ἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι Ἀρίσταρχος, Πούδης καί Τρόφιμος ἀνῆκαν στόν κύκλο τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων († 4 Ἰανουαρίου) τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Γιά τόν Ἀπόστολο Ἀρίσταρχο ἀναφέρεται στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων ὅτι ἦταν Μακεδόνας καταγόμενος ἀπό τή Θεσσαλονίκη καί κατά πᾶσα πιθανότητα Ἰουδαῖος. Ὁπωσδήποτε ὁ Ἀπόστολος Ἀρίσταρχος ὑπῆρξε ἀπό τούς πρώτους μαθητές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στή Θεσσαλονίκη, ὁ ὁποῖος καί τόν μνημονεύει στίς πρός Κολοσσαεῖς καί Φιλήμονα ἐπιστολές του.
Ὁ Ἀπόστολος Ἀρίσταρχος ᾖλθε στήν Ἔφεσο κομίζοντας χάρη τῶν Χριστιανῶν τῶν Ἱεροσολύμων τή «λογία». Τό προϊόν τοῦ ἐράνου ἔφεραν οἱ Γάιος, Σεκοῦνδος καί Ἀρίσταρχος. Ἀπό τότε ὁ Ἀρίσταρχος ἔγινε ἀχώριστος σύντροφος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ὡς τή Ρώμη. Τόν Ἀπόστολο Ἀρίσταρχο τόν συναντοῦμε καί στό 19ο κεφάλαιο τῶν Πράξεων, ὅπου ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς περιγράφει μέ ἐξαιρετική ζωηρότητα τά ἐπεισόδια τῆς Ἐφέσου. Ὁ ἀργυροκόπος Δημήτριος εἶχε χολωθεῖ ἀπό τή μεταστροφή τῶν κατοίκων τῆς Ἐφέσου πρός τή νέα πίστη καί γι’ αὐτό ξεσήκωσε τό λαό ἐναντίον τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καί τῶν συνεργατῶν του Ἀριστάρχου καί Γαΐου.
Ὁ Συναξαριστής ἀναφέρει ὅτι ὁ Ἀπόστολος Ἀρίσταρχος ὑπῆρξε Ἐπίσκοπος τῆς Ἀπαμείας τῆς Συρίας «καί ὅλους τούς ἐκεῖ εὑρισκομένους ἀπίστους ἐπέστρεψεν εἰς τήν τῆς ἀληθείας καί εὐλαβείας ἐπίγνωσιν». Ἡ δέ παράδοση θεωρεῖ ὅτι ὁ Ἀπόστολος Ἀρίσταρχος συναντήθηκε πάλι μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο στή Ρώμη καί μαρτύρησε ἐπί Νέρωνος (54 – 68 μ.Χ.). Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τήν μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀριστάρχου καί στίς 27 Σεπτεμβρίου.
Ὁ Ἀπόστολος Πούδης μνημονεύεται στήν Β’ πρός Τιμόθεον ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, τοῦ ὁποίου ἦταν ἀκόλουθος στά παθήματα καί τούς διωγμούς. Ὑπέστη μαρτυρικό θάνατο ἐπί Νέρωνος (54 – 68 μ.Χ.).
Ὁ Ἀπόστολος Τρόφιμος μνημονεύεται στίς Πράξεις καί τήν Β’ πρός Τιμόθεον ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, τόν ὁποῖο ἀκολούθησε στό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου καί ὑπέστη μαζί του διωγμούς καί κακώσεις. Ὑπέστη μαρτυρικό θάνατο ἐπί Νέρωνος (54 – 68 μ.Χ.).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Χορείαν τήν τρίπλοκον, τῶν Ἀποστόλων Χριστοῦ, συμφώνως τιμήσωμεν, ὡς ποταμούς λογικούς, τῆς θείας χρηστότητος, Πούδην σύν Ἀριστάρχῳ, καί Τροφίμῳ τῷ θείῳ, λόγοις θεογνωσίας, καταρδεύσαντας κόσμον. Αὐτῶν Χριστέ μεσιτείαις, πάντας οἰκτείρησον.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχάς τῆς φύσεως.
Ὡς ἱεροί συνέκδημοι, Παύλου τοῦ θεοκήρυκος, τήν οἰκουμένην σύν τούτῳ διήλθητε, γνῶσιν τήν θείαν σπείραντες, Ἀρίστερχε θεόφρον, σύν Τροφίμῳ τῷ θείῳ καί Πούδη ἔνδοξε· διό καί ἠθληκότες, ἀξίως συνεδοξάσθητε.
Μεγαλυνάριον.
Τρίφωτος λυχνία τῶν ἀγαθῶν, τῶν τῆς εὐσεβείας, ἐχρημάτισαν τοῖς ἐν γῇ, Ἀρίσταρχος Πούδης, καί Τρόφιμος ὁ θεῖος, τοῖς ἐν νυκτί τοῦ βίου, τό φῶς ἐκλάμποντες.