Ἅγιος Νικηφόρος ἔζησε στά χρόνια τῶν αὐτοκρατόρων Βαλεριανοῦ (253 – 259 μ.Χ.) καί Γαληίνου (259 – 268 μ.Χ.) καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀντιόχεια.
Δυστυχῶς, ἕνας ἀπό τούς ἱερεῖς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιόχειας, πού ὀνομαζόταν Σαπρίκιος, ἔθρεψε στήν ψυχή του ἀνεξήγητο μίσος κατά τοῦ Ἁγίου, ὁ ὁποῖος ὅμως ἐνέμενε στήν ταπεινοφροσύνη. Ἡ ἀποστροφή τοῦ ἱερέως Σαπρικίου τόν λυποῦσε χωρίς νά τόν παροργίζει. Καί προσευχόταν μέ ὅλη του τήν καρδιά πρός τόν Θεό, γιά νά μαλακώσει ἡ σκληρότητα τοῦ ἀδελφοῦ του.
Ὅταν τό ἔτος 257 μ.Χ. ξέσπασε μεγάλος διωγμός κατά τῶν Χριστιανῶν, συνελήφθησαν πολλοί μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ Σαπρίκιος. Μόλις ὁ Ἅγιος πληροφορήθηκε τό γεγονός, ἔτρεξε κοντά του καί παρακάλεσε τόν Σαπρίκιο νά τοῦ δώσει τόν ἀσπασμό καί τήν εὐλογία του. Ὁ Σαπρίκιος τόν κοίταξε περιφρονητικά καί ἀρνήθηκε, λησμονώντας ὅτι ἡ πίστη χωρίς τήν ἀγάπη δέν ὠφελεῖ. Καί ὅμως ὁ Ἅγιος Νικηφόρος δέν ἀπελπίσθηκε. Καί ὅταν εἶδε τόν Σαπρίκιο νά ὑποφέρει μέ καρτερία τούς βασανισμούς, ζήτησε ἀκόμη περισσότερο τήν συνδιαλλαγή μέ αὐτόν, πού ἔφερε στό σῶμά του τά στίγματα τοῦ Χριστοῦ. Τόν πλησιάζει καί πάλι, ἀσπάζεται τίς πληγές του καί τόν ἱκετεύει νά τόν συγχωρήσει. Ὁ Σαπρίκιος καί κατ’ αὐτήν ἀκόμη τήν ὥρα τοῦ μαρτυρίου ἀπέκρουε ἀπό τήν καρδιά του τήν ἀγάπη καί τήν ταπείνωση. Ἡ ἀγάπη εἶχε φονευθεῖ ἐντός του. Γι’ αὐτό καί ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τόν ἐγκατέλειψε. Λίγο πρίν τήν ὥρα τοῦ ἀποκεφαλισμοῦ δειλιάζει καί προχωρεῖ στά ἔσχατα τῆς ἀπώλειας. Ἀρνεῖται τόν Χριστό καί ζητᾶ νά θυσιάσει στά εἴδωλα. Ἡ ψυχή τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου πλημμύρισε ἀπό θλίψη καί ἀμέσως ἄρχισε νά παρακαλεῖ τόν Σαπρίκιο νά ἀναλάβει τήν γενναιότητά του. Ἡ παράκληση τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου χαρακτηρίσθηκε ἀπό τόν εἰδωλολάτρη ἔπαρχο ὡς ὁμολογία Χριστοῦ.
Ἔτσι διέταξε νά ἀποκόψουν τήν τίμια κεφαλή τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου, ὁ ὁποῖος μετέβη στά οὐράνια σκηνώματα, συγκοινωνός καί κληρονόμος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἀγάπῃ τοῦ Κτίσαντος, καταυγασθείς τήν ψυχήν, τοῦ νόμου τῆς χάριτος, ἐκπληρωτής ἀκριβής, ἐμφρόνως γεγένησαι· ὅθεν καί τόν πλησίον, ὡς σαυτόν ἀγαπήσας, ἤθλησας Νικηφόρε, καί τόν ὄφιν καθεῖλες· ἐντεῦθεν ἐν ὁμονοίᾳ, ἡμᾶς διατήρησον.
Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορός Ἀγγελικός.
Ἀγάπης τῷ δεσμῷ, συνδεθείς Νικηφόρε, διέλυσας τρανῶς, τήν κακίαν τοῦ μίσους, καί ξίφει τήν κάραν σου, ἐκτμηθείς ἐχρημάτισας, Μάρτυς ἔνθεος, τοῦ σαρκωθέντος Σωτῆρος· ὃν ἱκέτευε, ὑπέρ ἡμῶν τῶν ὑμνούντων, τήν ἔνδοξον μνήμην σου.
Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ παρθένος σήμερον.
Πτερωθεῖς ἀοίδιμε, τῇ τοῦ Κυρίου ἀγάπῃ, καί τόν τούτου ἔνδοξε, Σταυρόν ἐπ’ ὤμων βαστάσας, ἤσχυνας τοῦ διαβόλου τάς μεθοδείας, ἤθλησας μέχρι θανάτου καί ἀληθείας· διά τοῦτο ἀνεδείχθης, ὁπλίτης μύστης, Θεοῦ τῆς Χάριτος.
Μεγαλυνάριον.
Πλήρης ὢν ἀγάπης τῆς πρός Θεόν, ἠγάπησας μάκαρ, τόν πλησίον ὡς σεαυτόν· ὅθεν καί ἀθλήσας, τοῦ μίσους τόν ἐργάτην, καθεῖλες Νικηφόρε, Χριστῷ πειθόμενος.