Ἅγιος Νικόλαος ὁ Ἰσαπόστολος (3 Φεβρουαρίου)

Ἅγιος Νικόλαος, κατά κόσμο Ἰωάννης Ντιμιτρέβιτς Κασάτκιν, γεννήθηκε τήν 1η Αὐγούστου 1836 στό χωριό Μπεργιοζόβσκυ τοῦ Μπέλκ, κοντά στήν περιοχή τοῦ Σμολένκ. Οἱ γονεῖς του ὀνομάζονταν Δημήτριος καί Ξένη καί ἦσαν εὐσεβεῖς καί φιλόθεοι. Ἔτσι ὁ Ἅγιος ἀγάπησε τόν ἐκκλησιαστικό βίο ἀπό τήν παιδική του ἡλικία καί ἔκανε τά πρῶτα βήματά του μέσα στήν Ἐκκλησία μέ τήν βοήθεια τοῦ πατέρα του, ὁ ὁποῖος ἦταν ἱερεύς. Ὅταν ὁ Ἰωάννης μεγάλωσε, πῆγε στό τοπικό δημοτικό σχολεῖο καί μετά στό ἐκκλησιαστικό σεμινάριο τοῦ Μελίνσκι. Ἀφοῦ ἀποφοίτησε μεταξύ τῶν πρώτων, συνέχισε τίς σπουδές του στή θεολογική ἀκαδημία τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως, ἀπό τήν ὁποία τελείωσε τό ἔτος 1861.
Στήν Ἰαπωνία, λίγο μετά τήν ἄφιξη τῶν Πορτογάλων Ἰησουϊτῶν στό νότιο ἄκρο τόν 17ο αἰῶνα, οἱ Ὀλλανδοί ἔμποροι εἶχαν πείσει τήν κυβέρνηση πώς πρέπει ἡ χώρα νά προφυλαχθεῖ ἀπό τήν ὀλέθρια ἐπιρροή τῶν ξένων. Τό ἀποτέλεσμα ἦταν νά κλείσουν τά λιμάνια γιά ὅλους ἐκτός ἀπό τούς ἐμπόρους αὐτούς. Γιά διακόσια χρόνια κράτησε ἡ πολιτική τοῦ ἀπομονωτισμοῦ, πού ἄρχισε σιγά – σιγά νά ὑποχωρεῖ. Ἔτσι δόθηκε στόν Ἅγιο Νικόλαο ἡ εὐκαιρία νά κηρύξει τό Εὐαγγέλιο στήν Ἄπω Ἀνατολή.

Στό Χακοντάτε, λιμάνι τῆς βόρειας Ἰαπωνίας, ἐγκαταστάθηκε Ρωσική Πρεσβεία καί τό προσωπικό της χρειαζόταν ἐφημέριο. Ὁ Ἰωάννης, πού πρίν τελειώσει τήν ἀκαδημία εἶχε καρεῖ μοναχός, εἶχε μετονομασθεῖ σέ Νικόλαο καί εἶχε χειροτονηθεῖ Πρεσβύτερος τό 1860 ἀπό τόν Μητροπολίτη Νόβγκοροντ καί Ἁγίας Πετρουπόλεως Γρηγόριο, ἦταν ἐκεῖνος πού μέ χαρά δέχθηκε νά ἐργαστεῖ ἱεραποστολικά στήν Ἰαπωνία. Καί ἔτσι τό 1861, σέ ἡλικία 26 ἐτῶν, ὁ νεαρός ἱερομόναχος ξεκίνησε χωρίς συνοδεία καί ταξίδεψε στήν Σιβηρία. Ἔτσι ἔφθασε στό Χακοντάτε ὡς ἐφημέριος τοῦ διπλωματικοῦ σώματος. Ἀπό ἐκεῖ ἔστειλε γράμμα στόν Μητροπολίτη τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως περιγράφοντας τόν πολιτισμό, τήν εὐγένεια καί τόν λεπτό χαρακτῆρα τῶν Ἰαπώνων. Τούς θαύμαζε γι’ αὐτά καί ὅμως συγχρόνως τούς λυπόταν, ἐπειδή τούς ἔλειπε τό κυριότερο: ἡ Ὀρθόδοξη πίστη.
Στό Χακοντάτε δέν τόν εἶχαν ὑποδεχθεῖ θερμά οὔτε οἱ Ρώσοι οὔτε οἱ Ἰάπωνες. Εἰδικά οἱ τελευταῖοι, ἐξ’ αἰτίας τοῦ χρόνιου ἀπομονωτισμοῦ τους, δέν εἶχαν τήν διάθεση νά ἀκούσουν τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. Αὐτό ἀποθάρρυνε κάπως τό Νικόλαο. Στίς 9 Σεπτεμβρίου τοῦ 1861, ὅμως, δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἰννοκεντίου, ἱεραποστόλου τῆς Ἀμερικῆς. Ἐκεῖνος τόν ἐπετίμησε γιά τόν φθίνοντα ἐνθουσιασμό του καί τόν συμβούλεψε νά μάθει τήν ἰαπωνική γλῶσσα. Ἔτσι καί ἔγινε. Ὁ Ἅγιος Νικόλαος ἔμαθε τήν γλῶσσα καί ἄρχισε νά κηρύττει. Κάποια βραδιά, λοιπόν, καθώς μελετοῦσε στό κελί του, βλέπει ἕνα σαμουράϊ νά ὁρμᾶ στό δωμάτιό του μέ τό σπαθί στό χέρι. Θά τόν ἔσφαζε, τοῦ εἶπε, ἐάν δέν σταματοῦσε νά «διαφθείρει» μέ τά κηρύγματά του τούς ντόπιους. Ταπεινά ὁ Ἅγιος Νικόλαος δέχθηκε νά πεθάνει, ἂν ὅμως πρῶτα ὁ ἐπίδοξος δολοφόνος του θά μάθαινε τί μελετοῦσε τήν ὥρα ἐκείνη. Ὁ σαμουράϊ ἄφησε τό σπαθί του, γιά νά ἀκούσει τί εἶχε νά τοῦ πεῖ ὁ Ἅγιος. Καί ἔτσι αὐτός ἄρχισε νά τοῦ ἐξηγεῖ τήν δημιουργία τοῦ σύμπαντος ἀπό τόν Θεό, τό σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας καί πῶς ὁ Χριστός ᾖλθε στόν κόσμο γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο. Τό ἀποτέλεσμα ἦταν, ὁ παραλίγο δήμιός του νά κατηχηθεῖ καί νά βαπτισθεῖ. Λίγα χρόνια ἀργότερα ὁ σαμουράϊ Τακούμα Σαβάμπε ἔγινε ὁ πατήρ Παῦλος, ὁ πρῶτος Ὀρθόδοξος Ἰάπωνας ἱερέας. Ἀκολούθησαν χρόνια ἱεραποστολικῆς δράσεως, μεταφράσεως λειτουργικῶν βιβλίων καί τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί ἔντονης κατηχητικῆς διακονίας.
Τό ἔτος 1880, μετά ἀπό πολλά χρόνια ἱεραποστολικῆς δράσεως, ἐξελέγη καί χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος τῆς Ὀρθόδοξης Ἰαπωνικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς. Τό ἱεραποστολικό του ἔργο ἦταν πολύ μεγάλο. Κατήχησε καί βάπτισε χιλιάδες ἀνθρώπους. Φρόντισε γιά τήν ἀνέγερση ναῶν, τήν πνευματική καλλιέργεια καί τήν λειτουργική ἀγωγή τοῦ ἐφημεριακοῦ κλήρου. Ὁ ἴδιος ἔλεγε χαρακτηριστικά: «Ὁ Ὀρθόδοξος ἱεραπόστολος ὀφείλει νά ἔχει ἀνοιχτές τίς πόρτες τοῦ σπιτιοῦ του, γι’ αὐτούς πού ἐπιθυμοῦν μία προσωπική ἐπικοινωνία καί νά μεταβαίνει πρόθυμα ὅπου ὑπάρχει δυνατότητα μεταδόσεως τοῦ Εὐαγγελίου».
Ὁ Ἅγιος Νικόλαος κοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1912.