έ κατάνυξη καί δέος ἡ Ἐκκλησία µἄς ἑορτάζει καί πανηγυρίζει τήν παγκόσμιο ὕψωση τοῦ Τιµίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ καί καλεῖ τά πνευµατικά τῆς παιδιά νά προσέλθουν µἐ εὐλάβεια νά ἀσπασθοῦν τό Τίµιο Ξύλο πάνω στό ὁποῖο ἔχυσε τό αἴµά Του γιά τίς ἀµαρτίες µἄς ὁ Θεάνθρωπος. Χαρά καί φόβο αἰσθανόµαστε στήν καρδιά καθώς προσεγγίζουµε τόν Τρισµακάριστο Σταυρό. Χαρά γιά τή σωτηρία ποῦ ἔφερε στόν κόσµο, φόβο γιά τίς ἁμαρτίες ποῦ ἀκόµα φωλιάζουν στό εἶναι µἄς.
Ἀλήθεια πῶς νά πλησιάσει κανείς τό Σταυρό τοῦ Χριστοῦ χωρίς δέος; Αὐτόν ποῦ οἱ ἄγγελοι εὐλαβοῦνται ἐµεῖς οἱ ἄνθρωποι πῶς νά ἀγγίζουµε; 'Ὅμως µἔ τήν πίστη, ὅτι ὁ Τίµιος Σταυρός εἶναι «Χριστιανῶν ἡ ἐλπίς» δειλά-δειλά πλησιάζουµε τό Μυστήριό του καί µἐ γνήσια εὐλάβεια γονατιστοί µπροστά τοῦ ψελίζουµε: «Σύ µοὐ σκέπη κραταιά ὑπάρχεις ... ἁγίασον µἐ τήδυναµεί σου». Ἡ σηµερινή ἑορτή τήν ὁποία ἐορτάζουµε µἐ τόση λαµπρότητα εἶναι ἀναµνηση ἑνός µἐγάλου γεγονότος πού ἔγινε τό 326.
Στό Συναξαριστή τῆς Ἐκκλησίας µἄς διαβάζουµε ὅτι ὅταν ὁ πρῶτος χριστιανός βασιλεύς ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἐξεστράτευσε κατά τοῦ Μαξεντίου, βρισκόµενος σέ δύσκολη θέση καί κινδυνεύοντας νά νικηθεῖ ἀπό τά πολυάριθµα στρατεύµατα τοῦ ἐχθροῦ, ἐκεῖ στόν Τίβερη ποταµό, µἔρα µἐσηµέρι, εἶδε στόν οὐρανό τό σχηµα τοῦ Τιµίου Σταυροῦ µἐ τήν ἐπιγραφή στά Ρωµαϊκά «Ἐν τούτω νίκα». Θεωρώντας τό σηµεῖο αὐτό εὐλογία τοῦ Θεοῦ καί προµήνυµα νίκης διέταξε τούς στρατιῶτες του νά ἀναρτήσουν στά πολεµικά λάβαρα τό σχχήµα τοῦ Σταυροῦ µἐ τίς θεϊκές λέξεις.
Μέ τή δύναµη τοῦ Σταυροῦ νίκησε ὁ Κωνσταντῖνος καί σάν ἀπόδειξη εὐγνωµοσύνης στό Χριστό κήρυξε τήν ἀνεξιθρησκεία. Ἔτσι ὑψώθηκε ὁ Σταυρός στούς τρούλλους τῶν Ἐκκλησιῶν. Ἐλεύθερα οἱ χριστιανοί λάτρευσαν τόν Σσταυρωµένο καί ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἔγινε τό σύµβολο τῆς αὐτοκρατορίας. Εµφορούµενος ἀπό τόν ζῆλο νά προσκυνήσει τό ἴδιο ξύλο ἐπάνω στό ὁποῖο σταυρώθηκε ὁ Χριστός, ἔστειλε τή Μητέρα τοῦ Ἁγία Ἑλένη στά Ἱεροσόλυµα µἐ ὑπηρέτες καί χρήµατα πολλά µἐ σκοπό νά ἀνασύρει ἀπό τή γῆ τό θαµµένο Τίµιο Σταυρό. Ὕστερα ἀπό κοπιώδη ἔρευνα ἀξιώθηκε ἡ Ἁγία Ἑλένη νά βρεῖ στό λόφο τοῦ Γολγοθά τρεῖς Σταυρούς. Τῶν δύο ληστῶν καί τοῦ Χριστοῦ.
Τήν ἀπορία τῆς ποιός ἄραγε ἦταν ὁ Σταυρός τοῦ' Χριστοῦ τήν ἔλυσε τό θαύµα τῆς ἀναστάσεως µἰᾶς νεκρῆς γυναίκας στήν ὁποία ἀκούµπησαν πρῶτα τους δύο σταυρούς χωρίς νά συµβεῖ τίποτα τό θαυµατουργικό, καί ὅταν ἀκούµπησαν τόν τρίτο ἀµέσως ἡ νεκρή ἀναστήθηκε. Τότε ἡ Βασίλισσα κατάλαβε ὅτι ἦταν ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ καί µἀζί µἐ τή Σύγκλητο µἐ συγκίνηση τόν προσκύνησε. Ἐπειδή ζητοῦσε ὁ λαός νά προσκυνήσει τόν Τίµιο Σταυρό καί δέν µποροῦσε λόγο τῆς κοσµοσυρροῆς παρακάλεσε τήν Ἁγία τουλάχιστον νά τόν δεῖ.
Τότε ὁ Πατριάρχης Ἵεροσολυµων Μακάριος, ἀνέβηκε στόν ἄµβωνα τῆς Ἐκκλησίας καί ὕψωσε τόν Τίµιο Σταυρό. Καί κάτω ὁ λαός µἐ δακρυσµένα µἄτια γονατιστός ἔψαλε τό «Κύριε ἐλέησον». Ἀπό τότε ἐπικράτησε ἡ τιµία ἑορτή τῆς Ὑψώσεως. Σήµερα πού γιά τούς πολλούς µὀντέρνους ἀνθρώπους ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ εἶναι «µὠρία», σήµερα πού οἱ λεγόµενοι µἄρτυρες τοῦ Ἰεχωβά παρασύρουν ἀνύποπτους ἀδελφούς µἄς στήν ἄρνηση τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, σήµερα πού οἱ περισσότεροι ἀπό τούς λεγοµένους ὀρθόδοξους χριστιανούς µὄνο τυπικά καί ἐπιφανειακά προσκυνοῦν τό Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, σήµερα πού ἡ τεχνολογική ἐξέλιξη ἔκανε τόν ἄνθρωπο νά παραθεωρήσει τή δύναµη τοῦ Σταυροῦ.
Σήµερα ποῦ ὁ Σταυρός καί ὁ Ἐσταυρωµένος καθαιρέθηκαν ἀπό τό εἰκονοστάσι τῆς ψυχῆς µἄς, καλούµαστε ὅσοι ἀκόµα συγκινούµαστε ἀπό τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, ὅσοι ἀκόµα πιστεύουµε στή δύναµη τοῦ Σταυροῦ του, νά ἐµβαθύνουµε στό Μυστήριο καί στή Θεολογία του, καί νά ὁδηγηθούµε ἀπό τόν ἐξωτερικό ἀσπασµό στήν ἐσωτερική ἕνωση µἄς µἐ τόν Ἐσταυρωµένο. Τότε µὄνο ἡ ἑορτή τῆς ὑψώσεως θά ὑψώσει καί τή δική µἄς ψυχή σέ οὐράνια βιώµατα. Εἶναι γεγονός ὅτι ὁ λαός µἄς εὐλαβεῖται ἰδιαίτερα τή σηµερινή ἑορτή. Τρέχει στίς ἐκκλησίες νά ἀκούσει τά ὡραία τροπάρια, περιµένει µἐ ὑποµονή νά πάρει ἀπό τό χέρι τοῦ ἱερέως τόν βασιλικό, πού ὕστερα βάζει στό εἰκονοστάσι γιά φυλακτό καί µἐ κάθε τρόπο ἐκδηλώνει τά αἰσθήµατα τῆς εὐσέβειάς του.
Πόσοι ὄµως ἀπό αὐτούς τούς καλούς χριστιανούς προσπάθησαν νά ἐµβαθύνουν στό νόηµα τῆς ἑορτῆς; Πόσοι σκέφθηκαν ὅτι πίσω ἀπό τό σύµβολο ὑπάρχει µἰά ὁλόκληρη θεολογία; Ἀλήθεια πόσοι ξέρουν ὅτι Σταυρός σηµαίνει πάθος, πόνος, θλίψις, µἀρτύριο; Εἴµαστε γεµάτοι ἀπό Σταυρούς. Στίς ἐκκλησίες µἄς, στά σπίτια µἄς, στούς δρόµους, στά λεωφορεῖα, παντοῦ βλέπει κανείς νά δεσπόζει ὁ Σταυρός. Στό στῆθος µἄς, πάνω ἀπό τό κρεβάτι µἄς, στίς σηµαῖες µἄς, στήν κορυφή τῆς ἀνεγειρόµενης οἰκοδοµῆς, στά θεµέλια κάθε κτίσµατος, στό αὐτοκίνητο µἄς, στά στέφανα τῶν νεονύµφων, στόν τάφο τῶν νεκρῶν, στά κατάρτια τῶν πλοίων, παντοῦ, σέ κάθε ἔκφανση τῆς ζωῆς δεσπόζει ὁ Τίµιος Σταυρός.
Καί ἐνῶ ζούµε ἀναµεσα σέ τόσους σταυρούς, δυστυχῶς, εἴµαστε ξένοι πρός τό Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Ἄν δοκιµάσει κανείς νά δώσει σέ ἕνα ὁποιοδήποτε ἄνθρωπο τῶν ἀνατολικῶν ἀθεϊστικῶν χωρῶν ἕνα µἰκρό σταυρουδάκι θά µεἴνει ἔκθαµβος ἀπό τή λαχτάρα µἐ τήν ὁποία θά ἀσπασθεῖ καί θά ἀγκαλιάσει τό Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Θά δεῖ δάκρυα νά κυλοῦν καί θεϊκή ἀλλοίωση νά ζωγραφίζεται στό πρόσωπό του. Καί τοῦτο γιατί µἔσα στήν πνευµατική στέρηση καί στόν πόνο ζεῖ τή θεολoγία τοῦ Σταυροῦ. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ μᾶς θυμίζει τό θεῖο πάθος του. Ἐκεῖ ἔπαθε γιά τίς ἁμαρτίες μας.
Ἐκεῖ δόθηκε ἡ μάχη κατά τῆς φθορᾶς. Ἀπό τό Σταυρό τοῦ Χριστοῦ βλάστησε ὁ καρπός τῆς ἀθανασίας. Στό Σταυρό σχίσθηκε τό χειρόγραφο τῶν ἁμαρτιῶν μας. Ἀτενίζοντας τό Σταυρό θυµόµαστε ὅτι ὁ Χριστός φόρεσε ἀκάνθινο στεφάνι γιά νά µἄς καθαρίσει τούς λογισµούς. Ραπίσθηκε γιά νά µἄς διδάξει τήν ὑποµονή. Χλευάσθηκε γιά νά µἄς διδάξει τήν ἀξία τῆς πραότητος. Λογχεύθηκε τήν πλευρά, ἐµπτύσθηκε, προπηλακίσθηκε, ποτίσθηκε ξύδι καί χολή, ἐγκαταλείφθηκε, ἔπαθε ὅσα κανείς ἀπό τούς ἀνθρώπους γιά νά σώσει τόν κόσµο καί τόν καθένα µἄς ἀπό τήν τυραννία τοῦ διαβόλου καί τοῦ θανάτου.
Ἔτσι ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ γίνεται «Χριστιανῶν ἡ ἐλπίς, πεπλανηµένων ὁδηγός, χειµαζοµένων λιµήν, ἐν πολέµοις νίκος, οἰκουµένης ἀσφάλεια, νοσούντων ἰατρός, νεκρῶν ἡ ἀνάστασις». Ὁ Σταυρός µἄς θυµίζει τή λύτρωση µἄς καί τή σωτηρία µἄς. Γιά µἄς τούς ὀρθοδόξους Ἕλληνες ὁ Σταυρός θυµίζει ἀγῶνες ἐθνικούς κατά τούς ὁποίους χωρίς τή δυναµή του ἦταν ἀδύνατο νά ἐπιβιώσουµε. «Σταυρός πιστῶν τό στήριγµα» ψάλλουµε θριαµβευτικᾶ. Ὁ Τίµιος Σταυρός ἦταν καί εἶναι τό ἐθνικό µἄς σύµβολο ποε ἐμψύχωνε τούς ἀγωνιστές µἄς. Τά βυζαντινά στρατεύµατα µἔσα στά πεδία τῶν µἀχῶν ἔφεραν τά λάβαρα τοῦ Σταυροῦ µἐ τά ὅποια ἐνίσχυαν τούς µἀχητές.
Ὅ ἱερός λόχος µἐ καύχηση διεκήρυττε «ἐν τούτω τῷ σηµείω νικώµεν». Καί ὁ θαλασσινός ἀγωνιστής Κανάρης ὕψωσε στή φρεγάτα τοῦ τόν Τίµιο Σταυρό µἐ τή φράση «Σταυροῦ τύπος ἐχθροῖς τρόµος». Ἄς µἤ µεἴνουµε ἀγαπητοί μου ἀδελφοί µὄνο θεατές τοῦ µἐγάλου τούτου σηµερινοῦ µὑστηρίου. Καθώς ἀσπαζόµαστε «τό Ζωοποιόν ξύλον». Ἄς ἀφήσουµε τή σκέψη µἄς νά ἀγκαλιάσει τόν Ἐσταυρωμένο καί νά μᾶς θυµίζει κάθε λεπτό τά περιστατικά τοῦ ἀχράντου πάθους τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί ἀκόµα, ὅπου ἀτενίζουµε τόν Τίµιο Σταυρό ἄς φέρουµε στή µνήµη µἄς τά προστάγµατα καί τίς ὑποθῆκες τοῦ Ἐσταυρωµένου Χριστοῦ. Τότε ὁ Σταυρός δέν θά εἶναι γιά µἄς ἕνα ἄψυχο ξύλο, ἀλλά θά γίνει «ζωή καί ἀνάστασις», δέν θά εἶναι ἕνα πολυτιµο κειµήλιο, ἀλλά θά ἀποβεῖ ἡ µὀναδική ἀξία ἀπό τήν ὁποία θά παίρνει νόηµα ἡ ζωή µἄς. Ἀμήν