Ἅγιος Μάρκος ὁ Νεομάρτυρας ὁ ἐν Χίῳ (5 Ιουνίου)

Ἅγιος Νεομάρτυς Μάρκος ἦταν γόνος τοῦ εὐσεβοῦς Θεσσαλονικέως Χατζῆ – Κωνσταντῆ καί τῆς Μαρίας, ἡ ὁποία καταγόταν ἀπό τή Σμύρνη, ὄπου καί διέμεναν. Ὁ Μάρκος, ἔμπορος στό ἐπάγγελμα, σέ κάποιο ταξίδι του στή νῆσο Χίο, κατά τό 1788, ἐνυμφεύθηκε. Ἀργότερα παρακινούμενος καί ἀπό τόν ἀδελφό του Παΐσιο, ἐγκαταστάθηκε στό Κουσάντασι (Νέα Ἔφεσο), ὅπου συνδέθηκε παράνομα μέ κάποια γυναίκα, ὀνομαζόμενη Μαρία, μετά τῆς ὁποίας συνελήφθη γιά μοιχεία, καί ὁδηγήθηκε στό δικαστήριο, ἐνώπιον τοῦ ἀγᾶ. Κάτω ἀπό τήν ἀπειλή τῆς ποινῆς προετίμησαν καί οἱ δύο νά ἐκωμόσουν. Ἔτσι ὁ μέν Μάρκος ὑπέστη τήν περιτομή, ἡ δέ Μαρία ἐκλείσθηκε στό χαρέμι τοῦ ἀγᾶ.
Μετά τήν πάροδο κάποιου χρόνου ὁ Μάρκος ἄρχισε νά αἰσθάνεται ἔνοχος γιά τήν ἐξώμοση, γι’ αὐτό καί ἀναζήτησε κάποιον πνευματικό, ὅπου μέ συντριβή ἀπέθεσε ὅλο τό βάρος τῶν ἁμαρτημάτων του. Μέ τήν βοήθεια τοῦ πνευματικοῦ του καί ἑνός Χριστιανοῦ ἰατροῦ, ὁ ὁποῖος ἔπεισε τόν ἀγᾶ ὅτι ἡ Μαρία ἔπασχε ἀπό κάποια ἀσθένεια, ἀπό τήν ὁποία μποροῦσε νά τήν θεραπεύσει μόνο κάποια Ἑβραία στή Σμύρνη, ὁ Μάρκος ἔλαβε τήν ἄδεια τοῦ ἀγᾶ, γιά νά συνοδεύσει τή γυναίκα του ὡς ἐκεῖ, μέ τή ρητή ἐντολή νά γυρίσουν καί πάλι πίσω.

Ὅταν ἔφθασαν στή Σμύρνη ἐπιβιβάσθηκαν σ’ ἕνα πλοῖο μέ προορισμό τήν Τεργέστη. Ἐξ αἰτίας ὅμως κάποιων ἐμποδίων δέν παρέμειναν ἐκεῖ, ἀλλά κατευθύνθηκαν στή Βενετία, ὅπου ἔλαβαν τό Μυστήριο τοῦ Χρίσματος καί τῆς Θείας Κοινωνίας, καί τέλος ἐνυμφεύθηκαν.
Τά γεγονότα αὐτά συνέβησαν τό 1792. Στή Βενετία δέν παρέμειναν πολύ, ἀλλά περιπλανήθηκαν σέ διάφορα μέρη, φοβούμενοι μήπως τούς ἀνακαλύψουν οἱ Τοῦρκοι. Ἐπειδή ὅμως πουθενά δέν μποροῦσε νά εὕρει ἠρεμία ὁ Μάρκος, ἀποφάσισε νά ἐπιστρέψει στόν τόπο τῆς ἀρνήσεως, γιά νά ἀποπλύνει καί μέ τό αἷμά του τό ἁμάρτημά του. Ἐγύρισε λοιπόν στό Κουσάντασι, ὅπου ἐπισκέφθηκε τόν πνευματικό του καί τοῦ ἐγνωστοποίησε τήν ἐπιθυμία του. Αὐτός τότε προσπάθησε νά τόν ἀποτρέψει, λέγοντάς του πώς τό μαρτύριό του ἴσως ἐπιφέρει πολλά δεινά στούς Χριστιανούς τῆς Ἐφέσου, διότι οἱ Τοῦρκοι ἦταν ἤδη ἐξαγριωμένοι ἐξ αἰτίας τῆς ἀνεγέρσεως νέου ναοῦ στήν πόλη, ἀλλά καί τοῦ Μαρτυρίου τοῦ Νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ ἐξ Ἐφέσου, πού εἶχε προηγηθεῖ († 5 Ἀπριλίου 1801). Ἐπείσθηκε λοιπόν ὁ Μάρκος καί ἐγκατέλειψε τό Κουσάντασι. Κατέφυγε στή Χίο, ὅπου, ἀφοῦ προετοιμάσθηκε κατάλληλα μέ τή Θεία Κοινωνία, ἐπαρουσιάσθηκε στό δικαστήριο καί ὁμολόγησε μέ παρρησία τήν πίστη του στόν Χριστό. Ὁ δικαστής στήν ἀρχή προσπάθησε μέ κολακεῖες νά τόν μεταπείσει, ὅταν ὅμως εἶδε ὅτι αὐτό δέν ἦταν δυνατό, διέταξε τή φυλάκισή του. Ὁ Μάρκος ὑπέμεινε μέ καρτερία ὄλα τά βασανιστήρια χωρίς νά καμφθεῖ. Συνολικά ὁδηγήθηκε τρεῖς φορές ἐνώπιον τοῦ δικαστοῦ, ὁ ὁποῖος διαπιστώνοντας τό σταθερό φρόνημα καί τήν ἀμετάθετη γνώμη του νά παραμείνει Χριστιανός διέτεξε τή θανάτωσή του.
Συγκινητική ἦταν ἡ συμμετοχή τῶν Χριστιανῶν καί ἡ συνδρομή τους στήν προετοιμασία τοῦ Μάρτυρος Μάρκου γιά τό μαρτύριο, μέ νηστεῖες, δεήσεις καί προσευχές.
Πλῆθος κόσμου, ὄχι μόνο Χριστιανοί ἀλλά καί Τοῦρκοι καί Ἑβραῖοι, εἶχαν συγκεντρωθεῖ στήν τοποθεσία Βουνάκι, πού εἶχε ὁρισθεῖ γιά τήν ἐκτέλεση τοῦ Νεομάρτυρος. Ἔτσι στίς 5 Ἰουνίου τοῦ 1801, ἡμέρα Τετάρτη, ὁ Νεομάρτυρας Μάρκος ἐκτελέσθηκε δι’ ἀποκεφαλισμοῦ.
Πολλοί Χριστιανοί ἐπῆραν ὡς εὐλογία τεμάχια ἀπό τά ἐνδύματα, ἀλλά καί τό λείψανο τοῦ Ἁγίου δίδοντας ἀρκετά χρήματα στούς Τούρκους. Τέλος, ἐξαγόρασαν τό τίμιο λείψανο τοῦ Νεομάρτυρος, τό ὁποῖο εὐωδίαζε, καί τό ἐνταφίασαν κρυφά σέ ἄγνωστο μέρος.
Στό Συναξάριο τοῦ Ἁγίου σημειώνονται πολλά θαύματα πού συνέβησαν μέ τά τίμια λείψανα, τό αἷμα, ἀλλά καί τά ἐνδύματα τοῦ Νεομάρτυρος.
Τό Μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Μάρκου συνέγραψε ὁ Ἀθανάσιος ὁ Πάριος, ἐνῷ Ἀκολουθία πρός τιμήν του συνέταξε ὁ Νικηφόρος ὁ Χίος. Ἡ Ἀκολουθία αὐτή, ὅπως καί ὁ βίος τοῦ Νεομάρτυρος, περιέχονται στό Νέον Λειμωνάριον. Ἐπίσης ἐπανεκδόθηκαν τό 1930 καί τό 1968 στό Νέον Χιακόν Λειμωνάριον.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx