ἱ Ὅσιοι Βαρσανούφιος καί Ἰωάννης ἔζησαν κατά τόν 4ο αἰῶνα μ.Χ. Ἦταν καί οἱ δυό μοναχοί καί φημισμένοι γιά τόν ἀσκητικό βίο καί τήν ἁγιότητά τους καί γνώριζαν ἄριστα τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας. Γι’ αὐτό συνέγραψαν καί βιβλίο στό ὁποῖο διατυπώνονται διάφορες ἐρωτήσεις καί ἀπορίες καί δίδονται ἀπαντήσεις μέ σκοπό τό φωτισμό τῶν πιστῶν. Τό βιβλίο αὐτό ἐκτυπώθηκε, κατά τόν Συναξαριστή τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, στή Βενετία.
Ὁ Ὅσιος Βαρσανούφιος κοιμήθηκε μέ εἰρήνη πρίν τόν Ὅσιο Ἰωάννη, στόν ὁποῖο ὁ Θεός χάρισε τό προφητικό καί θαυματουργικό χάρισμα. Περί αὐτοῦ ἄκουσε καί ὁ αὐτοκράτορας Μέγας Θεοδόσιος (379 – 395 μ.Χ.) καί τόν εἶχε σέ πολύ σεβασμό καί τιμή.
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ἀσκήτευε στά μέρη τῆς Θηβαΐδος, σέ τόπο ψηλό καί ἀπομακρυσμένο, ἀλλά ἡ φήμη του ἐξαπλώθηκε γρήγορα καί πλῆθος πιστῶν προσέτρεχε κοντά του, γιά νά ζητήσει τίς πνευματικές συμβουλές του καί τήν γιατρειά ἀπό τίς ἀσθένειες. Τόν ἐπισκέπτονταν καί ἄλλοι Πατέρες καί Ἀσκητές, πού εἶχαν τόν πόθο νά ἀκούσουν τίς συμβουλές του καί νά δεχθοῦν τήν εὐλογία του. Ἐκεῖνος τούς ὑποδεχόταν μέ πολλή ταπεινοφροσύνη, λέγοντας ὅτι δέν ἦταν τίποτε, ὥστε νά ἀξίζει νά ὑποβάλλονται σέ τέτοιο κόπο πρός συνάντησή του. Οὔτε ἔλειπαν ἀπό τό ἐρημητήριό του οἱ ἀναχωρητές. Μελετοῦσαν μαζί, συνέψαλλαν καί συζητοῦσαν πνευματικά θέματα, πρός δέ τούς νεότερους ἔδινε πατρικά τίς σοφές νουθεσίες του. «Σεῖς βέβαια», τούς ἔλεγε, «θά νομίζετε πώς κατορθώσατε κανένα μεγάλο πρᾶγμα μέ τό νά ἐγκαταλείψετε τόν κόσμο. Ἀφήσατε οἰκίες ἴσως, καί χρήματα καί κτήματα καί περιουσία. Ἀλλά ἀφήσατε καί τόν πόθο τῆς ἁμαρτίας; Ἐδῶ εἶναι τό σπουδαῖο, διότι αὐτή εἶναι ὁ κόσμος. Ἤλθαμε στήν ἡσυχία. Ἀλλά εἶναι πράγματι κτῆμα μας ἡ ἡσυχία μας αὐτή; Μήπως ἀνάβουν μέσα μας ἀκόμη ἐπιθυμίες τῆς σάρκας; Μήπως μᾶς τυραννοῦν κοσμικές ἀνησυχίες ἢ ἐγωισμοί ἢ ζήλιες, φθόνοι καί ἐνθυμήσεις φλογερές τῶν θέλγητρων τῆς κοσμικῆς ζωῆς; Μήπως τό σῶμα μας μένει στήν ἔρημο, ἀλλά ὁ κόσμος εἶναι ὁλόκληρος μέσα στήν ψυχή μας; Καί πρό πάντων, ἀδελφοί μου, ἂς φυλαττώμεθα ἀπό τήν ὑπερηφάνεια. Ξέρετε ἐσεῖς κάτι περισσότερο ἀνόητο ἀπό τήν ὑπερηφάνεια; Ἐγώ δέν ξέρω. Τί εἶναι ἀρετή; Τό γνωρίζετε. Εἶναι Αὐτός ὁ Θεός. Ἡ ὑπερηφάνεια, ἀδελφοί, ὄχι μόνο δέν μᾶς φέρνει ψηλότερα, ἀλλά καί μᾶς γκρεμίζει ὁλότελα. Διότι μᾶς τυφλώνει καί μᾶς σπρώχνει ὥστε νά μᾶς καταστρέψει. Ἡ ὑπερηφάνεια φίλοι μου, τί ἄλλο εἶναι παρά μία κυριαρχία τοῦ Σατανᾶ στήν ψυχή μας. Ταπείνωση, λοιπόν, ἀδελφοί μου! Ταπείνωση, ὅσο περισσότερο μποροῦμε. Αὐτή εἶναι ἡ ἀσφάλειά μας, ἀλλά καί ἡ ὕψωσή μας καί αὐτή μᾶς ἀποδίδει στή φιλία τοῦ Θεοῦ».
Τέτοιες συμβουλές ἐξέρχονταν ἀπό τό γλυκύ στόμα τοῦ μεγάλου Ἀσκητοῦ καί εἰσέρχονταν στίς ψυχές ὡς καθαρά ὕδατα, τά ὁποία καθαρίζουν, δροσίζουν καί γονιμοποιοῦν.
Καί ἔφτασε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης σέ βαθύτατο γῆρας. Προεῖδε δέ τό θάνατό του τρεῖς ἡμέρες πρίν αὐτός συμβεῖ. Ὁ Μέγας Ἀσκητής κοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη ἀναπαυόμενος στήν ἀγκαλιά τοῦ Οὐρανίου Πατρός.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τόν συνάναρχον Λόγον.
Τόν ἰσάγγελον βίον πολιτευσάμενοι, Βαρσανούφιε Πάτερ σύν Ἰωάννῃ ὁμοῦ, τῆς ἀσκήσεως λαμπροί ἀστέρες ὤφθητε, καί μοναζόντων ὁδηγοί, πρός τήν κρείττονα ὁδόν, ὡς πλήρεις φωτός τοῦ θείου, ἐκδυσωποῦντες ἀπαύστως, ἐλεηθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἡ δυάς ἡ ἔνθεος, τῶν θεοφόρων Πατέρων, ἀρετῶν τάς χάριτας, μυσταγωγοῦσι τούς πάντας, μέγας μέν, ὁ Βαρσανούφιος πέλων Γέρων, ἄλλος δέ, ὁ Ἰωάννης ὅσιος Γέρων, οὓς αἰνέσωμεν συμφώνως, ὡς τῆς Τριάδος θείους θεράποντας.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις Βαρσανούφιε ἱερέ, ζωῆς τῆς ὁσίας, θεοφόρε ὑφηγητά· χαίροις Ἰωάννη, τῆς χάριτος ταμεῖον, οἱ ὁδηγοί οἱ θεῖοι, ἡμῶν καί ἔφοροι.