ἱ 42 Ἅγιοι Μάρτυρες ἔζησαν στά χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοφίλου τοῦ εἰκονομάχου (829 – 842 μ.Χ.) καί ἦταν στρατηγοί καί ταξιάρχες, πλούσιοι καί εὐγενεῖς. Ὁ Ἅγιος Θεόφιλος ἦταν στρατηγός καί πατρίκιος, ὀ Άγιος Ἀέτιος στρατηγός, ὁ Ἅγιος Βασσόης δρομεύς, ὁ Ἅγιος Θεόδωρος πρωτοσπαθάριος, ὁ Ἅγιος Κάλλιστος τουρμάρχης καί ὁ Ἅγιος Κωνσταντίνος δρουγγάριος.
Ἐκεῖνο τόν καιρό, ἀφοῦ βγῆκε ἀπό τήν Συρία ὁ Ἀμηρᾶς μέ ἀναρίθμητο στρατό, κατά τῶν ἀνατολικῶν μερῶν τῆς ἐπικράτειας τῶν Ρωμαίων, ἀπεστάλησαν ἀπό τόν βασιλέα στρατιῶτες, γιά νά προστατέψουν τήν πόλη τοῦ Ἀμορίου, πρωτεύουσας τῆς Φρυγίας. Καί ὅταν εἶδαν τό ἄπειρο πλῆθος τῶν Σαρακηνῶν, εἰσῆλθαν στό ἐσωτερικό μέρος τοῦ κάστρου ἀγωνιζόμενοι μέ καρτερία. Ἐκεῖ, ἀφοῦ συνελήφθησαν, τό ἔτος 838 μ.Χ., ἀπό τόν χαλίφη Μοτασέμ, ὁδηγήθηκαν εἰς Σάμαρα τῆς Μεσοποταμίας καί κλείσθηκαν στή φυλακή. Ὁ χαλίφης τούς ὑποσχέθηκε νά τούς ἀποκαταστήσει στά ἀξιώματά τους, ἐάν ἀλλαξοπιστήσουν καί γίνουν Μωαμεθανοί. Ὅμως οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἀρνήθηκαν μέ γενναιότητα καί ὁμολόγησαν τήν πίστη τους στόν Χριστό. Καί ἀφοῦ ὑπέστησαν πολλές ταλαιπωρίες καί ἀπάνθρωπα βασανιστήρια, ἀποκεφαλίσθηκαν, τό ἔτος 842 μ.Χ. καί ἔτσι σφράγισαν τήν ὁμολογία τους γιά τόν Χριστό μέ τό αἷμα τους.
Ναό ἐπ’ ὀνόματι τῶν Ἁγίων τεσσαράκοντα δύο τούτων Μαρτύρων ἀνήγειρε στό παλάτι τῶν Πηγῶν ὁ αὐτοκράτορας Βασίλειος Β’ (976 – 1025).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τήν ὡραιότητα.
Τήν θεοσύλλεκτον, τοῦ Λόγου φάλαγγα, τούς Τεσσαράκοντα καί δύο Μάρτυρας, τούς ἐν μιᾷ πάντας σπουδῇ, ἀθλήσαντας τιμήσωμεν· οὗτοι γάρ τῆς πίστεως, ἡνωμένοι τῇ χάριτι, δῆμον ἀκαθαίρετον, ἱερῶς συνεκρότησαν, καί ὤφθησαν Χριστοῦ κληρονόμοι, ξίφει τμηθέντες τούς αὐχένας.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθείς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Οἱ ἐν τῇ γῇ διά Χριστόν ἠθληκότες, ἀναδειχθέντες εὐσεβεῖς στεφανῖται, τούς οὐρανούς ἐλάβατε οἰκεῖν ἐν χαρᾷ· πᾶσαν γάρ ἐπίνοιαν, τοῦ ἐχθροῦ καθελόντες, πόνοις καί τοῖς αἵμασι, τῶν ὑμῶν παλαισμάτων, τοῖς εὐφημοῦσιν ἄνωθεν ἀεί, τῶν ὀφλημάτων, τήν λύσιν βραβεύετε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ἀθλοφόρων συναγωγή, οἱ ἐν Ἀμορίῳ, ἀριστεύσαντες ἱερῶς· ἐπί τό αὐτό γάρ, πιστῶς συντεταγμένοι, ἐχθροῦ τάς παρατάξεις ἐθριαμβεύσατε.