Ἅγιος Κύριλλος ὁ Ἱερομάρτυρας Ἐπίσκοπος Γορτύνης (14 Ιουνίου)

Ἅγιος Κύριλλος, Ἐπίσκοπος Γορτύνης, ἐμαρτύρησε στήν Κρήτη κατά τό διωγμό τοῦ Μαξιμιανοῦ (285 – 305 μ.Χ) καί ἐπί ἡγεμόνος τῆς νήσου Ἀγριανοῦ. Ὁ διωγμός ἄρχισε τό 303 μ.Χ. Ὁ Διοκλητιανός (284 – 305 μ.Χ.), ἐνδίδοντας στίς πιέσεις τοῦ συνάρχοντος Μαξιμιανοῦ, ἐξέδωσε τό πρῶτο διάταγμα στή Νικομήδεια. Ἀκολούθησαν τά διωκτικά διατάγματα τοῦ Δεκίου καί προσετέθησαν καί ἄλλου, πού ἀφοροῦσαν στήν καταστροφή τῶν ἱερῶν βιβλίων καί ἰδιαίτερα στή δίωξη ἱερέων καί ἐπισκόπων.
Ὁ Ἅγιος ἐχειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος σέ ἡλικία 68 ἐτῶν καί ἐποίμανε τήν Ἐκκλησία Γορτύνης ἐπί εἴκοσι πέντε χρόνια. Μέ πολλή παρρησία, σέ προχωρημένη ἡλικία, ἀντιμετώπισε τόν ἡγεμόνα καί ἀρνήθηκε νά θυσιάσει στά εἴδωλα καί νά μιαροφαγήσει. Οἱ ἰαμβικοί τρίμετροι, πού ὑπάρχουν στά Μηναῖα, εἶναι χαρακτηριστικοί:
«Εἰ καί γέρων ἦν ὁ Κύριλλος Γορτύνης, ἡβῶσαν εἶχε πρός τό ξῖφος τήν καρδίαν».

Ἔτσι καταδικάσθηκε στό διά ξίφους θάνατο. Ὁδηγήθηκε σέ τόπο ὀχυρό καί τραχύτατο πού λεγόταν Ράξον, ὅπου ἐμαρτύρησε καί ἐνταφιάσθηκε.
Ὁ Ἅγιος, κατά τή διάρκεια τοῦ μαρτυρίου του, προεῖδε τό θάνατό του δι’ ὁράματος. Εἶδε ὅτι ὁδηγήθηκε στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου ἐπάνω σέ ἅμαξα πού ἔσυραν ζεῦγος βοῶν. Τά νεώτερα Συναξάρια ἀναφέρουν πέρα τῶν γνωστῶν στοιχείων καί ἕνα ἀκόμη, τό ὁποῖο ἐλήφθη ἀπό τή λατινική παράδοση. Πρόκειται περί τῆς πληροφορίας κατά τήν ὁποία ὁ Ἅγιος Κύριλλος παραδόθηκε πρῶτα στό πῦρ, ἀλλά τά δεσμά μέ τά ὁποῖα εἶχαν δέσει τόν Ἅγιο ἐκάηκαν καί ἐκεῖνος ἔμεινε ἄφλεκτος. Ἡ εἴδηση αὐτή εἶναι ξένη πρός τήν ἑλληνική παράδοση καί εἰσῆλθε ἀπό τή Δυτική Ἐκκλησία. Σέ ἄλλα Συναξάρια καί Μηνολόγια ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἀναφέρεται στίς 9 Ἰουλίου.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx