Ἅγιος Δημήτριος ὁ Μεγαλομάρτυρας ὁ Μυροβλύτης (26 Οκτωβρίου)

Άγιος μεγαλομάρτυρας Δημήτριος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έζησε κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορα Διοκλητιανού και του Τετράρχη Γαλερίου Μαξιμιανού (284-305μ.Χ), εποχή κατά την οποία έγινε φοβερός διωγμός κατά των χριστιανών.
Κατάγονταν από ευσεβή οικογένεια, ήταν επιφανέστατο μέλος της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης, Δούκας της πόλης και Στρατηγός όλης της Θεσσαλίας. Παρόλ’ αυτά, δεν φοβήθηκε από τα διατάγματα των αυτοκρατόρων και συνέχισε –παρά το φοβερό διωγμό- να κηρύττει τον ευαγγελικό λόγο, οδηγώντας στην πίστη πολλούς ειδωλολάτρες.
Όταν ο Μαξιμιανός έμαθε για την χριστιανική δράση του Δημητρίου διέταξε να συλληφθεί και να οδηγηθεί μπροστά του. Ο Δημήτριος δε δίστασε να ομολογήσει τη χριστιανική του πίστη, παρόλο που γνώριζε τα φρικτά βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονταν οι χριστιανοί.
Αρχικά φυλακίστηκε σε ένα τόπο ακάθαρτο, σ' ένα παλαιό λουτρό στα υπόγεια του οποίου χύνονταν ακάθαρτα περιττώματα. Στο βρωμερό αυτό τόπο ο Άγιος παρέμεινε στερημένος τη συναναστροφή των ανθρώπων, αλλά παρηγορούμενος από τον Θεό.
Τις μέρες εκείνες, διεξάγονταν αθλητικοί αγώνες στη Θεσσαλονίκη προς τιμή του αυτοκράτορα. Ένας από τους συμμετέχοντες στους αγώνες αυτούς ήταν και ο μονομάχος Λυαίος. Άνθρωπος του Μαξιμιανού, γιγαντόσωμος και καλογυμνασμένος, κόμπαζε πως ήταν ανίκητος και παράλληλα χλέβαζε τους χριστιανούς καλώντας τους να αναμετρηθούν μαζί του. Μέσα στο κλίμα αυτό, ο Νέστορας, ένας νεαρός στρατιώτης και κρυφός μαθητής του Δημητρίου, μη ανεχόμενος το χλεβασμό, πήρε την απόφαση ν’ αντιμετωπίσει τον Λυαίο και επισκέφθηκε τον Δημήτριο στη φυλακή για να του ζητήσει να προσευχηθεί για να τον βοηθήσει ο Κύριος μας. Ο Άγιος, αφού προσευχήθηκε του είπε: "Ύπαγε! Και τον Λυαίο θα νικήσεις και υπέρ Χριστού θα μαρτυρήσεις".
Αντλώντας μεγάλο θάρρος από το λόγο αυτό ο Νέστορας, παρουσιάστηκε στο στάδιο και ζήτησε να αναμετρηθεί με τον φοβερό Λυαίο. Μάταια προσπάθησαν να τον μεταπείσουν. Όταν ο Τετράρχης είδε πως δεν τον άκουε, τον άφησε να αντιμετωπίσει τον γιγαντόσωμο Λυαίο. Αυτός πλησίασε τον Λυαίο και φωνάζοντας "Ο Θεός του Δημητρίου βοήθει μοι", του κατάφερε ένα φοβερό χτύπημα με το σπαθί στη καρδία κι αυτός αμέσως σωριάστηκε νεκρός.
Αυτό εξόργισε τον Μαξιμιανό, που θεώρησε υπεύθυνο τον Δημήτριο και διέταξε να θανατώσουν και τους δύο αμέσως.
Έτσι, οι δύο Άγιοι έλαβαν με λίγη ώρα διαφορά το στεφάνι του μαρτυρίου. Ο μεν Νέστορας αποκεφαλίστηκε έξω από τη λεγόμενη Χρυσή Πύλη, ο δε Δημήτριος, που βρίσκονταν ακόμα φυλακισμένος στο λουτρό, θανατώθηκε διά λογχισμού. Μόλις είδε ο Δημήτριος τους στρατιώτες να έρχονται απειλητικά προς αυτόν, σήκωσε το δεξί του χέρι και οι στρατιώτες τον λόγχευσαν αρχικά στην πλευρά και μετά σ’ όλο το σώμα, θυμίζονας τον Κύριό μας, τον γλυκύτατο Ιησού, που κι αυτού η πλευρά δέχθηκε το λογχισμό του στρατιώτη.
Κάποιοι ευλαβείς χριστιανοί ήρθαν κρυφά και ένταφίασαν το σώμα του Αγίου στον ίδιο τον τόπο του μαρτυρίου, στο βρωμερό λουτρό που έμμελε πλέον να γίνει ιατρείο ψυχών και σωμάτων. Κάποιος μάλιστα φίλος του Αγίου ονόματι Λούππος, που ήταν παρών την ώρα του μαρτυρίου, μόλις έφυγαν οι στρατιώτες, πήγε γρήγορα, έβγαλε το δαχτυλίδι και το πανωφόρι του Αγίου και τα έβαψε στο αίμα του. Με αυτά ενεργούσε πολλά θαύματα: γιάτρευε αρρώστους και θεράπευε δαιμονισμένους. Ο Μαξιμιανός, μόλις τα ‘μαθε αυτά, έστειλε στρατιώτες και τον αποκεφάλισαν σ’ έναν τόπο ονομαζόμενο Τριβουνάλιο.
Η μνήμη των δύο Αγίων μαθητών του Δημητρίου και μαρτύρων της πίστης μας στον Ιησού Χριστό, τελείται την επαύριο της εορτής του πνευματικού καθοδηγητή τους Δημητρίου (27/10).
Σήμερα ο Άγιος Δημήτριος τιμάται ως πολιούχος Άγιος της Θεσσαλονίκης.
Η μεταφορὰ της εικόνας του Αγίου Δημητρίου απὸ την Θεσσαλονίκη στην Ιερὰ Μονὴ Παντοκράτορος της Κωνσταντινούπολης έγινε το έτος 1149 απὸ τον βασιλιὰ Μανουὴλ Κομνηνό, επὶ ηγουμενίας Ιωσήφ.

Άγιοι μεγαλομάρτυρες και φίλοι του Χριστού Δημήτριε, Νέστωρα και Λούπε, πρεσβεύσατε εκτενώς να λυτρωθούμε των φοβερών κολάσεων και να γευθούμε τις χαρές του Παραδείσου. Αμήν.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx και
http://users.hol.gr/~jimchr/index.files/Page1302.htm

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Μέγαν εὕρατο, ἐν τοῖς κινδύνοις, σὲ ὑπέρμαχον, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαρρύνας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιοv αὐτόμελον. Ἦχος β’.
Τοῖς τῶv αἱμάτων σου ῥείθροις Δημήτριε, τὴv Ἐκκλησίαν Θεὸς ἐπορφύρωσεν, ὁ δούς σοι τὸ κράτος ἀήττητοv, καὶ περιέπων τὴν πόλιν σου ἄτρωτοv· αὐτῆς γὰρ ὑπάρχεις τὸ στήριγμα.

Κάθισμα.
Βασιλεῖ τῶν αἰώνων εὐαρεστῶν, βασιλέως ἀνόμου πᾶσαν βουλήν, ἐξέκλινας Ἔνδοξε, καὶ γλυπτοῖς οὐκ ἐπέθυσας· διὰ τοῦτο θῦμα, σαυτὸν προσενήνοχας, τῷ τυθέντι Λόγῳ ἀθλήσας στερρότατα· ὅθεν καὶ τῇ λόγχῃ, τὴν πλευρὰν ἐξωρύχθης, τὰ πάθη ἰώμενος, τῶν πιστῶς προσιόντων σοι, Ἀθλοφόρε Δημήτριε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Ἕτερον Κάθισμα. Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λογον.
Εὐσεβείας τοῖς τρόποις καταπλουτῶν, ἀσεβείας τὴν πλάνην καταβαλών, Μάρτυς κατεπάτησας, τῶν τυράννων τὰ θράση, καὶ τῷ θείῳ πόθῳ, τὸν νοῦν πυρπολούμενος, τῶν εἰδώλων τὴν πλάνην, εἰς χάος ἐβύθισας· ὅθεν ἐπαξίως, ἀμοιβὴν τῶν ἀγώνων, ἐδέξω τὰ θαύματα, καὶ πηγάζεις ἰάματα, Ἀθλοφόρε Δημήτριε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Μεγαλυνάριον.
Φύλαττε τοὺς δούλους σου ἀθλητά, μάρτυς μυροβλύτα τοὺς ὑμνοῦντάς σε εὐσεβῶς, καὶ ρῦσαι κινδύνων καὶ πάσης ἄλλης βλάβης, Δημήτριε τρισμάκαρ ταῖς ἱκεσίαις σου.

Ἔτερον Μεγαλυνάριον.
Τὸν μέγα ὁπλίτην καὶ Ἀθλητήν, τὸν στεφανηφόρον, καὶ ἐν Μάρτυσι θαυμαστόν, τὸν λόγχῃ τρωθέντα, πλευρὰν ὡς ὁ Δεσπότης, Δημήτριον τὸν θεῖον, ὕμνοις τιμήσωμεν.

Ἔτερον Μεγαλυνάριον.
Μύρον γεωργήσας πνευματικόν, τῷ ἐπουρανίῳ, μύρῳ Μάρτυς δι’ ἀρετῶν, μύρων κρήνη ὤφθης, ζωοποιῶν ἐν κόσμῳ, Δημήτριε Μαρτύρων, τὸ ἀκροθίνιον.