Ἅγιος Ἀλέξανδρος ὁ Νεομάρτυρας ὁ Δερβίσης (26 Μαΐου)

15 Ἅγιος Νεομάρτυς Ἀλέξανδρος καταγόταν ἀπό τήν Θεσσαλονίκη καί ἔμενε στήν περιοχή τῆς Λαοδηγίας ἢ Λαγωδιανῆς (σημερινή Λαοδηγήτρια). Οἱ γονεῖς του, θέλοντας νά διαφυλάξουν τήν σωφροσύνη τοῦ υἱοῦ τους ἀπό τίς κακόβουλες ἐπιθυμίες κάποιου Τούρκου, ἀναγκάστηκαν νά τόν φυγαδεύσουν στή Σμύρνη. Ἐκεῖ ὁ Ἀλέξανδρος βρῆκε ἐργασία στό σπίτι ἑνός Τούρκου πασᾶ, ὁ ὁποῖος εἴτε δι’ ἀπάτης εἴτε διά τῆς βίας, κατόρθωσε νά τόν πείσει νά ἀλλαξοπιστήσει. Μετά ἀπό αὐτό τό γεγονός, ὁ Ἀλέξανδρος ἐγκατέλειψε τή Σμύρνη καί, ἀφοῦ περιπλανήθηκε σέ διάφορα μέρη, ἔφθασε στή Μέκκα, ὅπου προσκύνησε τόν τάφο τοῦ Μωάμεθ καί ἔλαβε τό σχῆμα τοῦ δερβίση.
Ὡς δερβίσης πλέον περιόδευσε πόλεις καί χωριά τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας κηρύττοντας τή μωαμεθανική θρησκεία. Ἡ συνείδησή του ὅμως, πού δέν εἶχε νεκρωθεῖ τελείως, ἄρχισε νά τόν ἐλέγχει γιά τό ἁμάρτημά του, ὥσπου τέλος μετανόησε καί ἄρχισε νά καλλιεργεῖ μέσα του τήν πραγματικότητα τοῦ μαρτυρίου. Ἔτσι ὁ Ἀλέξανδρος, ἔχοντας ἐξωτερικά τό σχῆμα τοῦ δερβίση, ἐσωτερικά ὅμως νιώθοντας Χριστιανός, ζοῦσε ὡς διά Χριστόν σαλός καί ἔλεγχε μέ σκληρά λόγια τούς Τούρκους.
Αὐτή ἡ συμπεριφορά του προβλημάτισε καί ἐξόργισε τόσο πολύ τούς Τούρκους στό Ραχήτι τῆς Αἰγύπτου, ὥστε ἀποφάσισαν νά τόν φονεύσουν, κάτι τό ὁποῖο θά ἔκαναν, ἂν ὁ Ἀλέξανδρος δέν ἐπληροφορεῖτο τό γεγονός ἔγκαιρα καί δέν ἔφευγε ἀπό ἐκεῖ.

Τό 1784 ἦλθε στή Θεσσαλονίκη, χωρίς ὅμως νά δώσει σημεῖα ἀναγνωρίσεως. Ἐκεῖ παρέμεινε γιά μικρό χρονικό διάστημα καί κατόπιν συνέχισε τήν περιπλάνησή του σέ διάφορα μέρη. Δέκα χρόνια ἀργότερα, τό 1794, κατά την περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ὁ Ἀλέξανδρος ἔφθασε στή Χίο καί πῆγε σέ κάποια ἐκκλησία, γιά νά συμμετάσχει σέ μία Ἀκολουθία. Ἔχοντας τό σχῆμα τοῦ δερβίση περιφερόταν ἄνετα ἀνάμεσα στούς Τούρκους, τούς ὁποίους ἔλεγχε γιά τήν σκληρή καί ἀπάνθρωπη συμπεριφορά τους, ἐνῶ συγχρόνως τούς κήρυττε τή φιλανθρωπία, τή σωφροσύνη καί τήν ἀρετή. Ἀπό τήν ἄλλη πάλι φερόταν μέ πολλή γλυκύτητα καί πραότητα ἀπέναντι στούς Χριστιανούς μέ τούς ὁποίους ἐρχόταν σέ ἐπαφή.
Στή Χίο δέν παρέμεινε γιά πολύ. Πέρασε ἀπέναντι στή Σμύρνη μέ σκοπό, στόν τόπο ὅπου ἀρνήθηκε τήν πίστη του, ἐκεῖ νά ἀποπλύνει τό ἁμάρτημά του μέ τήν ὁμολογία του. Μία ἑβδομάδα πρίν ἀπό τήν Πεντηκοστή καί ἡμέρα Τρίτη, παρουσιάστηκε μπροστά στόν κριτή τῆς πόλεως, ὅπου ὁμολόγησε μέ παρρησία τήν πίστη του στόν Ἕνα καί Ἀληθινό Θεό καί κατόπιν πέταξε τό δερβίσικο κάλυμμα τῆς κεφαλῆς του καί φόρεσε τό Χριστιανικό. Τό θέαμα αὐτό προκάλεσε τήν ἔκπληξη καί συνάμα τήν ὀργή τῶν παρισταμένων Τούρκων, οἱ ὁποίοι στήν ἀρχή ἐξέλεξαν τόν Ἀλέξανδρο ὡς τρελό καί προσπάθησαν μέ τά λόγια νά τόν μεταπείσουν. Ὅταν ὅμως εἶδαν τήν ἐμμονή του, διέτεξαν τήν φυλάκισή του. Τήν ἑπόμενη ἡμέρα ὁ Ἀλέξανδρος ὁδηγήθηκε γιά δεύτερη φορά στό κριτήριο, ὅπου παρ’ ὅλες τίς ἀπειλές τῶν Τούρκων χλεύασε καί πάλι τήν πίστη στό Μωάμεθ καί, ἐπειδή οὔτε μέ τίς κολακεῖες μπόρεσαν νά τόν δελεάσουν, τόν ξαναοδήγησαν στή φυλακή.
Ἡ ἡμέρα τῆς Παρασκευῆς θεωρεῖται ἀπό τούς Τούρκους ὡς ἐπίσημη καί σεβάσμια ἡμέρα, γι’ αὐτό καί συγκεντρώνονταν ὅλοι οἱ προύχοντες στόν κριτή τῆς πόλεως καί μετέβαιναν ὅλοι μαζί στό τζαμί, γιά νά προσευχηθοῦν. Αὐτή τήν ἡμέρα λοιπόν διάλεξαν γιά νά ὁδηγήσουν τόν Ἅγιο Ἀλέξανδρο καί πάλι στό κριτήριο, γιά νά τόν ἀνακρίνουν. Ὁ Ἅγιος γιά τρίτη φορά ὁμολόγησε ἐνώπιον ὅλων τήν πίστη του καί τή διάθεσή του νά μείνει σταθερός σέ αὐτήν.
Μετά ἀπό αὐτό ἀποφασίσθηκε ἡ θανάτωσή του. Τό 1794 ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ἀποκεφαλίσθηκε καί εἰσῆλθε μέ τόν ἀμαράντινο στέφανο τῆς δόξας στή χαρά τοῦ Κυρίου του.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τόν συνάναρχον Λόγον.
Ἐν ἀθλήσει νομίμως Μάρτυς ἠρίστευσας, καί τόν σέ τρώσαντα πρῲην κατηγωνίσω ἐχθρόν, καί Μαρτύρων κοινωνός ὤφθης Ἀλέξανδρε. Ὅθεν ὡς ἅγιον βλαστόν, Θεσσαλονίκη σε τιμᾷ, καί πόθῳ σοι ἀνακράζει· Μή διαλίπῃς πρεσβεύων, ἐλεηθῆναι τούς τιμῶντάς σε.

Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἑορτάζει σήμερον, Θεσσαλονίκη ἡ πόλις, τήν ἁγίαν μνήμην σου, Ἀλέξανδρε Νεομάρτυς· ταύτης γάρ, γόνος καί βλάστημα θεῖον πέλων, ἤθλησας, ἐν Σμύρνῃ γνώμῃ ἀνδρειοτάτῃ, δι’ ἀγάπην τοῦ Κυρίου· ὅν ἐκδυσώπει σώζεσθαι ἅπαντας.

Μεγαλυνάριον.
Ἤθλησας νομίμως ὑπέρ Χριστοῦ, Ἀλέξανδρε Μάρτυς, καί καθεῖλες τόν δυσμενῆ· ὅθεν σου τήν μνήμην, Θεσσαλονίκη ἄγει, τιμῶσα τούς ἀγῶνας, τῆς σῆς ἀθλήσεως.