«Δοῦλε πονηρέ, οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς καὶ ἐγὼ σὲ ἐλέησα;»
γαπητοί μου αδελφοί μου, συγχώρησις και ανεξικακία αναδεικνύονται σήμερα από την σχετική ευαγγελική διήγηση. Ο Κύριος φιλάνθρωπος και πολυέλεος, μακρόθυμος και συμπαθής απλόχερα παρέχει την συγχώρηση και επισφραγίζει την άφεση σε όσους το ζητούν με ειλικρίνεια. Και επειδή ακριβώς συγχωρεί τόσο πολύ και τόσους πολλούς, απαιτεί από μας να μιμούμεθα την δική Του μακροθυμία και συγχωρητικότητα και να επιδικνύουμε προς όσους μας έχουν πταίση ανοχή, ανεξικακία και συγχώρηση. Είναι Θεός αγάπης, ευσπλαγχνίας και οικτιρμών, ο γλυκύς Ιησούς και απέραντος ωκεανός του θείου ελέους. Αρκεί σ Αυτόν η αναγνώριση της αστοχίας μας, της αμαρτίας μας και η επίκλιση της αγαθότητός Του, για να σβήση το χρέος και να μας απαλλάξη από την ευθύνη και την ενοχή. Όσοι τολμήσουν να γευθούν τους καρπούς της ανεξικακίας και συγχωρητικότητος, όσοι έκαναν αυτή τη θεάρεστη υπέρβαση, έγιναν Ναός του Θεού και μέτοχοι της αγάπης και της ειρήνης του Χριστού. Όπλα ακαταμάχητα η αγάπη και η ειρήνη του Χριστού, ως καρπός του Αγίου Πνεύματος και ως συνέπεια της συγχωρητικότητος και της ανεξικακίας.
Ο Απόστολοςς Παύλος μας πληροφορεῖ «λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν, διωκόμενοι ἀνεχόμεθα, βλασφημούμενοι παρακαλοῦμεν», και τούτο το δύσκολο με το ανθρώπινο κριτήριο γίνεται κατορθωτό ως αποτέλεσμα της ανεξικακίας και της συγχωρητικότητος. Ακούσατε την ευαγγελική διήγηση, ακούσατε την παραβολή του σκληρού και αχάριστου δούλου. Μήπως τάχα δεν καταλάβατε ότι η παραβολή δείχνει την μεγάλη φιλανθρωπία του Θεού μα και την εξίσου μεγάλη απανθρωπία του ανθρώπου; Ο Θεός χαρίζει χρέος μεγάλο, ο άνθρωπος «πνίγει» τον συνάνθρωπό του για ασήμαντη οφειλή.
Ο αχάριστος και σκληροκάρδιος οφειλέτης καθόλου δεν συγκινείται από την δωρεά του Θεού, την διαγραφή του δανείου, το χάρισμα της οφειλής. Καθόλου δεν τον ευαισθητοποιεί η ευσπλαγχνία του Θεού προς αυτόν και γι αὐτὸ δεν επιδεικνύει συμπεριφορά επιεικείας και ανοχής, συγχωρητικότητος και ανεξικακίας στον συνάνθρωπό του και κινδυνεύει να γνωρίση την οργήν του Θεού. Εις την του «Δεσπότου φιλανθρωπία» απαντά προκλητικά η του «δούλου απανθρωπία» γι αὐτὸ παραδίδεται εις τους «βασανιστάς» προς τιμωρία.
Επίκαιρος εδώ ο Λόγος του Ιησού: «Ἐὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος. Ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε... οὐδὲ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν». Όχι μόνο αλλά και το αίτημα της Κυριακής προσευχής «άφες ημίν τα οφειλήματα ημών». Κάθε άνθρωπος είναι οφειλέτης προς τον Θεόν, αφού η αμαρτία εκλαμβάνεται ως οφειλή και χρέος προς τον Θεό, χρέος που δημιουργείται από την μη τήρηση του θελήματός Του. Η αγάπη του Θεού εκφραζομένη ως απόσβεση χρέους, ως συγχώρεση δηλαδή και άφεση των αμαρτιών δημιουργεί την αυτονόητο υποχρέωση ο άνθρωπος να φέρεται με συγχωρητικότητα και ανεξικακία προς τον αδελφό, ειδάλλως η έλλειψή τους σημαίνει αχαριστία προς τον Θεό.
Η συμπεριφορά του χριστιανού απέναντι στους άλλους δε είναι άσχετος και ανεξάρτητος από την σχέση του προς τον Θεό. Η απάντηση του ανθρώπου στην αγάπη και την ανοχή του Θεού δίνεται με την επιείκεια, ανεξικακία και συγχωρητικότητα του συνανθρώπου. Όποιος από μας, αδελφοί μου, περιορίζει το βίωμα της σωτηρίας και λυτρώσεώς του μόνο στη σχέση του με τον Θεό και η σχέση αυτή δεν επηρεάζει και τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους της κοινωνίας η έχει λαθεμένη αντίληψη περί Θεού η περιορίζει τα προς Αυτόν καθήκοντά του υποκριτικά.
Αδελφοί μου, η παραβολή του αχαρίστου δούλου προβληματίζει ως προς το περιεχόμενο του χριστιανικού ήθους και σίγουρα δεν εννοούμε με τον όρο «ήθος» ούτε την ηθική ούτε τους καλούς τρόπους εξωτερικής συμπεριφοράς, αλλά την στάση μας απέναντι στον Θεό και τους γύρω μας αδελφούς. Στεκόμαστε μπροστά στον Θεό, για να ζητήσουμε έλεος για το πλήθος των παραπτωμάτων μας, την κατασπατάληση των χαρισμάτων μας εις «νόμους ἀλλοτρίους» ζητάμε να γίνουμε φιλόθεοι. Οι φιλόθεοι μόνο είναι φιλάνθρωποι και σκορπάνε έλεος στους αδελφούς τους.
Δυστυχώς όμως, μηδέ και ημών των εκκλησιαζομένων και δήθεν προσευχομένων εξαιρουμένων, δεν επιδιώκουμε φιλοθεΐα, δεν έχουμε ορθόδοξο χριστιανικό ήθος. Εξερχόμενοι του ιερού ναού «βαρείς εσμέν προς τους αδελφούς μας και ενηλεείς και αμείλικτοι» σκεπτόμενοι το μικρό τους χρέος προς εμάς και δεν φιλανθρωπεύουμε. Υπακούουμε στις σειρήνες της σύγχρονης εκκοσμικευμένης ζωής και δεν πλησιάζουμε τον Θεό, για να ζητήσουμε έλεος, ούτε πλησιάζουμε τους γύρω μας, για να προσφέρουμε έλεος. Μακριά ζούμε από τον Θεό, μακριά ζούμε από τους γύρω μας.
Έτσι εξηγείται γιατί είμαστε σκληροί και ανάλγητοι και ας φωνάζουμε και ας υπογράφουμε διακηρύξεις για τα ατομικά και ανθρώπινα δικαιώματα. Έχουμε έλλειψη χριστιανικού ήθους, γι’ αυτό και βρισκόμαστε στην εκκλησία όχι σαν σε πορεία συναντήσεώς μας με τον Θεό, αλλά γιατί ζητάμε ένα τόπο, στον οποίο να επιβραβευθούν οι τυχόν αρετές μας. Αγαπητοί μου αδελφοί• η Εκκλησία επιτελεί το έργο της αγάπης του Θεού και Αυτός μόνον ξέρει να συγχωρεί. Η Εκκλησία αποτελεί το δώρο και το μέσον της σωτηρίας.
Ο καθένας από μας που ζούμε αυτή την αγάπη και την συγχωρητικότητα του Κυρίου μας οφείλει να αποδεικνύει εμπράκτως την ευγνωμοσύνη του συγχωρών αυτούς που τον ενόχλησαν, αυτούς που τον αδίκησαν κ.λπ. διαφορετικά μόνο ως αχάριστος μπορεί να χαρακτηρισθή και ίσως τότε μεταστρέψει την ευσπλαγχνία του Θεού σε δίκαιη οργή. Αμήν
