροντίδες σ Αὐτὸν που πιστεύει, καταπλήσσοντας και τον Πιλάτο και τους περί αυτόν, ίσως και τον ίδιο του τον εαυτό!
Οι περισσότεροι άνθρωποι ίσως είμαστε στην ίδια κατηγορία με τον Ιωσήφ, ευσχήμονες. Η κοινωνία έχει για μας καλή γνώμη, δεν προκαλούμε με τη ζωή μας, είμαστε όπως όλοι, παρακολουθούμε τα τεκταινόμενα στη ζωή χωρίς να προκαλούμε, ίσως στην προσωπική μας ζωή να έχουμε αυτή την αρχοντιά του Ιωσήφ, αυτό το διαλεχτό, αλλά το μοιραζόμαστε μόνο με τους δικούς μας η το στενό μας περιβάλλον! Ίσως να μας συγκινεί και ο τρόπος της βασιλείας του Θεού, να προσπαθούμε αθόρυβα να τη βιώσουμε στη ζωή μας, ίσως και πάλι κάτι να περιμένουμε, να αναζητούμε αυτό το μυστικό κάλεσμα του ουρανού!
Έρχεται όμως η στιγμή που καλούμαστε να δείξουμε την τόλμη του Ιωσήφ! Και τότε, όπου και να βρισκόμαστε, στο εργασιακό, το κοινωνικό, το οικογενειακό περιβάλλον, όπου κι αν αγωνίζεται ο καθένας μας, ξυπνά μέσα μας αυτή η τόλμη, ξαναβρίσκουμε ένα νεανικό θάρρος που πηγάζει από την πίστη στο γνήσιο, την πίστη σ Αὐτὸν που βλέπουμε να παθαίνει, να πεθαίνει, να θυσιάζεται για μας, και ξυπνά μέσα μας ο ευσχήμων που κρύβουμε!
Και τότε νιώθουμε να μας πλημμυρίζει η ανάγκη της μαρτυρίας του Θεού, μία μαρτυρία που δε δίνεται με κραυγές, βία, φωνές, αλλά λειτουργεί σιωπηλά, με την αγάπη που δε γνωρίζει σύνορα, με την παρηγοριά, με την προσφορά χρημάτων αλλά και ενός καλού λόγου, με την προσφορά του χαρίσματος που έχει ο καθένας από μας όπλο μοναδικό, δώρο Θεού, γνήσια ανταπόκριση στον Σταυρωμένο Αγαπημένο, που βλέπουμε να μας δείχνει το δρόμο!
Δεν λείπουνε οι ευσχήμονες σήμερα, ούτε θα λείψουνε ποτέ! Η παρουσία του Ναζωραίου δεν θα πάψει ποτέ να λειτουργεί μυστικά και απλά στις ψυχές των πολλών, όπου κι αν βρίσκονται, με ο,τι κι αν ασχολούνται! Άλλωστε, αυτή είναι η κοινωνία του Ιησού, η βασιλεία που αγκαλιάζει τους πάντες, χωρίς εξαίρεση, ακόμα κι αυτούς που τον μισούν, ακόμα κι αυτούς που προσπερνούν αδιάφοροι στη θυσία Του, αυτούς που το Πάσχα θα τους βρει στα έθιμα κι όχι στην Ανάσταση!


Μέγα Σάββατον - Σαρκί Σαββατίσας

«Τούτο γαρ εστι το ευλογημένον Σάββατον, αύτη εστίν η της καταπαύσεως ημέρα, εν η κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού, ο μονογενής Υιός του Θεού, τη σαρκί σαββατίσας». Μ αὐτὴ τη φράση περιγράφεται στην υμνογραφία της Εκκλησίας μας το πέρασμα από την εποχή του θανάτου στον καιρό της ζωής, το ξεκίνημα της νέας ημέρας της Δημιουργίας, που έφερε ο θάνατος και η Ανάσταση του Κυρίου μας. Και είναι η ημέρα του Σαββάτου μεγάλη για τη ζωή μας, όχι μόνο διότι διαπνέεται από την αναμονή της Ανάστασης, όπως όλα μυστικά γύρω φωνάζουν, αλλά και γιατί μέσα σ αὐτὴ την ημέρα συντελείται το μεγαλύτερο από όλα τα θαύματα του Κυρίου μας, που δεν είναι άλλο από την συντριβή του θανάτου!
Η Δημιουργία του κόσμου συντελέστηκε με το δημιουργικό Λόγο του Θεού σε έξι ημέρες και με την δημιουργία του ανθρώπου ως του κατεξοχήν αγαπημένου από το Θεό όντος. Ο Θεός την έβδομη ημέρα αναπαύθηκε, βλέποντας ότι ο κόσμος ήταν καλός λίαν. Ο Χριστός, στον ταλαιπωρημένο από την αμαρτία κόσμο του Θεού, δημιουργεί ξανά με την επίγεια ζωή Του, το κήρυγμά Του, την αγάπη, την προσφορά Του και τελικά τη Θυσία Του τις προϋποθέσεις για μία μεταμορφωμένη ζωή. Την έβδομη ημέρα της εβδομάδας θα σαββατίσει ως προς τη σάρκα Του, θα ξεκουραστεί το σώμα Του παραδομένο στο θάνατο μα όχι στη φθορά! Η ψυχή Του, θεανθρώπινη, θα κατέλθει στον Άδη και θα κηρύξει την Ανάσταση, την επαναφορά του κόσμου, ζώντων και νεκρών, στην αγκαλιά του Θεού, και την στροφή στο «καλά λίαν» της Δημιουργίας. Και με την Ανάσταση λίαν πρωί της μίας Σαββάτων, ο Κύριος θα σηματοδοτήσει το ξεκίνημα της Νέας Δημιουργίας, του μεταμορφωμένου από τη φθορά κόσμου, της συντριβής του θανάτου και του παγγέλαστου Άδη!
Αν η Εκκλησία κομίζει μήνυμα στον άνθρωπο και τον κόσμο, αυτό το μήνυμα έγκειται στη συντριβή του θανάτου. Αυτός είναι ο έσχατος εχθρός μας, η αλυσίδα που συντρίβει τη ζωή μας, το πλέον ακατανόητο γεγονός! Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με τη λογική του στο ερώτημα «γιατί πεθαίνουμε;». Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει αυτή την μοναδικά σίγουρη προοπτική για όλους! Όλα τα φιλοσοφικά και θρησκευτικά συστήματα που προσπαθούν να δώσουν την δικαίωση στους πιστούς τους, δεν μπορούν να ερμηνεύσουν πειστικά την οδό του θανάτου. Και είναι θάνατος όχι μόνο το βιολογικό τέρμα του ανθρώπου, αλλά και κάθε τι που φθείρει το σώμα και την ψυχή, το κακό, η ακόρεστη ικανοποίηση των επιθυμιών, το άγχος, η αρρώστια! Μα πάνω απ ὅλα, θάνατος είναι η απομάκρυνση από το Θεό, από την ελπίδα μας! Θάνατος είναι η απώλεια κάθε ελπίδας. Θάνατος είναι όταν κανείς δεν αγαπά! Θάνατος είναι η μοναξιά και η ιδιορρυθμία! Θάνατος είναι κάθε απώλεια νοήματος και δίψας για τη ζωή!
Ο Ιησούς Χριστός, σαββατίσας τη σαρκί, αλλά κηρύξας την Ανάστασιν και «εις ο ην πάλιν επανελθών, δια της αναστάσεως, εδωρήσατο ημίν ζωήν την αιώνιον». Αυτόν προβάλλει η Εκκλησία μας ως τον Θεάνθρωπο διδάσκαλο του τρόπου νίκης εναντίον του θανάτου! Αυτός είναι η Ανάσταση και η Ζωή. Γιατί η ζωή που προτείνει αυτός δεν περιλαμβάνει τίποτα από το θάνατο του κόσμου. Αλλά είναι η αγάπη προς το Θεό και το συνάνθρωπο, η πνευματική πάλη, ο αγώνας και η άσκηση, είναι το ξεπέρασμα του εγώ, είναι η χαρά της κοινωνίας μ Αὐτόν! Βιώνονται όλα αυτά μέσα στην Εκκλησία, που είμαστε όλοι μέλη της και την αποτελούμε, με σκοπό μας να ζήσουμε την Ανάσταση ψυχή τε και σώματι!
Αν στις μέρες μας το μήνυμα της Εκκλησίας έχει μετατραπεί σε κήρυγμα, ηθικολογία, ιδεολογία, γι αὐτὸ φταίμε όλοι μας όσοι δεν ζούμε την Ανάσταση! Όμως, το τελικό νόημα της Μ. Εβδομάδος δεν είναι άλλο απ αὐτό. Είναι η πορεία του Θεανθρώπου και του κάθε ανθρώπου από το Γολγοθά του Πάθους και των παθών στην Ανάσταση της χαράς και της νίκης ενάντια στο Θάνατο! Ας διαλέξουμε φέτος την εσωτερική χαρά και ελπίδα κι ας είμαστε σίγουροι ότι το «θανάτω θάνατον πατήσας», ισχύει και για μας και για όλους, και να γευτούμε ολόψυχα αυτή τη χαρά της άλλης βιοτής! Άλλωστε, αυτή ήταν, είναι και θα είναι η άγκυρα της ελπίδας μας!


Κυριακή των Βαΐων - Οι ζητωκραυγές

Εικόνα εντυπωσιακή. Καθαρό πρωινό. Στην μεγάλη πόλη όλοι έχουν βγει να απολαύσουν τη λιακάδα της άνοιξης. Άλλοι αμέριμνοι περπατούν, άλλοι συζητούν για τα τρέχοντα και τα αιώνια, μητέρες χαίρονται την ομορφιά της φύσης, παιδιά παίζουν ευχαριστημένα. Τίποτε δεν φαίνεται ικανό να διαταράξει την αμεριμνησία του κόσμου. Όμως, σαν από κάπου μακριά, μα και ταυτόχρονα τόσο κοντά, αρχίζει να ακούγεται μία υπόκωφη βοή. Στην αρχή κανείς δεν μπορεί να διακρίνει τι λέγεται, όμως όταν οι ήχοι πλησιάζουν, μαζί και οι πρώτοι δρομείς, τότε τα λόγια ακούγονται πια ξεκάθαρα.
Είναι ο Μεσσίας, ο βασιλιάς του κόσμου, που έρχεται στην πόλη του θριαμβευτής, καθισμένος επί πώλου όνου. Τον συντροφεύουν οι επιτελείς του, εκείνοι οι φτωχοί και καταφρονεμένοι, όλοι όσοι άκουσαν το «μακάριοι» στο Όρος, όλοι όσοι Τον ακολούθησαν στην πορεία των θαυμάτων, ὅλοι όσοι μαγεύτηκαν από τη δύναμη των λόγων Του, όλοι όσοι τον είδαν να ανασταίνει το Λάζαρο. Ήταν σίγουροι, ότι είχαν βρει Αυτόν που επιθυμούσαν, Αυτόν που θα τους έδινε την ελευθερία, Αυτόν που θα τους βοηθούσε να ξαναφέρουν τη δύναμη της Ζωής στον Κόσμο.
Και κανένας από τους κατοίκους της πόλης, που εκείνο το πρωινό απολάμβαναν τις ακτίνες της άνοιξης, δεν έμεινε ασυγκίνητος μπροστά στους ήχους του «Ωσαννά», μπροστά στο θέαμα ένας βασιλιάς να συντροφεύεται όχι από πάνοπλους υπηρέτες, αλλά από ανθρώπους που το μόνο τους όπλο ήταν η αγάπη και η ελπίδα της μεταμόρφωσης του κόσμου, από κόσμο αδικίας, επιβολής των συμφερόντων των ισχυρών, εκμετάλλευσης, σε κόσμο αληθινής κοινωνίας, ελευθερίας από τις ανάγκες, κόσμο που ο Θεός και ο άνθρωπος συμφιλιωμένοι, ξανά θα πορεύονταν μαζί μέχρις εσχάτων της γης!
Αυθόρμητη η ζητωκραυγή, αυθόρμητο το κόψιμο των κλαδιών των φοινίκων, όπλα πια γίνονταν τα βάγια, όπλα ειρήνης, όπλα καινούργιας ζωής, όπλα πιο ισχυρά και από τη δυνατότερη πολεμική μηχανή, γιατί ήταν όπλα του μέσα ανθρώπου, τα όπλα της δίψας της ανθρώπινης φύσης για την αφθαρσία, τη δικαιοσύνη και την αγάπη. Και σ αὐτὸν το νέο κόσμο, όλοι στρώνουν τα ιμάτιά τους, μοιράζονται με τον Αρχηγό της Ζωής ο,τι πιο πολύτιμο έχουν, του προσφέρουν την καρδιά τους!
Δεν θα κρατήσει για πολύ αυτό το ανοιξιάτικο όνειρο. Γρήγορα οι ζητωκραυγές θα γίνουν αρές. Γρήγορα οι άρχοντες του άλλου κόσμου, εκείνου που η προπαγάνδα βαφτίζεται «αλήθεια», εκείνου που η δύναμη του ισχυρού βαφτίζεται «δικαιοσύνη», εκείνου που η τυραννία βαφτίζεται «φιλελευθερισμός», εκείνου που το χρήμα βαφτίζεται «ανθρώπινο δικαίωμα», εκείνου που τα όπλα του πολέμου βαφτίζονται «ανθρωπιστική παρέμβαση», θα κρίνουν πως «συμφέρει έναν υπέρ του λαού απολέσαι». Και θα το πετύχουν, θα επιβάλουν τη δική τους τάξη. Και όπως θα πει ο ποιητής «Όπου ακούω για τάξη, ανθρώπινο κρέας μου μυρίζει».
2000 χρόνια τώρα οι εκάστοτε εκφραστές της παγκόσμιας τάξης πνίγουν τέτοια ανοιξιάτικα πρωινά στη δική τους δύναμη. Όμως, όπως τίποτα τελικά δεν μπόρεσε να κρατήσει στον τάφο τον Αρχηγό της Ζωής, έτσι και η κάθε νέα τάξη πραγμάτων, πιστό αντίγραφο κάθε παλαιάς, θα βρίσκει την ανατροπή της σ ἐκείνη την μυριόστομη ζητωκραυγή «Ωσαννά». Γιατί η αντίσταση και η ελπίδα είναι εσωτερική υπόθεση του καθενός από μας. Όσων επιμένουν να αντιστέκονται. Κι είναι πολλοί αυτοί! Και θα κρατούν πάντοτε. Γιατί τα βάγια και η άνοιξη, όσο κι αν αργούν, πάντοτε θα έρχονται. Αρκεί η κάθε τάξη, να μην μπορέσει να διαλύσει το μέσα μας. Η επιλογή δική μας!


Μεγάλη Δευτέρα - Ο Νυμφίος

Ο έρωτας είναι το σήμα κατατεθέν της εποχής μας. Όπου κι αν σταθεί κανείς, όπου κι αν βρεθεί, γι αὐτὸν θ ἀκούσει να μιλάνε. Τραγούδια, ταινίες, θέατρο, λογοτεχνία, διαφημίσεις, μικροί, μεγάλοι, ζωγραφική και μαγειρική, τον έρωτα υμνούν, τα πάθη του έρωτα περιγράφουν, την μυστηριώδη δύναμη που έλκει τους ανθρώπους και τους κάνει να μην μπορούν να ζήσουν ο ένας χωρίς τον άλλο. Τόσο που να αναρωτιέται κανείς, αν όντως η ύπαρξή μας δεν μπορεί με άλλο τρόπο να σταθεί, να ζήσει. Γιατί ο έρωτας προβάλλεται ως ο μοναδικός τρόπος ζωής.
Ο άλλος είναι εκείνο το ιδιαίτερο στοιχείο που λείπει, το συμπλήρωμα, το μισό. Και χωρίς το μισό ο άνθρωπος δεν μπορεί να νιώσει ολόκληρος και πληρωμένος βιωματικά. Γι αὐτὸ όλοι σχεδόν οι άνθρωποι βρίσκονται σε μία διαρκή αναζήτηση του άλλου, προσπαθούν να καλύψουν το κενό που αισθάνονται μέσα από την κοινωνία με το πρόσωπο του άλλου. Αυτή η δίψα για κοινωνία είναι τελικά ένα από τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου, υποδηλώνει την αυτοσυνειδησία του ανθρώπου και την ετερότητα, μία ετερότητα που δεν μπορεί να νοηθεί, παρά μόνο σε αναφορά με το πρόσωπο του άλλου.
Αυτή την αγάπη και την αναζήτηση του άλλου προβάλλει η Εκκλησία μας αυτές τις μέρες, πέρα από ο,τιδήποτε. Ο Νυμφίος Χριστός είναι εκείνος ο αλλιώτικος Άλλος, ο οποίος πλησιάζει εν τω μέσω της νυκτός, στέκεται έξω από την πόρτα της καρδιάς μας, κτυπά και περιμένει να του ανοίξουμε. Περιμένει να τον αφήσουμε να μπει στην καρδιά μας, να την πληρώσει και να μας δώσει εκείνη τη γνησιότητα καρδιάς, αισθημάτων και αιωνιότητας, να μας δώσει το έπαθλο του έρωτά του, που δεν είναι άλλο από τη σωτηρία!
Μακάριος όποιος του ανοίξει. Γιατί θα μάθει ότι κοινωνεί τη ζωή. Και η ζωή δεν κοινωνείται με τα πάθη, αλλά με το πάθος, δηλαδή με τη θυσία για τον άλλο. Κι είναι εκείνος ο πρώτος Άλλος, ο οποίος υπέστη το πάθος για την ξεχωριστή ύπαρξη του καθενός από μας. Και μας δείχνει το δρόμο. Ότι δεν μπορείς να κοινωνήσεις γνήσια με τον άλλο, δεν μπορεί ο άλλος να γίνει το συμπλήρωμά σου, ούτε εσύ το δικό του, αν δεν υποστείς το πάθος.
Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται μέσα στην αμαρτία, αλλά με τη θυσία του εγωισμού και της κακίας. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με το συμφέρον, αλλά με την αγάπη που υπερβαίνει το συμφέρον. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με την γαστριμαργία του καταναλωτισμού, αλλά με την εγκράτεια και τη νηστεία. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με τη δουλεία στους διαμορφωτές του νου, αλλά με την ελευθερία νου και ψυχής. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με λεκιασμένη συνείδηση, αλλά με μετανοημένη πορεία.
Αυτός ο Άλλος έρχεται ξανά και ξανά στη ζωή μας. Δεν είναι μόνο το Πάσχα. Ξέρει ότι η καρδιά μας δεν έχει και πολλά περιθώρια ανοίγματος, αλλά επιμένει. Επιμένει με τη φλόγα του ερωτευμένου, ο οποίος υπερνικά κάθε εμπόδιο προκειμένου να φτάσει στο πρόσωπο που αγαπά. Και αφιερώνει «όττω έραται» το πάθος Του και περιμένει τη δική μας δίψα για γνήσια κοινωνία. Κι όπως ο ερωτευμένος ξεκινά έστω από μία απλή ματιά η ένα χαμόγελο του προσώπου που αγαπά, έτσι κι ο Νυμφίος θέλει ένα μικρό τόπο στην καρδιά μας. Για να την κάνει να πλημμυρίσει από μία γεύση διαφορετική. Τη γεύση της Βασιλείας Του.


Μεγάλη Τρίτη - Ο Χρήσιμος

Χαρίσματα έχει ο κάθε άνθρωπος, άλλος πολλά, άλλος λίγα. Ο κόσμος σήμερα τα λέει προσόντα. Είναι το κλειδί για τη επιτυχία του ανθρώπου. Χωρίς αυτά κανείς δεν μπορεί να εργαστεί, δεν μπορεί να ζήσει, δεν μπορεί να δημιουργήσει μία επιτυχημένη οικογένεια, να είναι ευυπόληπτος πολίτης στην κοινωνία. Και είναι αυτά τα χαρίσματα - προσόντα ενδεικτικά μόρφωσης του ανθρώπου, ενδεικτικά χαρακτήρα και συναισθηματικού κόσμου, ενδεικτικά νοημοσύνης, ενδεικτικά εξωτερικής εμφάνισης.
Η πραγματικότητα σήμερα συνηγορεί υπέρ ενός χαρίσματος, αυτού του φαίνεσθαι. Αρκεί να φαίνεται ο άνθρωπος όμορφος, αρκεί να φαίνεται ο άνθρωπος δημαγωγός, αρκεί να φαίνεται τίμιος, αρκεί να φαίνεται ότι είναι κάτι. «Ο,τι δηλώσεις, είσαι», έλεγαν κάποτε. Η κοινωνία του έχειν όμως σήμερα έχει παραφράσει το αξίωμα και το έχει κάνει «Είμαι ο,τι φαίνομαι». Δεν έχει σημασία αν κανείς είναι και πραγματικά ο,τι φαίνεται. Αρκεί να φαίνεται.
Από κει και πέρα θριαμβεύει ο χρήσιμος άνθρωπος. Αν κανείς μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες στους ισχυρούς της κοινωνίας, αν κανείς μπορεί να υποκρίνεται τόσο θαυμάσια ώστε να μην αποκαλύπτει τα πραγματικά του χαρίσματα, αν κανείς δημιουργεί άλλη εικόνα για τον εαυτό του από ο,τι είναι, αλλά κυρίως αν κανείς δεν θίγει τα κακώς κείμενα της κοινωνίας, αν προβάλλει την συντήρηση και την υποταγή ως αξίωμα ζωής και πρότυπο στάσης, τότε είναι ο άνθρωπος που θα προχωρήσει στην κοινωνία.
Ο χρήσιμος είναι το ιδανικό του σήμερα. Ακόμα και στην Εκκλησία το χρήσιμο Χριστό προτιμάμε. Αυτόν που μας βολεύει. Αυτόν που μας υπόσχεται χαρά και ευτυχία, έστω και στην άλλη ζωή, αυτόν που δεν μας αφήνει να αποφασίζουμε μόνοι μας, αλλά αποφασίζει πριν από μας για μας. Αυτόν που μας κάνει να ενδιαφερόμαστε μονάχα για ο,τι μας συμφέρει.
Απέναντι στον χρήσιμο άνθρωπο του σήμερα, αποστεωμένο από αγάπη και προσφορά και ενταγμένο μέσα σ ἕνα ατέλειωτο παιχνίδι δημόσιων σχέσεων, υπάρχει ο άνθρωπος που δεν έχει προσόντα, αλλά χαρίσματα. Αυτός που έχει τάλαντα από το Θεό και τα προσφέρει από αγάπη στους άλλους. Αυτός που είναι άχρηστος για την νοοτροπία των πολλών, γιατί δεν συμβιβάζεται με την πνευματική ανελευθερία, με την μιζέρια του καταναλωτισμού, που δεν μπαίνει στο παιχνίδι του συμβιβασμού αξιών, ιδεών, τρόπου ζωής. Αυτός που ξέρει με τι τον έχει προικίσει ο Θεός και δεν τα κρατά για τον εαυτό του, ούτε τα θάβει στο χώμα της κακίας, των παθών, της με κάθε μέσο επιβίωσης, αλλά τα καρποφορεί με ταπείνωση, με επίγνωση και με πνεύμα διακονίας.
Στον χρήσιμο Χριστό του κόσμου, αυτόν που βολεύει γιατί δεν έχει τη μάχαιρα της αγάπης, της προσφοράς και της θυσίας, αυτόν που δεν θίγει τα συμφέροντα των ισχυρών, η Εκκλησία αντιπαραθέτει τον «άχρηστο» Χριστό. Αυτόν που γονιμοποιεί τα χαρίσματα του καθενός, χαρίζει την ελευθερία και, κυρίως, δεν βολεύεται με την αμαρτία, την κάθε λογής. Αυτόν που δεν ζητά τυπικότητα, συμβιβασμό, υπηρεσίες, αλλά γνησιότητα, αγάπη και θυσία. Αυτόν που έρχεται να σταυρωθεί και να αναστηθεί, ως πράξη έσχατης ταπείνωσης και προσφοράς όλων Του των χαρισμάτων, Αυτόν που έρχεται να βάλει μάχαιρα και όχι να βολευτεί. Τον δικό της, αληθινό Χριστό!


Μεγάλη Τετάρτη - Η αμαρτωλός

Παίρνει και η ψυχή αυτή μέρος στο θείο δράμα. Εκεί, στο περιθώριο του Πάθους, παίζει κι αυτή το ρόλο της, τον τόσο διδακτικό παρ ὅλη την άφρονη ζωή της, τον τόσο τίμιο παρ ὅλη την, μέχρι τότε, ατιμωτική διαγωγή της.
Ο Κύριος, λίγες ημέρες προ του Πάθους, κάθεται προσκεκλημένος στο τραπέζι του πλουσίου Σίμωνος. Δεν είναι φάγος και πότης. Μα εδώ πρόκειται να γίνη κάτι που «όπου εάν κηρυχθή το Ευαγγέλιον... εν όλω τω κόσμω, λαληθήσεται και ο εποίησεν αύτη» (Ματθ. 26, 13). Πρόκειται μία ψυχή ν ἀποδείξη με τρόπο χειροπιαστό τη συντριβή της που συντρίβει τα δεσμά της αμαρτίας. Μία ψυχή που, για τον Χριστό, έχει αξία ανείπωτη, περισσότερη απ ὅ,τι έχουν όλα μαζί τ ἀγαθά του Σίμωνος. Προς χάριν της ψυχής αυτής ο Κύριος γίνεται συνδαιτημών στο δείπνο του Φαρισαίου.
Και να ότι μέσα στη λαμπρή εκείνη ατμόσφαιρα, που, παρ ὅλη την επιφάνεια, κρύβει βαθειά υποκρισία και κακότητα, διασκελίζει το κατώφλι του σπιτιού μία γυναίκα. Δεν είναι άγνωστη. Όχι. Είναι η παραστρατημένη της γειτονιάς... Γνωστή σε όλους που, σαν τις λευκές κι αμόλυντες περιστερές, περιτριγυρίζουν τώρα την ενσάρκωση της αγιότητας, τον Κύριο. Η υποκριτική ψυχή τους, τους αναγκάζει να της ρίξουν βλέμματα περιφρονητικά. Και ταυτόχρονα να διερωτηθούν, σαν τι άραγε να ζητούσε στο σπίτι αυτό, η διεφθαρμένη...
Το βάδισμά της είναι διστακτικό. Καμμιά προκλητικότητα στις βαρειές της κινήσεις. Τα μάτια της που, άλλοτε, έπαιζαν πρωτεύοντα ρόλο, στην άγρα των θυμάτων, τώρα κατεβασμένα, χαμηλωμένα, ταπεινά, βλέπουν τη γη μέσα από φακούς βρεγμένους. Τα μαλλιά της που χύνονται στους ώμους της, τούτη τη βραδιά φαίνεται πως κάποιον άλλο ρόλο ετοιμάζονται να παίξουν. Το φέρσιμό της, συσταλτικό, είναι τόσο δαφορετικό, τόσο επιβλητικό απόψε, λες κι απότομα άλλαξε σκοπούς η γυναίκα, κι έχει κάτι το βαρυσήμαντο να πει και να κάνει.
Και να! Με βήμα ήρεμο, σιγαλό μα και σταθερό, πλησιάζει Εκείνον που είναι ο τιμώμενος της βραδιάς. Κι Εκείνος την παρακολουθεί. Και την αφήνει.
Νοιώθοντας, με το αλάθητο αισθητήριό της, τη μεγαλοσύνη Του, πλησιάζει κοντά. Κι ενώ τα μάτια στυλώνονται στη γη, τα γόνατα λυγίζουν και τα δάκρυα χύνονται μ’ αναφιλητά και στεναγμούς. Κι εκεί, τη στιγμή που ένα πλάσμα πεσμένο στα πόδια του Πλάστη και Θεού του, ζητά την εξιλέωση και βρίσκει τη γαλήνη, η ανθρώπινη κακία, ξεκινώντας από διαφορετικές σκοπιές, είτε με τη μορφή του Φαρισαίου, είτε με τη μορφή του Ιούδα, σπεύδει να βυθιστεί στην άβυσσο του Θανάτου.
Ο Κύριος ευσπλαχνίζεται. Δέχεται τη μετάνοια. Παραχωρεί την άφεση. Γιατί αν ο Κύριος μισεί θανάσιμα την αμαρτία και την αποστρέφεται με οργή, όμως αγαπά στοργικά, πατρικά, ανέφελα τον αμαρτωλό και τον συναναστρέφεται.
Για τους άλλους ήταν μία αποκάλυψη αυτό που έγινε στο σπίτι του Φαρισαίου. Γιατί για πρώτη φορά έβλεπαν να εγκαινιάζεται μία νέα τάξις πραγμάτων, τελείως διαφορετική από εκείνη που η τυπικότης και αυστηρότητα του Νόμου είχεν εγκαθιδρύσει. Έπαιρναν σαν προσωπική τους εμπειρία ο καθένας το νόημα της Χάριτος που, εν αντιθέσει προς τον Νόμο, ερχόταν πλέον να σφραγίση τη νέα Διαθήκη του Θεού με τους ανθρώπους.
Η πράξη της γυναίκας εκείνης έμεινε στην ιστορία. Γιατί όχι μόνον ήταν μία παραφωνία για την εποχή της, αλλά ακόμα γιατί προδίκαζε τη στάση του Θεού απέναντι στο μεγάλο πρόβλημα της αμαρτίας.
Δυό θαυμάσια διδάγματα ξεπηδούν απ τὴν ιστορία. Το ένα από μέρους του πομπού -της γυναίκας. Το άλλο από μέρους του δέκτου -του Ιησού.
Η γυναίκα στη μορφή της κρύβει όλους μας. Ας μη παραξενευθεί κανείς ότι δήθεν τον παρομοιάζουμε με μία τέτοια βδελυρή προσωπικότητα. Γιατί αν ο άνθρωπος έμαθε να κάνη διακρίσεις και να κατατάσσει σε ποιότητες τις αμαρτίες του, δεν συμβαίνει βέβαια το ίδιο και με τον Θεό. Γι αὐτὸν δεν υπάρχουν αμαρτίες μεγάλες κι αμαρτίες μικρές, βδελυρές η ελαφρές, σοβαρές η επιπόλαιες. Απέναντί Του όλοι μας βρισκόμαστε στον ίδιο παρονομαστή. Αφού ο «πταίσας εν ενί γέγονε πάντων ένοχος». Έτσι τη συντριβή που η γυναίκα εκείνη αισθάνθηκε, θα πρέπη όλοι μας να αισθανθούμε στον ίδιο, αν όχι σε μεγαλύτερο, βαθμό. Κι αυτό αδιάφορο, αν, κατά την υποκειμενική μας κρίσι, εμείς απέχομε πολύ απ τὸ βάραθρο όπου εκείνη είχε καταπέσει.
Ας αφήσουμε τις υποκειμενικότητες και τις συμβατικότητες της ζωής. Κι ας διδαχθούμε το μάθημα της συντριβής μπρος στον ύψιστο Θεό. Η γυναίκα που τη βραδιά εκείνη «ήπλωσε τας τρίχας» προς τον Δεσπότη, και με το μύρο άλειψε τους παναχράντους Του πόδας, ας γίνη χειραγωγός μας -και αυτή η παραστρατημένη- προς τον Χριστό, τον Μέγαν Ευεργέτη. Κι ας κινήσει καὶ στις δικές μας ψυχές, τις ευαίσθητες χορδές που η συνείδησή μας φέρει, προκειμένου να οδοποιήση την πορεία της επιστροφής μας προς τον Χριστό.
Και κάτι άλλο. Στην αγαθή πρόκλησή της, ο Κύριος απαντά καταφατικά. Δέχεται τη μετάνοια, ακούει τους στεναγμούς, υπολογίζει τα δάκρυα, αισθάνεται το θρήνο, δεν αγνοεί την συντριβή. Η στάση Του ξαφνιάζει. Κανείς δεν την περιμένει. Γιατί και κανείς δεν είχε μάθει μέχρι τότε πως σκέπτεται ο Θεός.
Τώρα γλυκοχαράζει στον ορίζοντα η αυγή της Νέας Διαθήκης. Απ τὸ ένα μέρος μαζί με την αμαρτωλό, όλοι εμείς οι κατάδικοι, οι εξόριστοί του Παραδείσου, οι αιχμάλωτοι των παθών, προσμένουμε με ελπίδα. Κι εκεί, πάνω απ την κορφή του βουνού, ανατέλλει ο λαμπρός ήλιος της αγάπης που θα διαλύσει την παγωνιά και θα θερμάνει τις ψυχρές καρδιές. Όπως ανεβαίνει στο στερέωμα σιγά-σιγά, στέλνει τις ακτίνες του προς όλους. Όλοι πρέπει να μάθουν τι αξίζει η γλυκιά του θαλπωρή. Κι όλοι πρέπει να τρέξουν ν’ αποθέσουν, στου ήλιου αυτού τη θέα, το βάρος της ενοχής που τους πιέζει.
Σήμερα, έπειτα από 20 αιώνες, η πράξη της αμαρτωλού μας συγκινεί. Και μας διδάσκει πόσον διαφορετικά κρίνει ο κόσμος και πόσον διαφορετικά κρίνει ο Θεός. Κι είναι αυτό το πιο ελπιδοφόρο, το πιο σημαντικό δίδαγμα για όλους μας.


Μεγάλη Πέμπτη - Ο Μυστικός

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από μία διαρκή λογοδιάρροια. Όπου και να σταθεί και να βρεθεί κανείς λόγο ακούει, λόγο στα ΜΜΕ, λόγο στην πολιτική, λόγο στον αθλητισμό, λόγο στην τέχνη, λόγο και στην Εκκλησία. Η ποιότητα του εκφερόμενου λόγου είναι συνήθως προβληματική και αμφίβολη, αναφέρεται στην καθημερινότητα και το τελικό βεληνεκές του λόγου δεν μπορεί να ξεπεράσει την μιζέρια του σήμερα.
Το δικαίωμα λόγου και έκφρασης είναι αυτονόητο στην δημοκρατική και πλουραλιστική κοινωνία μας και θεωρείται αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα. Κανείς δεν μπορεί να το περιορίσει και ούτε θα ήταν σωστό. Εδώ εξακολουθεί να ισχύει το απόφθεγμα πνευματικής ανεκτικότητας του Βολτέρου: «Δεν συμφωνώ με τίποτα από όσα λες, θα υπερασπίζω όμως, και με το τίμημα της ζωής μου ακόμη, το δικαίωμά σου ελεύθερα να λες όσα πρεσβεύεις».
Είναι αυτονόητο πως η Εκκλησία δεν θεωρεί πως πρέπει να υπάρχει περιορισμός στο δικαίωμα του ανθρώπου να εκφέρει λόγο και να έχει σκέψη. Ενίοτε όμως η Εκκλησία κάνει λόγο για μία εκούσια παραχώρηση του δικαιώματος του λόγου, ενίοτε η Εκκλησία συστήνει στον άνθρωπο τη σιωπή ως μέσο γνήσιας επικοινωνίας με το Θεό και το συνάνθρωπο, ως αφορμή για να αφουγκραστεί ο άνθρωπος τον εσωτερικό του κόσμο και να πιαστεί από τις άκρες των αισθημάτων του, τα οποία συνήθως η άκρατη λογοδιάρροια καταπνίγει.
Ο Χριστός καθ’ όλη τη διάρκεια της επίγειας δράσης Του κήρυττε, χρησιμοποιούσε το λόγο ως Λόγος του Θεού. Στο κρισιμότερο σημείο της παρουσίας του στον κόσμο όμως απέφυγε να μιλήσει. Στη Γεθσημανή άφησε τους μαθητές μόνους τους και πήγε να προσευχηθεί στο Θεό - Πατέρα Του. Στην ανάκριση του Πιλάτου ήταν σιωπηλός, «ουδέν απεκρίνατο, ώστε θαυμάζειν τον ηγεμόνα λίαν». Και το αυτό στο Σταυρό, στους ονειδισμούς των Ιουδαίων και στις προτροπές τους να κατεβεί από το Σταυρό για να τον πιστέψουν, η σιωπή ήταν η απάντησή Του.
Είναι μία προτροπή η στάση αυτή του Χριστού, την οποία η Εκκλησία την επιδοκιμάζει και εφαρμόζει στην νηπτική άσκηση της ιστορίας της. Όταν μιλά κανείς διαρκώς, δεν έχει τη δυνατότητα να σταθεί και ν ἀκούσει τον εαυτό του, γιατί ο λόγος παίρνει συνήθως το χαρακτήρα της αυτο-δικαίωσης, μίας διαρκούς απολογίας απόψεων, ιδεών, κινήτρων πράξεων. Βέβαια ο λόγος είναι η κατεξοχήν λειτουργία της επικοινωνίας και κοινωνίας, ωστόσο η κατάχρησή του αναιρεί αυτή τη δυνατότητα, γιατί δεν αφήνει περιθώρια να ακούσει κανείς τον Άλλο, είτε αυτός είναι η συνείδηση του ανθρώπου, είτε ο συνάνθρωπος, είτε η κοινωνία.
Χρειάζεται εκείνη η μυστική θεώρηση των πραγμάτων, που βασίζεται στην λαλούσα σιωπή. Στην κακία του κόσμου, στην ύβρη και την περιφρόνηση, στον ακατάσχετο ακτιβισμό, η σιωπή της προσευχής, η σιωπή της υπομονής, η σιωπή της αγάπης δίνει το μυστικό εκείνο νόημα του Ουρανού. Ιδίως στις μέρες μας, τις τόσο πολύβουες και ελάχιστα νηπτικές.


Μεγάλη Παρασκευή - Ο Ιεροεξεταστής

Γιατί ήρθε ο Χριστός στον κόσμο; Γιατί τελικά σταυρώθηκε; Είναι Θεός η δεν είναι; Μήπως ήταν απλώς ένας πολύ καλός άνθρωπος, που δημιούργησε ένα ωραίο φιλοσοφικό και ιδεολογικό σύστημα, στο όνομα του οποίου έγιναν τελικά ο μεγαλύτερες αδικίες του κόσμου;
Αυτές είναι απόψεις που ακούγονται κατά καιρούς για το πρόσωπο του Χριστού. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά στην πράξη, για το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας ο Χριστός βιώνεται ως μία ευχάριστη παρένθεση στην καθημερινότητα, ως μία φολκλορική επιβίωση παλαιών εθίμου και ενός πολιτισμού που φαινομενικά συγκινεί, στην ουσία δεν αγγίζει όμως τις ζωές μας. Βιώνουμε έναν ακίνδυνο Χριστό, ο οποίος δεν μπορεί να μεταμορφώσει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα πράγματα, γιατί στην ουσία δεν έχουμε την τόλμη και το θάρρος να επιχειρήσουμε μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας.
Ο Ντοστογιέφσκυ, στο βιβλίο του Αδελφοί Καραμαζόφ, βάζει στο στόμα ενός απ αὐτούς, του Ιβάν, μία θαυμάσια ιστορία που τη επιγράφει «Ο Μέγας Ιεροεξεταστής». Ο Χριστός ξανακατεβαίνει στη γη, στη Σεβίλλη της Ισπανίας, όταν η Ιερά Εξέταση κυριαρχεί. Κάνει θαύματα πάλι, συγκλονίζει τους ανθρώπους, εκτός από τον Μεγάλο Ιεροεξεταστή, έναν γέρο καρδινάλιο, ο οποίος τον συλλαμβάνει, τον κλείνει σ ἕνα κελί, πιο σκοτεινό από τη φυλακή του Πιλάτου, και τον ανακρίνει, κάνοντας αναφορά στα κομβικά σημεία της διδασκαλίας του, τα οποία φοβούνται οι περισσότεροι άνθρωποι.
Ο Χριστός ήρθε στη γη για να φέρει την ελευθερία, όχι μόνο την εξωτερική-πολιτική ελευθερία, αλλά την ελευθερία να αποφασίζει κανείς και να αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών του. Ο Ιεροεξεταστής του λέει ότι έπρεπε να δώσει ψωμί στους ανθρώπους (μία κατηγορία που διατυπώνεται συχνά και εναντίον της Εκκλησία, ότι δεν αντιμετωπίζει τα κοινωνικά προβλήματα, λες και αυτός είναι ο σκοπός της παρουσίας της στον κόσμο), για να τον ακολουθήσουν ομαδόν. Ο Χριστός όμως κάλεσε ελεύθερα τους ανθρώπους να τον ακολουθήσουν κι αυτό προϋποθέτει μία αντίληψη για την πίστη που είναι ζητούμενο στην εποχή μας.
Ο Χριστός ήρθε στη γη για να φέρει την αγάπη στον άνθρωπο, γι αὐτὸ άλλωστε και σταυρώθηκε, από αγάπη. Ο Ιεροεξεταστής του λέει ότι θα έπρεπε να στηρίζει τη διδασκαλία Του στο θαύμα και το μυστήριο, γιατί αυτά ενδιαφέρουν τον άνθρωπο, η μαγική πλευρά της πίστεως δηλαδή. Αυτή την μαγική πίστη βιώνουμε όταν κοινωνούμε για το καλό του χρόνου, όταν πηγαίνουμε στην Εκκλησία μόνο για να μας δώσει ο Θεός αυτό που έχουμε ανάγκη, όταν σπεύδουμε εκεί που γίνονται θαύματα και θεωρούμε πως αυτό είναι αρκετό για να είμαστε καλά πνευματικά.
Η αγάπη όμως προϋποθέτει θυσία του εαυτού μας. Ο Χριστός ζητά από μας να πάψουμε να προτάσσουμε το υλικό συμφέρον, το χρήμα, τον καταναλωτισμό, την ατομικότητα και καλοπέραση και να δώσουμε την καρδιά μας, με ο,τι αυτό συνεπάγεται. Ο Ιεροεξεταστής λέει στο Χριστό ότι αν παραδινόταν στο πνεύμα του κόσμου τούτου και στη νοοτροπία αυτής της ζωής, κανείς δεν θα ενοχλούνταν απ αὐτὸ και ακόμα περισσότεροι θα ακολουθούσαν, έστω και τυπικά τα βήματά Του, γιατί θα βολεύονταν στην πίστη που Αυτός δίδαξε.
Αυτές τις μέρες κυριαρχεί ένα ρεύμα θρησκευτικότητας στην μισή ζωή μας. Στην υπόλοιπη συνεχίζουμε αμέριμνα να τραγουδούμε το σκοπό του Μεγάλου Ιεροεξεταστή. «Προσμένουμε να γίνει κάποιο θαύμα», όπως λέει ο ποιητής, χωρίς να θέλουμε τελικά να ζήσουμε με την ελευθερία της ευθύνης, τη γνησιότητα της αγάπης και τη θυσία της πίστης. Στην άλλη πλευρά, εξακολουθεί να μας περιμένει ο νεκρωμένος για τις αμαρτίες μας Χριστός. Θα τολμήσουμε το μεγάλο βήμα η θα παραμείνει και η φετινή Ανάσταση μία ακόμη χαμένη ευκαιρία; Καιρός του σπείρειν, καιρός του θερίζειν.


Πάσχα: Αναζητώντας το χαμένο νόημα

Έφτασε ξανά το Πάσχα, εορτών εορτή και πανήγυρις πανηγύρεων, όπως μας λέει ένα από τα τροπάρια της εορτής. Μέσα στον κατακλυσμό όμως μηνυμάτων, διαφημίσεων, προτιμήσεων, καταναλωτικών ειδών, προκύπτει το πρόβλημα του πραγματικού νοήματος των ημερών. Χάνουμε τις περισσότερες φορές το αληθινό νόημα της εορτής, το αντικαθιστούμε με υποκατάστατα, που είναι όλος αυτός ο καταναλωτικός θρίαμβος, συνειδητά η ασυνείδητα προσπερνούμε την ουσία και μένουμε στο κέλυφος.
Τι δεν είναι Πάσχα; Πάσχα δεν είναι το αρνί, δεν είναι το κόκκινο αυγό, δεν είναι το τσουρέκι, δεν είναι η λαμπάδα, δεν είναι τα καινούργια ρούχα, δεν είναι η παρουσία μας στην Εκκλησία δέκα λεπτά πριν το «Χριστός Ανέστη» και ένα λεπτό μετά. Πάσχα δεν είναι η λατρεία του φαγητού, το πανηγύρι, ο χορός και το ποτό. Πάσχα δεν είναι οι σούβλες στο δρόμο, δεν είναι η ανταλλαγή ευχών, δεν είναι η επιστροφή στο χωριό. Η, τουλάχιστον, δεν είναι μόνο αυτά.
Πάσχα είναι πάνω απ ὅλα η γεύση της Βασιλείας του Θεού, η φωνή του Ουρανού που έρχεται μέσα μας, όταν μεταλαμβάνουμε στην Θεία Λειτουργία. Τότε η ψυχή μας, έστω και για λίγο, μεταμορφώνεται, ηρεμεί, νιώθει κάτι από την συγγνώμη και την αγάπη που ανατέλλει μέσα από τον Τάφο. Τότε, νιώθουμε πως μ ὅλο τον κόσμο είμαστε αδέλφια, γιατί μετέχουμε του κοινού ποτηρίου της Ζωής.
Πάσχα είναι η αλλαγή της ζωής μας, η ανάστασή μας από τα πάθη και τις κακίες που μας δέρνουν. Δεν αξίζει να λέμε ότι ήρθε το Πάσχα κι εμείς δεν είμαστε συμφιλιωμένοι με το Θεό, το συνάνθρωπο, το γείτονα, τον εαυτό μας, ότι δεν νιώθουμε πιο ελεύθεροι από τα δεσμά της κακίας και του θανάτου. Πάσχα άλλωστε είναι η συντριβή του έσχατου εχθρού της ανθρώπινης φύσης, που είναι ο θάνατος: Θανάτω θάνατον πατήσας...
Πάσχα είναι η αφορμή για ενότητα, ενότητα μεταξύ των λαών και των κοινωνιών. Δεν γίνεται να λέμε ότι γιορτάζουμε την Ανάσταση και ο πόλεμος και η διχόνοια κυριαρχεί στις ψυχές μας. Δεν γίνεται να λέμε ότι πιστεύουμε στα μηνύματα του Χριστού και να επικαλούμαστε αυτή την ιδιότητά μας και να συντρίβουμε λαούς, υπολήψεις, συνειδήσεις, συνανθρώπους, πλησίον, αδελφούς μας. Δεν γίνεται να κάνουμε Πάσχα με κακία για τους άλλους, όποιοι κι αν είναι αυτοί, ο,τι κι αν μας έχουν κάνει!
Πάσχα δεν μπορεί όμως να νοηθεί και μακριά από την Εκκλησία. Όλα όσα περιλαμβάνει το φολκλορικό και παραδοσιακό μέρος της εορτής, αποκρυσταλλώνονται με τη βίωση της Πασχαλινής χαράς μέσα στην Εκκλησία. Αν δεν ακουστούν οι καμπάνες τ Οὐρανοῦ μέσα στις ψυχές μας, αν δεν νιώσουμε ότι ο Θεός είναι παντού, αλλά κυρίως στο χώρο του Ναού, μικρού η μεγάλου δεν έχει σημασία, τότε είναι σα να γιορτάζουμε όπως οι Ιουδαίοι, που σταύρωναν έναν Αθώο και δεν έμπαιναν μέσα στην αυλή του Πιλάτου για να μη μολυνθούν!
Την ώρα του Πάσχα η φύση βάζει την πιο καλή και πιο γλυκιά της ώρα. Η Ανάσταση αποτελεί την κορυφαία γιορτή του πολιτισμού μας γιατί αποτυπώνει το θρίαμβο της αγάπης και της ζωής: ο Χριστός αγαπά τον καθέναν από μας και ζει αναστημένος για τον καθέναν από μας. Μας καλεί να ξαναβρούμε το αληθινό νόημα του Πάσχα, το οποίο φωλιάζει στη Λαμπριάτικη ατμόσφαιρα, όχι μόνο εξωτερικά, αλλά κυρίως εσωτερικά. Γιατί εκεί βρίσκεται το μόνο και αληθινό νόημα, στην μεταμόρφωση της καρδιάς μας, με τη χάρη του Θεού. Έστω και για μία ημέρα, Χριστός Ανέστη!

*ΠΗΓΗ: Κάποια από τα παραπάνω ελήφθησαν εκ του Διαδικτυακού τόπου της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος.