Ἅγιος Τιμόθεος ὁ Ἀπόστολος (22 Ιανουαρίου)

ύμφωνα μέ τίς πληροφορίες πού μας παρέχουν οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων καί οἱ Ἐπιστολές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὁ Τιμόθεος ἦταν ὁ πιό ἀγαπητός μαθητής του καί ἕνας ἀπό τούς πιό στενούς συνεργάτες τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Τό ὄνομά του εἶναι ἑλληνικό καί σημαίνει αὐτός πού τιμᾶ τόν Θεό, ἀλλά καί αὐτόν πού τιμᾶ ὁ Θεός.
Ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Τιμόθεος γεννήθηκε μᾶλλον στά Λύστρα τῆς Λυκαονίας ἢ πιθανόν στή Δέρβη, ἀπό πατέρα Ἕλληνα Ἐθνικό καί μητέρα πιστή Ἰουδαία, προφανῶς ἐκ γενετῆς καί πιθανόν προσήλυτη, πού ὀνομαζόταν Εὐνίκη. Κατά τήν μαρτυρία τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἦταν εὐσεβής, ὅπως καί ἡ μάμμη του, ἐκ μητρός, Λωΐς. Ὁ Τιμόθεος δέχθηκε ἀπό τίς εὐσεβεῖς αὐτές γυναῖκες τήν πρώτη θρησκευτική ἀγωγή καί διδάχθηκε ἀπό βρέφος τά ἱερά γράμματα. Μέ τόν τρόπο αὐτό προετοιμάσθηκε κατάλληλα νά ἀποδεχθεῖ στή συνέχεια τήν Χριστιανική πίστη.
Ἡ ὁριστική μεταστροφή του στόν Χριστιανισμό φαίνεται νά ἔγινε κατά τήν Α’ Ἀποστολική περιοδεία, ὅταν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μαζί μέ τόν Βαρνάβα ἐπισκέφθηκαν τά Λύστρα τῆς Λυκαονίας καί πιθανόν φιλοξενήθηκαν ἀπό τήν οἰκογένεια τοῦ Τιμοθέου.
Ὅταν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος κήρυττε τό Εὐαγγέλιο στά Λύστρα, εἶναι ἐπίσης βέβαιο ὅτι ὁ Τιμόθεος παρακολούθησε τό κήρυγμά του καί ἔγινε μάρτυρας τῶν διωγμῶν καί τῶν παθημάτων πού ὑπέστη ὁ Ἀπόστολος ἐκεῖ. Ἡ ἐμπειρία τῶν γεγονότων αὐτῶν φαίνεται ὅτι ἐπηρέασε ἔντονα τόν Ἀπόστολο Τιμόθεο καί τόν προετοίμασε ἐσωτερικά νά δεχθεῖ τήν διδασκαλία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί νά πιστέψει σέ Αὐτόν.

Μετά τά γεγονότα στή Δέρβη καί στά Λύστρα τῆς Λυκίας, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος παρέλαβε μαζί του τόν πιστό καί ἀχώριστο συνοδό του τόν Τιμόθεο. Ἔκτοτε ὁ Τιμόθεος ἔγινε ὁ πιό προσφιλής καί ἀφοσιωμένος μαθητής καί συνεργός τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στό ἔργο τῆς ἱδρύσεως τῶν Ἐκκλησιῶν στίς διάφορες περιοχές τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τῆς Ἑλλάδος ἀργότερα καί τῆς στηρίξεως τῆς πίστεως τῶν διωκομένων Χριστιανῶν. Ἀνέλαβε πολλές σημαντικές καί ἐμπιστευτικές ἀποστολές γιά σπουδαία Ἐκκλησιαστικά ζητήματα, παρά τό νεαρό της ἡλικίας καί τήν ἀπειρία του.
Συγκεκριμένα, συνεχίζοντας τήν Β’ Ἀποστολική περιοδεία διελθόντες διά μέσου τῆς Φρυγίας καί τῆς Γαλατίας, ἔφθασαν στήν Μοισία καί Τρωάδα καί διαπλεύσαντες τή Σαμοθράκη ἦλθαν στή Νεάπολη καί ἀπό ἐκεῖ στούς Φιλίππους τῆς Μακεδονίας. Ἀπό ἐκεῖ, ὁδοιποροῦντες, πέρασαν ἀπό τήν Ἀμφίπολη καί Ἀπολλωνία καί κατέληξαν στή Θεσσαλονίκη. Στή Θεσσαλονίκη ὁ Τιμόθεος ἐργάσθηκε ἀθόρυβα καί ἀποδοτικά, συνέβαλε οὐσιαστικά στό ἔργο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου τόσο γιά τήν ἵδρυση τῆς Χριστιανικῆς Κοινότητας, ὅσο καί γιά τήν στήριξη τῆς πίστεως τῶν Χριστιανῶν τῆς Θεσσαλονίκης.
Ὅμως τό ἔργο τοῦ εὐαγγελισμοῦ τῶν Θεσσαλονικέων ἀπό τόν Ἀπόστολο Παῦλο καί τούς συνεργάτες του, Τιμόθεο καί Σίλα, διεκόπη ἀπό τήν ἀντίδραση φθονερῶν Ἰουδαίων, πού δέν πίστεψαν στό κήρυγμά τους καί τούς ἐξανάγκασαν νά ἐγκαταλείψουν τήν Θεσσαλονίκη καί νά καταφύγουν στήν Βέροια.
Ἀπό τήν Ἀθήνα, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀγωνιώντας γιά τήν κατάσταση τῶν Χριστιανῶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπέστειλε τόν Τιμόθεο, προκειμένου νά στηρίξει τούς χειμαζόμενους πιστούς της ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας τῆς Θεσσαλονίκης καί νά τούς παρηγορήσει στίς θλίψεις τους.
Ἀργότερα, ὅταν ὁ Ἀπόστολος Τιμόθεος ἀκολούθησε τό Παῦλο στήν Κόρινθο, παρέμεινε κοντά του, ἀγωνιζόμενος μαζί του.
Κοντά στήν Γ’ Ἀποστολική περιοδεία, ὅταν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος πέρασε ἀπό τά μέρη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί κατέληξε στήν Ἔφεσο, παρέμεινε ἐκεῖ γιά μία τριετία ἔχοντας μαζί του τόν Τιμόθεο, τόν ὁποῖο ἀπέστειλε σέ εἰδικές ἐμπιστευτικές ἀποστολές στή Μακεδονία μαζί μέ τόν Ἔραστο καί ἴσως μέ ἄλλους ἀδελφούς στήν Κόρινθο. Λίγο ἀργότερα, ὁ Τιμόθεος μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο ἐπέστρεψαν ἀπό τήν Κόρινθο στή Μακεδονία καί στή συνέχεια ἀποβιβάσθηκαν στήν Τρωάδα καί διαπλέοντες τό ἀνατολικό Αἰγαῖο, πέρασαν ἀπό τήν Μίλητο. Ἀπό τήν Μίλητο διῆλθαν ἀπό τά νησιά Κῶ, Ρόδο, ἔφθασαν στά Πάταρα καί ἀπό ἐκεῖ στήν Τύρο, τήν Πτολεμαΐδα καί τήν Καισάρεια καί κατέληξαν στά Ἱεροσόλυμα.
Στά Ἱεροσόλυμα ὁ Ἀπόστολος Τιμόθεος παρέμεινε κοντά στόν Ἀπόστολο Παῦλο κατά τήν ἐκεῖ φυλάκισή του καί κατόπιν τόν συνόδευσε στή φυλακή στή Ρώμη. Εἶναι βέβαιο, ὅτι κατά τήν τελευταία μετάβαση τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στά Ἱεροσόλυμα, μετά τήν πρώτη ἀποφυλάκισή του ἀπό τή Ρώμη, συνοδευόταν ἀπό τόν Ἀπόστολο Τιμόθεο, τόν ὁποῖο μάλιστα ἄφησε στήν Ἔφεσο ὡς Ἐπίσκοπο μέχρι καί τοῦ ἐπισυμβάντος μαρτυρικοῦ θανάτου του. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀπέστειλε πρός τόν Ἅγιο Τιμόθεο, ὡς Ἐπίσκοπο Ἐφέσου, δύο Ἐπιστολές, πού ἐμπεριέχονται στόν κανόνα τῶν βιβλίων τῆς Καινῆς Διαθήκης, καί οἱ ὁποῖες λόγω τοῦ ποιμαντικοῦ περιεχομένου αὐτῶν καλοῦνται ποιμαντικές.
Κατά παλαιά παράδοση ὁ Ἀπόστολος Τιμόθεος μαρτύρησε στήν Ἔφεσο ἐπί Δομετιανοῦ ἢ Νερούα, ὅταν πῆγε στά καταγώγια τῶν εἰδωλολατρῶν, γιά νά τούς ἀποτρέψει ἀπό ἀπάνθρωπες τελετές καί θυσίες καί γεμάτος ἀπό Θεῖο ζῆλο, ἐπειδή δέν ἀνεχόταν νά βλέπει αὐτά τά ἀτοπήματα, τούς συνέστησε νά μήν συνεχίσουν τίς αἰσχρές τους πράξεις. Τότε ἐκεῖνοι ἐξοργίσθηκαν καί ὅρμησαν ἐναντίον τοῦ Ἁγίου, τόν ὁποῖο φόνευσαν μέ ρόπαλα.
Τό τίμιο λείψανο αὐτοῦ μετακομίσθηκε τό ἔτος 356 μ.Χ. ἐπί Κωνσταντίου στήν Κωνσταντινούπολη καί ἐναποτέθηκε ἐντός τῆς Ἁγίας Τραπέζης τοῦ ναοῦ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ὅπου ἐτελεῖτο καί ἡ Σύναξή του. Στήν ἴδια Ἁγία Τράπεζα εἶχαν ἐναποτεθεῖ τά ἱερά λείψανα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἀνδρέου καί Λουκᾶ. Ὅταν ὁ Ἰουστινιανός ἀνοικοδόμησε καί μετασκεύασε τό ναό τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, πού εἶχε ἀνεγείρει ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ἄφησε τήν Ἁγία Τράπεζα ὡς εἶχε, ἀδιασάλευτη, περιορισθεῖς μόνο στήν κατασκευή ἀργυροῦ καλύμματος.
Ἡ Σύναξη τοῦ Ἀποστόλου Τιμοθέου ἐτελεῖτο τόν 6ο αἰώνα μ.Χ. στήν Ὀρμίσδα.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Χρηστότητα ἐκδιδαχθείς, καί νήφων ἐν πᾶσιν, ἀγαθήν συνείδησιν ἱεροπρεπῶς ἐνδυσάμενος, ἤντλησας ἐκ τοῦ σκεύους τῆς ἐκλογῆς τά ἀπόρρητα· καί τήν πίστιν τηρήσας, τόν ἴσον δρόμον τετέλεκας, Ἱερομάρτυς Ἀπόστολε Τιμόθεε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Τέκνον γνήσιον, τοῦ Παύλου ὤφθης, ὡς παρίστησι, καί συνεργάτης, ἀγαπητός κατά πάντα Τιμόθεε· καί διαπρέψας τῷ λόγῳ τῆς χάριτος, ἀθλητικῶς ἐδοξάσθης Ἀπόστολε. Ὅθεν πρέσβευε, Κυρίῳ τῷ σέ δοξάσαντι, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορός Ἀγγελικός.
Τιμόθεον πιστοί, τόν συνέκδημον Παύλου, καί θεῖον μαθητήν, καί πιστόν συνεργάτην, ἐνθέως τιμήσωμεν, πρός αὐτόν ἀνακράζοντες· Ἀεί πρέσβευε, τῷ Βασιλεῖ τῶν ἁπάντων, δοῦναι ἄφεσιν, ἁμαρτιῶν ἡμῖν πᾶσιν, ὡς θεῖος Ἀπόστολος.

Ἕτερον Κοντάκιον (μετά τοῦ Ὁσιομάρτυορος Ἀναστασίου). Ἦχος α’. Τόν τάφον σου Σωτήρ.
Τόν θεῖον Μαθητήν, καί συνέκδημον Παύλου, Τιμόθεον πιστοί, εὐφημήσωμεν ὕμνοις, σύν τούτῳ γεραίροντες, τόν σοφόν Ἀναστάσιον, τόν ἐκλάμψαντα, ἐκ τῆς Περσίδος ὡς ἄστρον, καί ἐλαύνοντα, τά ψυχικά ἡμῶν πάθη, καί νόσους τοῦ σώματος.

Μεγαλυνάριον.
Χερσί ταῖς τοῦ Παύλου ὁλοσχερῶς, Χριστῷ ἀνετέθης, τῷ τῶν ὅλων δημιουργῷ, καί τῆς ἐν Ἐφέσῳ, Ἁγίας Ἐκκλησίας, ποιμήν σοφός ἐδείχθης, μάκαρ Τιμόθεε.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον (μετά τοῦ Ὁσιομάρτυρος Ἀναστασίου)
Παύλου ἐχρημάτισας Μαθητής, Τιμόθεε μάκαρ, ὡς Ἀπόστολος εὐκλεής· θείων δέ χαρίτων, ἐπλήσθης ἐναθλήσας, Χριστοῦ Ὁσιομάρτυς, ὦ Ἀναστάσιε.