Ἅγιοι Ἰωάννης καὶ Παῦλος οἱ Μάρτυρες (26 Ιουνίου)

7 χρονολογία καί τά γεγονότα τοῦ μαρτυρίου τῶν Ἁγίων Ἰωάννου καί Παύλου δέν δύνανται νά ἐξακριβωθοῦν ἱστορικά. Κατά τήν ἁγιολογική παράδοση, ἀποκεφαλίσθηκαν ἐπί τῆς βασιλείας Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου (361 – 363 μ.Χ.). Μέ ἄλλους Ἁγίους μνημονεύονται στήν Ἀναφορά τῆς Ρωμαϊκῆς καί Ἀμβροσιανῆς λειτουργίας.
Ἡ ἐπίσημη ἀναγνώριση τῶν δύο Μαρτύρων ἀρχίζει, ὅπως φαίνεται, στή Ρώμη μέ τήν ἀφιέρωση στή μνήμη τους, περί τά τέλη τοῦ 6ου αἰῶνος μ.Χ., ρωμαϊκῆς βασιλικῆς. Ἡ βασιλική αὐτή, ἀνεγερθεῖσα κατά τόν 4ο αἰώνα μ.Χ., ἐπί τῶν ἐρειπίων τριῶν οἰκιῶν τοῦ Καιλίου λόφου, ἔφερε τόν τίτλο τοῦ Παμμαχίου ἢ πιθανῶς καί τοῦ Βυζαντίου.

Κατά τήν ἁγιολογική παράδοση, ὁ Ἰωάννης καί ὁ Παῦλος, εὐνοῦχοι τῆς Κωνσταντίας ἢ Κωνσταντίνης καί τιτλοῦχοι τῆς αὐτοκρατορίας, ἀκολούθησαν τόν στρατηγό Γαλλικανό σέ πολεμική ἐκστρατεία, κατά τήν ὁποία τόν ἔπεισαν περί τῆς ἀληθείας τῆς Χριστιανικῆς πίστεως. Ἀφοῦ ἐπανῆλθε στή Ρώμη νικητής, ὁ Γαλλικανός ἀπαρνεῖται τόν κόσμο τοῦ παλατίου καί ἀποσύρεται στήν Ὠστία. Ἐκεῖ, μετατρέπει τήν οἰκία φίλου ἀνδρός, πού ὀνομαζόταν Ἰλαρίνος, σέ πανδοχεῖο καί ἀφιερώνεται ἐξ ὁλοκλήρου στήν ἐξυπηρέτηση τῶν διερχόμενων πτωχῶν καί ἀσθενῶν. Ὁ αὐτοκράτορας Ἰουλιανός τόν καλεῖ τότε νά θυσιάσει στά εἴδωλα, ἀλλ’ ἀρνεῖται καί καταφεύγει στήν Αἴγυπτο, ὅπου συλλαμβάνεται καί ὑπόκειται σέ μαρτυρικό θάνατο († 25 Ἰουνίου). Παρόμοιο θάνατο εὑρίσκει καί ὁ Ἰλαρίνος στήν Ὠστία († 7 Αὐγούστου).
Στή συνέχεια ὁ Ἰωάννης καί ὁ Παῦλος καλοῦνται στό παλάτι, ἀλλά δέν ἀποδέχονται τήν πρόσκληση. Ὁ Ἰουλιανός ἀπέστειλε πρός αὐτούς τόν Τερεντιανό, γιά νά τούς πείσει νά θυσιάσουν, ἀλλά καί οἱ δύο ἀρνήθηκαν μέ πνευματική ἀνδρεία. Ἔτσι, ἀποκεφαλίσθηκαν ἀμέσως μετά στήν οἰκία τους, ὅπου καί ἐνταφιάσθηκαν.
Ὁ μυστικός τάφος τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Ἰωάννου καί Παύλου εὑρέθηκε κατά τή βασιλεία τοῦ Ἰοβιανοῦ (363 – 364 μ.Χ.), διαδόχου τοῦ Ἰουλιανοῦ. Τότε ὁ διώκτης τους Τερεντιανός ἀσπάζεται τή Χριστιανική πίστη καί ἀναλαμβάνει νά συγγράψει τό βίο τους.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx