ήμερα, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι μεγάλη εορτή και πανήγυρης. Είναι η Τρίτη Κυριακή των νηστειών εορτή της Σταυροπροσκυνήσεως. Παντού οι ορθόδοξοι τρέχουν στις εκκλησίες, ασπάζονται τον τίμιο σταυρό, παίρνουν από το χέρι του ιερέως τα αγιασμένα άνθη, και ψάλλουν «Τὸν σταυρόν σου προσκυνοῦμεν, Δέσποτα, καὶ τὴν Ἁγίαν σου Ἀνάστασιν δοξάζομε». Άλλα φτάνουν αυτά; Αυτά είναι τύπος. Τύπος αναγκαίος βεβαίως, αλλά η ουσία είναι αλλού. Ποια είναι ή ουσία, και ποιό είναι το περιεχόμενο της σημερινής εορτής; Σήμερα ο αληθινός Χριστιανός αισθάνεται κάτι ιερό, αισθάνεται το ρίγος του εσταυρωμένου. Ο Χριστός απευθύνεται προς τους ανθρώπους όλων των αιώνων και ορίζει τους όρους τους οποίους μπορεί κανείς να γίνει Χριστιανός και να ενταχθεί στην στρατιά του. Τον ακούμε να λέει «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν», όποιος θέλει. Δεν βιάζει κανένα, σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου και καλεί ελεύθερα να υποταχθούμε στο άγιο θέλημα του. Στα λόγια του, που ακούσαμε, κάνει λόγο για σταυρό «και ἀράτω τον σταυρόν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖτω μοι».
Δύο είδη σταυρών προβάλλονται σήμερα ενώπιον μας. Ο ένας είναι ο σταυρός που προσκυνούμε, ο σταυρός που σήκωσε ο ίδιος ο Χριστός. Ο άλλος είναι ο σταυρός που πρέπει να σηκώση ο κάθε ένας από εμάς, αν θέλει βέβαια να λέγεται παιδί του Εσταυρωμένου. Για τους δύο αυτούς σταυρούς θέλω να πω λίγες λέξεις και παρακαλώ να προσέξετε. Αρχίζω με το σταυρό του Χριστού. Ο σταυρός στην παλαιά εποχή, προ Χριστού, στους λαούς της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ήταν η πιο αυστηρή τιμωρία, ήταν το όργανο με το όποιο εκτελούνταν οι βαρυποινίτες, όσοι διέπρατταν μεγάλα εγκλήματα, αποτρόπαια και φρικαλέα. Μετά Χριστόν τα πράγματα άλλαξαν. Λίγα χρόνια μετά τη σταύρωση του Κυρίου όσοι κατεδικάζονταν σε θάνατον εκτελούνταν πλέον με άλλους τρόπους άλλοι με αγχόνη, άλλοι με ξίφος, άλλοι με όπλο, άλλοι με ηλεκτρική καρέκλα. Σήμερα ο σταυρός ως τρόπος εκτελέσεως έχει καταργηθεί. Σκληρά ποινή ο σταυρός.
Αυτός πού καρφωνόταν εκεί σφάδαζε σαν ψάρι έξω απο το νερό είχε σπασμούς, πόνους φρικτούς, το αίμα έτρεχε σταλαγματιά-σταλαγματιά από τις πληγές των χεριών και των ποδιών. Δίψα φοβερή βασάνιζε το σώμα, γι’ αυτό ακουγόταν το «διψῶ». Έμεναν οι κατάδικοι στο σταυρό όχι λίγες ώρες, αλλά και ήμερες και εβδομάδα ακόμα. Σκληροτράχηλοι άντρες οι ληστές και οι κακούργοι, με σώματα ρωμαλέα, άντεχαν στο μαρτύριο του σταυρού. Κι όταν πλέον ξεψυχούσαν, δεν τους έθαβαν αλλά έρχονταν πουλιά και έτρωγαν τις σάρκες τους εκεί πάνω στο σταυρό. Σ’ αυτό τον ατιμωτικό θάνατο καταδικάστηκε ό Χριστός μας. Βλέποντας τον Κύριο μας πάνω στο σταυρό διερωτάται κάθε άνθρωπος. Τι κακό έκανε; Σ’ αυτό απαντούν οι απόστολοι, απαντά ή Γραφή, απαντά ή Ιστορία, απαντούν οι αιώνες. Ο Χριστός, μέσα στα εκατομμύρια και δισεκατομμύρια των ανθρώπων, είναι ό μόνος πού δεν έκανε κανένα κακό, καμιά απολύτως αμαρτία δεν «εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ».
Υπήρξε ό αναμάρτητος με την απόλυτη έννοια. Πέρασε την επίγειο ζωή του σκορπίζοντας τα μύρα της αγάπης του σε όλο τον κόσμο «διῆλθε εὐεργετῶν». Άλλα τότε γιατί σταυρώθηκε; Σάς παρακαλώ στο σημείο αυτό να προσέξετε ιδιαιτέρως, είναι το σημαντικότερο. Γιατί σταυρώθηκε ό Χριστός; Οι Γραφές λένε, ότι σταυρώθηκε ως αντιπρόσωπος ολοκλήρου της αμαρτωλής ανθρωπότητας. Όπως εμείς σε πολλές περιπτώσεις ορίζουμε αντιπροσώπους πληρεξουσίους, που ενεργούν για λογαριασμό μας σε διάφορες αστικές υποθέσεις, κατά παρόμοιο τρόπο ή αγάπη του Θεού όρισε το Χριστό ως αντιπρόσωπο μας. Ακόμη απλούστερα, εκείνο πού έπρεπε να πάθουμε εμείς ως αμαρτωλοί, το έπαθε εκείνος.
Εγώ έπρεπε να σταυρωθώ, εσείς έπρεπε να σταυρωθείτε, ό καθένας από μας έπρεπε να σταυρωθεί επάνω στο ξύλο του σταυρού για τις αμαρτίες που έχουμε διαπράξει. Αυτή είναι ή ουσία του σταυρού, το μυστήριο των μυστηρίων. Χωρίς τη θυσία του Χριστού, όχι ένα χρόνο, αλλά και χίλια χρόνια να νηστεύεις, να κάνης κομποσχοίνια, ασκήσεις, ελεημοσύνες, οτιδήποτε, δεν μπορείς να ξόφλησης ούτε μια αμαρτία. Πέστε ο καθένας την πιο μικρή του αμαρτία, και θα σας πω, ότι ούτε και αυτήν θα μπορούσαμε να την εξοφλήσουμε. Εάν ήταν σε θέση ο άνθρωπος να το πετύχει αυτό μόνος του, δεν θα ερχόταν ο Χριστός να σταυρωθεί. Οι αμαρτίες συγχωρούνται «ἐν τῷ αἵματι τοῦ Ἀρνίου» του «ἐσφαγμένου». Να λοιπόν το μυστήριο του σταυρού.
Εάν με ρωτήσετε, ποια είναι ή πιο μεγάλη απόδειξη ότι ο Θεός αγαπά, θα σας απαντήσω υπάρχουν πολλές, αμέτρητες αποδείξεις. Άλλα εάν θέλετε να μάθετε, ποια είναι ή πιο τρανή, θα σας δείξω το σταυρό. Εκεί επάνω με το αίμα του Χριστού είναι γραμμένο «Οὕτως ἠγάπησεν ὃ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἴνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχη ζωὴν αἰώνιον». Αγαπητοί μου! Απέναντι στο σταυρό του Χριστού αισθανόμαστε και εμείς ότι έχουμε μια Ιερά υποχρέωση. Δεν είπαμε, ότι το ευαγγέλιο σήμερα ομιλεί για δύο είδη σταυρών; Έκτος λοιπόν από το σταυρό του Χριστού, με το βάρος των αμαρτιών όλης της ανθρωπότητας, υπάρχει και ο σταυρός του Χριστιανού. Έχουμε χρέος και εμείς, ο καθένας μας, να σήκωση το δικό του σταυρό. Έτσι είπε ό Χριστός «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτῳ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθήτω μοί» Αμήν.