ρόκειται μᾶλλον γιά τόν Ἰωάννη τόν ὀνομαζόμενο Ξιφιλῖνο, πού διαδέχτηκε τόν Πατριάρχη Κωνσταντῖνο τόν Γ’.
Γεννήθηκε τό 1006 στήν Τραπεζούντα καί διακρίθηκε γιά τήν μεγάλη του παιδεία καί τά μεγάλα πολιτικά ἀξιώματα πού εἶχε καταλάβει. Κατόπιν ὅμως ἀποσύρθηκε σέ κάποια μονή τῆς Βιθυνίας, ὅπου μόνασε 10 χρόνια.
Ἀπό ἐκεῖ προσκλήθηκε γιά νά καταλάβει τόν πατριαρχικό θρόνο. Χειροτονήθηκε ἱερέας, καί μετά μία ἑβδομάδα – τήν 1η Ἰανουαρίου 1064 – ἐπίσκοπος.
Ὁ Ἰωάννης λειτουργοῦσε καί κήρυττε κάθε ἡμέρα στούς ναούς τῆς πρωτεύουσας, ἐπισκεύασε τίς εἰκόνες τῆς Ἁγίας Σοφίας, καί μοίραζε δωρεάν ψωμί καί σιτάρι στούς φτωχούς. Πέθανε τό 1075, καί νά πῶς τόν περιγράφει ἕνας ἀπό τούς συγχρόνους του: «ἀνεφάνη ἀνήρ πρῶτον μέν καθαρώτατος καί ἁγνότατος καί πρό παντός ρύπου σωματικοῦ καθάπαξ ἀπεχόμενος. Ἔπειτα δέ τά εἰς καταφρόνησιν χρημάτων καί ἀκτημοσύνην τελείαν καί τήν πρός τούς πένητας φιλανθρωπίαν καί μετάδοσιν κατ’ οὐδέν ἐλάττων τοῦ περιβόητου ἐκείνου Ἐλεήμονος, καί ταῖς ἄλλοις δέ ἀρεταῖς πᾶσαις συλλήβδην εἰπεῖν ἀφθόνως κοσμούμενος, ἀλλά καί τῷ λόγῳ πολύς, καί παιδεύσεως πάσης μετειληχῶς καί νομομαθεῖς ἐξαίρετος».
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τήν ὡραιότητα.
Μύσται οὐράνιοι ἀποδεικνύμενοι, θεῖοι ἐκφάντορες τῷ κόσμῳ ὤφθητε, τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, ποιμάναντες θεαρέστως, ἱερέ Ἀλέξανδρε, τῆς Τριάδος ὁ πρόμαχος, Ἰωάννη ἔνδοξε, ὁ τῆς χάριτος τρόφιμος, καί Παῦλε Ἱερέων ἀκρότης· ὅθεν ὑμᾶς ἀνευφημοῦμεν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τήν τριάδα σήμερον, Ἱεραρχῶν τῶν Ὁσίων, ἱεροῖς ἐν ᾄσμασιν, ἐγκωμιάσωμεν πάντες· οὗτοι γάρ, ὡς οἰκονόμοι τῶν ἀπορρήτων, νέμουσι, χάριν ἀέναον τοῖς βοῶσιν, ὦ Ἀλέξανδρε παμμάκαρ, καί Ἰωάννη, σύν Παύλῳ χαίρετε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις τῶν Πατέρων τριάς σεπτή, Ἀλέξανδρε μάκαρ, σύν τῷ Παύλῳ τῷ εὐκλεεῖ, καί τῷ Ἰωάννη, ἡ τρίφωτος λυχνία, ἡ πᾶσαν Ἐκκλησίαν, καταπυρσεύουσα.
