Ἅγιος Νεομάρτυς Ἀργύριος γεννήθηκε τό 1788 στήν Ἐπανωμή τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό τόν Ἀστέριο καί τή Βασιλική, τό γένος Ντουγιούδη. Σέ νεαρή ἡλικία ἦλθε στήν Θεσσαλονίκη, ὅπου προσλήφθηκε ἀπό κάποιον ράπτη ὡς ὑπηρέτης.
Κατά τίς ἡμέρες ἐκεῖνες κάποιος Χριστιανός ἀπό τή Σοχό βρισκόταν κλεισμένος στή φυλακή τοῦ πασᾶ τῆς Θεσσαλονίκης γιά κάποιο ἔγκλημα πού εἶχε κάνει. Μήν ἔχοντας νά πληρώσει τά χρήματα πού τοῦ ζητοῦσε ὁ πασᾶς, τόν ἀπειλοῦσε ὅτι θά τόν κρεμάσει. Μπροστά στήν ἀπειλή τοῦ θανάτου ὁ φυλακισμένος ἀποφάσισε νά ἀλλαξοπιστήσει. Τό γεγονός αὐτό χαροποίησε τούς Ἀγαρηνούς, οἱ ὁποῖοι ἀμέσως τόν ἔβγαλαν ἀπό τήν φυλακή καί τόν πῆγαν σέ ἕνα καφενεῖο στήν τοποθεσία Ταχτάκαλα μέ σκοπό νά τόν μυήσουν στή μουσουλμανική θρησκεία.
Ὁ Ἀργύριος, πού εἶχε πληροφορηθεῖ τό γεγονός, εἰσῆλθε καί αὐτός στό καφενεῖο καί ἄρχισε νά τόν ἐλέγχει γιά τό παράπτωμά του καί ταυτοχρόνως νά τόν παρακινεῖ, γιά νά ἐπιστρέψει καί πάλι στήν Ὀρθόδοξη πίστη. Ἡ στάση του αὐτή προκάλεσε τόσο πολύ τούς Γενίτσαρους, πού ὅρμησαν ἐπάνω του καί ἄρχισαν νά τόν γρονθοκοποῦν τόσο ἄγρια, ὥστε θά τόν σκότωναν, ἐάν δέν ἀνέστελλε τήν ὀργή τους ἡ ἐλπίδα μήπως καί μπορέσουν νά τόν προσελκύσουν στήν δική τους πίστη. Προσπάθησαν, λοιπόν, ἀπειλώντας τον ὅτι θά τόν σκοτώσουν, νά τόν ἀναγκάσουν νά ἀλλαξοπιστήσει. Σά βροντή ἀκούσθηκε ἡ φωνή τοῦ Νεομάρτυρα: «Εἶμαι Χριστιανός καί δέν ἀρνιέμαι τήν πίστη μου. Δόξα καί τιμή μου ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ. Ἐπιθυμία μου εἶναι νά ἀποθάνω γιά τήν πίστη καί τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ».
Οἱ Ἀγαρηνοί τότε ὁδήγησαν τόν Ἀργύριο στόν κριτή, ἐνώπιον τοῦ ὁποίου προσπάθησαν καί πάλι νά τόν μεταπείσουν μεταχειριζόμενοι πότε ἀπειλές καί πότε κολακεῖες καί ὑποσχέσεις γιά δῶρα καί ἀξιώματα. Μετά ἀπό δύο ἡμέρες, οἱ Γενίτσαροι, ἐπανέλαβαν καί πάλι τίς προσπάθειές τους, χωρίς ὅμως ἀποτέλεσμα. Ζήτησαν λοιπόν ἀπό τόν κριτή νά διατάξει τήν ἐκτέλεσή του. Αὐτός ὅμως, βλέποντας ὅτι ὁ Ἀργύριος δέν εἶχε διαπράξει κάποιο ἀδίκημα ἄξιο θανάτου, προσπάθησε νά κατευνάσει τήν ὀργή τῶν ἐξαγριωμένων Τούρκων καί νά τούς πείσει πώς δέν εἶναι δίκαιο νά σκοτώσουν ἕναν ἀθῶο ἄνθρωπο. Ἐκεῖνοι ταράχθηκαν καί ἐξαγριώθηκαν ἐναντίον του καί ἔτσι ὁ κριτής διέταξε τήν διά ἀπαγχονισμοῦ θανάτωσή του.
Ἔτσι, σέ ἡλικία μόλις δεκαοκτώ ἐτῶν, τό 1806 καί ἡμέρα Παρασκευή, ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Ἀργύριος ὁδηγήθηκε σέ ἕνα τόπο λεγόμενο Καμπάν (σημερινό Καπάνι), στήν κεντρική ἀγορά τῆς πόλεως, ὅπου καί ἀπαγχονίσθηκε καί ἐπισφράγισε τήν ὁμολογία του στόν Χριστό μέ τή θυσία τοῦ αἵματός του.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Χαίρει ἔχουσα, Ἐπανομή σε, θεῖον βλάστημα, καί πολιοῦχον, Νεομάρτυς τοῦ Σωτῆρος Ἀργύριε, καί τήν ἁγίαν σου ἄθλησιν μέλπουσα, τῇ σῇ πρεσβείᾳ προστρέχει κραυγάζουσα· Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς ἀθλήσας Ἅγιε ἐσχάτοις χρόνοις, τόν Χριστόν ἐδόξασας, θανατωθείς ὑπέρ αὐτοῦ· διό πιστῶς σε γεραίρομεν, ὡς Ἀθλοφόρων Ἀργύριε σύσκηνον.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις εὐσεβείας νέον φυτόν, Ἀργύριε Μάρτυς, Ὀρθοδόξων ἡ καλλονή· χαίροις τῶν Μαρτύρων, ἰσότιμος ἐν δόξῃ, Ἐπανομῆς τό ἄνθος, τό εὐωδέστατον.