Ἅγιος Μάρτυς Εὐψύχιος ἔζησε κατά τούς χρόνους τοῦ δυσσεβοῦς αὐτοκράτορα Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου (361 – 363 μ.Χ.) καί καταγόταν ἀπό τή χώρα τῆς Καππαδοκίας. Ἦταν ἄνθρωπος μέ θεοφιλή βίο καί ἀγαθή κρίση καί εἶχε πολύ πόθο γιά τόν Χριστό. Ὅταν στήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας ὁ Ἰουλιανός ἔχτισε ναό τῆς θεᾶς Τύχης, στόν ὁποῖο θυσίαζαν οἱ εἰδωλολάτρες, ὁ Εὐψύχιος πῆρε μαζί του καί μερικούς ἄλλους θαρραλέους νέους καί γκρέμισαν τό ναό ἀπό τά θεμέλια καθώς καί τό εἴδωλο τῆς θεᾶς. Ὅταν ἔμαθε αὐτά ὁ βασιλέας ὀργίσθηκε ὑπερβολικά καί ἀπέστειλε στρατιῶτες γιά νά τούς συλλάβουν. Καί τούς ἄλλους, ἀφοῦ τούς στέρησε ἀπό τήν περιουσία τους, τούς ὑπέβαλλε σέ ποικίλα χτυπήματα καί τούς ἐξόρισε. Τόν Μάρτυρα ὅμως, Εὐψύχιο, ἐπειδή κατά τήν γνώμη του ὑπῆρξε ἡ αἰτία αὐτῆς τῆς ἐνέργειας, πρῶτα τόν ἔκλεισε στή φυλακή, στήν συνέχεια δέ τόν βασάνισε πολύ. Ἐπειδή ὅμως δέν κατάφερνε νά τόν πείσει νά ἀρνηθεῖ τήν πίστη του στόν Χριστό, ἔδωσε ἐντολή καί τόν ἀποκεφάλισαν. Ἦταν τό ἔτος 363 μ.Χ. Ἔτσι ὁ Μάρτυς Εὐψύχιος κέρδισε ἀντί τῆς φθαρτῆς ζωῆς, τόν ἄφθαρτο στέφανο τοῦ μαρτυρίου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τήν ὡραιότητα.
Εὐψύχως ἤνυσας, δρόμον τόν ἔνθεον, καί καταβέβληκας, ἐχθρόν τόν δόλιον, τήν πανοπλίαν τοῦ Σταυροῦ, παμμάκαρ ἐνδεδυμένος· ὅθεν συνηρίθμησαι, τῶν Μαρτύρων ταῖς τάξεσι, δόξαν αἰωνίζουσαν, κεκτημένος Εὐψύχιε. Ἀλλά μή διαλείπῃς πρεσβεύων, σῶσαι ἡμᾶς τούς σέ τιμῶντας.
Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Ὡς εὐσεβείας θεόδμητον ἄγαλμα, τῆς ἀσεβείας καθεῖλες τό ἵδρυμα, καί εὔψυχος ὤφθης πρός ἄθλησιν, ἐν εὐψυχίᾳ τμηθείς τόν αὐχένα σου· διό σε ὑμνοῦμεν Εὐψύχιε.
Μεγαλυνάριον.
Ναόν τῶν ἀψύχων Μάρτυς θεῶν, καθελών εὐψύχως, ὡς Τριάδος ἔμπνους ναός, πρός ναόν τόν ἄνω, μαρτυρικαῖς βαθμῖσιν, Εὐψύχιε ἀνῆλθες, ὡς Μάρτυς ἔνθεος.
