ταν, ὅπως λέγουν, «ἀποστολικοίς χαρίσμασι λαμπρυνόμενος». Σάν πρεσβύτερος ἀκόμα, διακρινόταν γιά τή μεγάλη του εὐσέβεια, τήν ἀρετή καί τήν ἀγαθότητά του.
Στήν Α’ Οἰκουμενική σύνοδο, πού ἔγινε στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας, ὁ τότε Πατριάρχης τόν ἐξέλεξε ἀντιπρόσωπό του. Καί ὅταν στήν Σύνοδο αὐτή καταδικάστηκε ὁ Ἁρεῖος, ὁ Ἀλέξανδρος, ἂν καί γέροντας 70 χρονῶν, δέχθηκε νά περιοδεύσει στήν Θρᾴκη, Μακεδονία, Θεσσαλία καί στήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα, γιά νά διδάξει καί νά γνωστοποιήσει τά ὀρθά δόγματα τῶν ἀποφάσεων τῆς Συνόδου τῆς Νικαίας. Ἀλλά ἐνῷ βρισκόταν στήν περιοδεία αὐτή, ὁ πατριάρχης Μητροφάνης ἀπεβίωσε. Ὅρισε ὅμως διάδοχό του τόν Ἀλέξανδρο, διότι, παρά τό γῆρας του, εἶχε τά κατάλληλα ἐφόδια γιά τή διακυβέρνηση τῆς ἀρχιεπισκοπῆς τῆς πρωτευούσης.
Πράγματι, σάν Πατριάρχης ὁ Ἀλέξανδρος ἀνταποκρίθηκε σωστά στίς δύσκολες περιστάσεις τῶν καιρῶν. Τότε ὁ Ἁρεῖος εἶχε ἐξαπατήσει τό βασιλιά Κωνσταντῖνο ὅτι δῆθεν πιστεύει ὀρθά. Καί ὁ βασιλιάς διέταξε τόν Ἀλέξανδρο νά ἀφήσει τόν Ἁρεῖο νά μετέχει τῆς Θείας Κοινωνίας. Ὁ Ἀλέξανδρος, λυπημένος, προσευχήθηκε στόν Θεό καί ζήτησε τήν βοήθειά Του. Ἡ δέηση τοῦ Ἱεράρχη εἰσακούσθηκε. Καί τό πρωί πού ὁ Ἁρεῖος μέ πομπή θά πήγαινε στήν ἐκκλησία, βρέθηκε τό σῶμά του σχισμένο καί σκωληκόβρωτο!
Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ἀπεβίωσε εἰρηνικά τό 340 μ.Χ.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τήν ὡραιότητα.
Μύσται οὐράνιοι ἀποδεικνύμενοι, θεῖοι ἐκφάντορες τῷ κόσμῳ ὤφθητε, τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, ποιμάναντες θεαρέστως, ἱερέ Ἀλέξανδρε, τῆς Τριάδος ὁ πρόμαχος, Ἰωάννη ἔνδοξε, ὁ τῆς χάριτος τρόφιμος, καί Παῦλε Ἱερέων ἀκρότης· ὅθεν ὑμᾶς ἀνευφημοῦμεν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τήν τριάδα σήμερον, Ἱεραρχῶν τῶν Ὁσίων, ἱεροῖς ἐν ᾄσμασιν, ἐγκωμιάσωμεν πάντες· οὗτοι γάρ, ὡς οἰκονόμοι τῶν ἀπορρήτων, νέμουσι, χάριν ἀέναον τοῖς βοῶσιν, ὦ Ἀλέξανδρε παμμάκαρ, καί Ἰωάννη, σύν Παύλῳ χαίρετε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις τῶν Πατέρων τριάς σεπτή, Ἀλέξανδρε μάκαρ, σύν τῷ Παύλῳ τῷ εὐκλεεῖ, καί τῷ Ἰωάννη, ἡ τρίφωτος λυχνία, ἡ πᾶσαν Ἐκκλησίαν, καταπυρσεύουσα.