Ὅσιος Διονύσιος καταγόταν ἀπό τό χωριό Κορησσός Καστορίας καί ἐγεννήθηκε ἀπό εὐσεβεῖς γονεῖς. Ἦταν ἀδελφός τοῦ Ὁσίου Θεοδοσίου († 11 Ἰανουαρίου), ἡγουμένου τῆς μονῆς Φιλοθέου τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί Ἐπισκόπου Τραπεζοῦντος. Ὁ Ὅσιος, σέ νεαρή ἡλικία, ἀκολούθησε τόν ἀδελφό του Θεοδόσιο. Ἀπό ἐκεῖνον ἐδιδάχθηκε τά τῆς μοναχικῆς πολιτείας καί τοῦ ἀσκητικοῦ βίου. Ὅταν ὁ Ὅσιος Θεοδόσιος ἔγινε Ἐπίσκοπος Τραπεζοῦντος, ὁ ἀδελφός του Διονύσιος τόν ἐπισκέφθηκε. Ἀπό τόν Θεοδόσιο ἐκάρη μοναχός καί ἀργότερα, τό 1346, ἐχειροτονήθηκε πρεσβύτερος ἀπό τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ. Ὁ Ὅσιος Διονύσιος ἐγνωρίσθηκε μέ τόν αὐτοκράτορα Ἀλέξιο Κομνηνό (1350 – 1390 μ.Χ.), ὁ ὁποῖος τόν ἐβοήθησε νά τελειώσει τήν ἀνοικοδόμηση τῆς ἱερᾶς μονῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου πού εἶχε ἀρχίσει στό Ἄγιον Ὄρος, ἡ ὁποία μέχρι σήμερα εἶναι γνωστή μέ τό ὄνομά του, μονή Διονυσίου. Γιά τό λόγο αὐτό ἐξασφάλισε καί τό μέλλον τῆς μονῆς μέ Χρυσόβουλο, τό ὁποῖο ἐκδόθηκε τό Σεπτέμβριο τοῦ 1374. Ὁ Ὅσιος Διονύσιος, ἀφοῦ παρέλαβε τό Χρυσόβουλο, ἐπέστρεψε ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη στόν Ἄθωνα. Κατά τήν ἐπιστροφή του εὑρῆκε λεηλετημένη τή μονή καί διαπίστωσε ὅτι ὅλοι οἱ μοναχοί εἶχαν αἰχμαλωτισθεῖ. Ἀναζητώντας τους μετέβη στή Βιθυνία, ὅπου εὑρῆκε τούς μοναχούς, τούς ὁποίους ἀφοῦ ἐξαγόρασε ἀπό τούς πειρατές τούς ὁδήγησε πάλι στό Ἅγιον Ὄρος. Τό 1380 ἐπισκέφθηκε, γιά τήν ἐνίσχυση τῆς μονῆς, τήν Τραπεζούντα, καί, τό 1382, τήν Κωνσταντινούπολη.
Ὁ Ὅσιος Διονύσιος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη στήν Τραπεζούντα, τό 1388, καί ἐκηδεύθηκε ἀπό τόν αὐτάδελφό του Θεοδόσιο στό ναό Χρυσοκεφάλου τῆς Τραπεζοῦντος.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Φῶς οὐράνιον, ἐν σοί σκηνῶσαν, λύχνον ἄσβεστον, τοῖς ἐν τῷ Ἄθῳ, Διονύσιε σαφῶς σε ἀνέδειξε· σύ γάρ Προδρόμου τόν βίον μιμούμενος, Μονήν αὐτῷ ἀνέγειρες περίβλεπτον. Πάτερ Ὅσιε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ᾿ Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς τοῦ Προδρόμου μιμητήν βίου λαμπρότητι
Καί μοναζόντων ὁδηγόν καί τύπον ἄριστον
Ἀνυμνοῦμέν σε οἱ δοῦλοί σου θεοφόρε.
Ἐν τῷ Ἄθῳ γάρ βιώσας ὡς ἀσώματος
Καταυγάζεις ταῖς σαῖς πράξεσιν ἑκάστοτε
Τούς βοῶντάς σοι, χαίροις Πάτερ Διονύσιε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις τῶν Ὁσίων ὁ μιμητής, καί τῶν ἐν τῷ Ἄθῳ, γνώμων θεῖος δι’ ἀρετῆς· χαίροις τῆς Μονῆς σου, ἀντίληψης καί σκέπη, ἣν φρούρει οὐρανόθεν, ὦ Διονύσιε.
