πῆρξε συνεργάτης τοῦ Κυρίλλου καί Μεθοδίου, τόν 9ο αἰώνα (842), στούς ἀγῶνές τους γιά τήν διάδοση τῆς χριστιανικῆς πίστης στή Βουλγαρία. Καί στό βαρύ αὐτό ἔργο, ὅπου συνάντησαν μεγάλα ἐμπόδια καί ἐπικίνδυνες ἀντιστάσεις, ἡ παρουσία τοῦ Ναούμ εἶχε μεγάλη ἐπίδραση. Διότι στήν δύναμη τῆς διδασκαλίας του, πρόσθετε καί τήν ἐντύπωση, πού προκαλοῦσαν τά θαύματα πού ἐνεργοῦσε μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Ναούμ, ἐπιστρέφοντας ἀπό τήν Ρώμη, ὅπου πῆγε στόν τότε Πάπα Ἀδριανό, πέρασε καί ἀπό τήν Γερμανία, ὅπου ὑπῆρχαν πολλές καί διάφορες αἱρέσεις. Καί ἀφοῦ κήρυξε καί ἐκεῖ ἀγωνιζόμενος γιά τήν Ὀρθοδοξία, ἐπανῆλθε καί πάλι στή Βουλγαρία. Ἐκεῖ, ὀργάνωσε μαζί μέ ἄλλους συναγωνιστές του, σῶμα ἐσωτερικῆς ἱεραποστολῆς καί ἐργάστηκε θερμότατα γιά τήν διάδοση τοῦ χριστιανισμοῦ μέ τά κηρύγματά του καί τίς συνεχεῖς διδακτικές περιοδεῖες του.
Ὁ θάνατος τόν βρῆκε ὄρθιο, νά κοπιάζει μέχρι τελευταίας του πνοῆς γιά τόν εὐσεβή σκοπό του.