«Χαίρε, αυλή λογικών προβάτων»
πόψε, αγαπητοί μου αδελφοί, λέγεται ό Ακάθιστος ύμνος, οι Χαιρετισμοί. Τι είναι οι Χαιρετισμοί; Ένα τραγούδι. Υπάρχουν τραγούδια του σατανά, που εγκωμιάζουν το διάβολο και τους αισχρούς έρωτες και ακούγονται σε διάφορα κέντρα ή μεταδίδονται από ραδιόφωνα και τηλεοράσεις. Υπάρχουν όμως και τα τραγούδια του Θεού και της Εκκλησίας, που ψάλλονται στους ναούς από τους ψάλτες και τους Ιερείς μας. Ένα από τα ωραιότερα τραγούδια της Εκκλησίας μας είναι οι Χαιρετισμοί της Υπεραγίας Θεοτόκου ή όπως αλλιώς λέγεται ο Ακάθιστος Ύμνος. Αυτός ο ύμνος ψάλλετε παντού σε όλη τη γη όπου υπάρχουν ορθόδοξοι, από την Αυστραλία ως την Αμερική. Παντού Ψάλλονται οι Χαιρετισμοί και δάκρυα τρέχουν από τα μάτια.
Ποιο είναι όμως το ιστορικό του Ακάθιστου ύμνου; Εψάλη για πρώτη φορά πριν 14 αιώνες, το 626 μ.Χ., εκεί στην πόλη των ονείρων μας, στην Κωνσταντινούπολη.Βάρβαροι πολιόρκησαν τότε στενά την πόλη από ξηρά και από θάλασσα. Βέβαιοι ότι θα νικήσουν, απειλούσαν τους κατοίκους της Πόλεως, ότι μόνο αν γίνουν πουλιά για να πετάξουν στον αέρα ή ψάρια για να κολυμπήσουν στη θάλασσα θα σωθούν. Υπερήφανα λόγια. Άλλα οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί δεν έχασαν το θάρρος τους. Ενώ οι λίγοι άντρες μάχονταν στα τείχη, τα γυναικόπαιδα ήταν στην εκκλησία και παρακαλούσαν την Υπεραγία Θεοτόκο. Και ή Παναγία έκανε το θαύμα της.
Δεν το λέμε εμείς, το λέει ή ιστορία. Τη νύχτα στη θάλασσα του Βοσπόρου φύσηξε-άνεμος δυνατός, σήκωσε κύματα, και όλα τα καράβια των έχθρων πνίγηκαν. Οι βάρβαροι τόσο πολύ φοβήθηκαν, ώστε έλυσαν την πολιορκία και έφυγαν. Όταν οι χριστιανοί είδαν με τα μάτια τους το θαύμα αυτό μαζεύτηκαν όλοι στο ναό των Βλαχερνών, έκαναν δοξολογία, και για πρώτη φορά έψαλαν το «Τη ύπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια...» και όλο τον ύμνο όρθιοι, εξ ου και Ακάθιστος. Ό Ακάθιστος ύμνος έχει 144 «Χαίρε». Τα «Χαίρε». αυτά είναι μαργαριτάρια, διαμάντια, ανεκτίμητα πετράδια της αγίας μας Εκκλησίας αξίζουν παραπάνω από χρυσό και άργυρο. Να τα ερμηνεύσουμε όλα; Χρειάζεται ώρα πολλή.
Για αυτό, άπ' όλα τα «Χαίρε», θα ερμηνεύσουμε συντόμως ένα, αυτό πού ακούσαμε στην αρχή. Στρέφεται ό ποιητής προς την υπεραγία Θεοτόκο και λέει «Χαίρε, αυλή λογικών προβάτων». Θα προσπαθήσω να μιλήσω άπλα, ώστε να με καταλάβει και ό πλέον ολιγογράμματος. «Χαίρε», λέει, «αυλή λογικών προβάτων». Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά; Ό ποιητής πού έγραψε τον Ακάθιστο ύμνο μιλάει εδώ για «πρόβατα», πού ασφαλώς έχουν τσοπάνο, μιλάει και για «αυλή», μαντρί. Ας τα δούμε αυτά. Πρώτα τα πρόβατα. Τα πρόβατα είναι δύο ειδών. είναι κατ' αρχήν πρόβατα φυσικά, αυτά πού ξέρουμε όλοι. Τα πρόβατα διακρίνονται από τα άλλα ζώα με τρία γνωρίσματα πού έχουν. Το πρώτο γνώρισμα τους είναι ήμερα. Δεν αγριεύουν σε κανένα, δεν επιτίθονται. Δεν έχουν δόντια σαν του λύκου να δαγκώνουν.
Δεν έχουν κέρατα σαν των βοδιών να τρυπούν και να ξεσχίζουν. Δεν έχουν νύχια σαν της γάτας να πληγώνουν. Είναι άκακα και ήσυχα. Ιδίως τα μικρά αρνάκια είναι χαριτωμένα. Τα παιδιά τ' αγαπούν κι όταν έρχεται ή ώρα να σφάξουν το αρνάκι, παρακαλούν τον πατέρα να μην το σφάξει. είναι ζώα αγαπητά, πολύ προσφιλή. Ακόμα, το πρόβατο είναι ωφέλιμο , το ωφελιμότερο ίσως ζώο. Δίνει το γάλα του, που γίνεται τυρί και βούτυρο δίνει το κρέας του, πού γίνεται εκλεκτό φαγητό δίνει το δέρμα του, πού γίνεται υποδήματα, παπούτσια δίνει τα κόκαλα του, πού γίνονται κουμπιά δίνει ακόμα και τα έντερα του, πού —δεν θα το ξέρετε αυτό— γίνονται χορδές πού παίζει κιθάρα ό οργανοπαίκτης.
Το πρόβατο είναι όλο χρήσιμο. Ακόμα, το πρόβατο είναι υπάκουο. Ακολουθεί τον τσοπάνο όπου πάει εκείνος πάει κι αυτό. Όταν το φωνάζει, τρέχει και πάει κοντά του, και δεν φεύγει από τον τσοπάνο. Γι’ αυτό ο τσοπάνος γνωρίζει ένα προς ένα τα πρόβατα του. Αλλά έκτος από τα φυσικά υπάρχουν και τα λογικά πρόβατα, οι Χριστιανοί, πού πρέπει κι αυτοί να έχουν ανάλογα γνωρίσματα. Πρώτον όπως το πρόβατο είναι ήμερο, έτσι κι ό Χριστιανός να είναι ήσυχος, ειρηνικός να αποφεύγει όσο το δυνατόν φιλονικίες, καυγάδες, πολέμους και μάχες να ειρηνεύουν οι Χριστιανοί μεταξύ τους. Ιδίως οι Χριστιανές γυναίκες πρέπει μέσα στο σπίτι να διατηρούν τη γαλήνη και ηρεμία, πού αναπαύει τους συζύγους και τα παιδιά τους και το εκτιμούν ιδιαιτέρως.
Δεύτερον όπως τα πρόβατα είναι ωφέλιμα, έτσι οι Χριστιανοί πρέπει να 'ναι αγαθοεργοί, να προσφέρουν πάντα το καλό στην κοινωνία. Χριστιανός πού δεν έχει καλά έργα είναι σαν το στέρφο πρόβατο. Και τρίτον όπως το πρόβατο υπακούει στον τσοπάνο του, έτσι κι ό Χριστιανός πρέπει να υπάκουη. Ό μαθητής στο δάσκαλο, το παιδί στον πατέρα, ή γυναίκα στο σύζυγο, ό πολίτης στους νόμους και τις αρχές, και ό Χριστιανός να υπάκουη στους ποιμένας της Εκκλησίας του. Είπαμε για τα πρόβατα, ας πούμε τώρα για τον τσοπάνο. Ό τσοπάνος, πού βόσκει τα πρόβατα, τα αγαπάει. Προς χάριν τους σηκώνεται νύχτα' τα οδηγεί σε χλοερά λιβάδια να βρουν τροφή και σε δροσερά νερά για να πιουν. Όταν χαθεί κανένα πρόβατο, το αναζητεί.
Κι όταν αρρωστήσει, το φροντίζει ιδιαιτέρως. Ό καλός ποιμένας περιποιείται τα πρόβατα του και τα προστατεύει από κάθε κίνδυνο. Όπως λοιπόν υπάρχει τσοπάνος στα πρόβατα, έτσι και στην Εκκλησία υπάρχει καλός ποιμένας. είναι ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Ό Χριστός αγαπάει τα πρόβατα του σαν το βοσκό κι ακόμη παραπάνω. Γιατί κανένας βοσκός δεν θυσιάζεται για τα πρόβατα του, αλλά τουναντίον τα εκμεταλλεύονται και τα σφάζουν τα πρόβατα για να βγάλουν το ψωμί τους. Ενώ ό Χριστός θυσίασε και αυτή τη ζωή του και έδωσε το τίμιο του αίμα πάνω στο σταυρό, για να δώσει ζωή στα πρόβατα του ζωή ανωτέρα και αιωνία, και να σώσει από την αμαρτία τα λογικά του πρόβατα.
Σάς μίλησα για τα πρόβατα, σας μίλησα για τους Χριστιανούς πού πρέπει να’ ναι σαν τα πρόβατα, σας μίλησα για τον τσοπάνο και για τον καλόν Ποιμένα. Τώρα θα σας πω και για το μαντρί, την «αυλή» των προβάτων. Τα πρόβατα τη νύχτα μαζεύονται στο μαντρί. Εκεί είναι ασφαλισμένα. Έρχεται ό λύκος, αλλά δεν τολμά να πλησίαση, γιατί υπάρχουν τσοπανόσκυλα πού γαβγίζουν όλη νύχτα μέσα στο μαντρί υπάρχει προστασία και ασφάλεια. Όπως λοιπόν τα πρόβατα έχουνε μαντρί, έτσι και εμείς οι Χριστιανοί, τα πρόβατα του Χριστού, έχουμε μαντρί. Ποιο είναι το μαντρί μας;
Ή Εκκλησία του Χριστού μας. Όσοι είναι μέσα στην Εκκλησία, έχουν προστασία, ασφάλεια, ανάπαυση, ειρήνη, κάθε καλό. Το πρόβατο έξω από τη μάντρα το τρώει ό λύκος και όταν κάποιος ξεμακραίνει από την Εκκλησία, μένη μακριά από τη λειτουργία και τη διδαχή, μακριά από την προσευχή και τα μυστήρια, μακριά από την ιερά εξομολόγηση και τη θεία κοινωνία, μακριά από το αντίδωρο και τις άλλες ευλογίες της Εκκλησίας, τον Χριστιανό αυτόν θα τον φάει ό μεγάλος λύκος, δηλαδή ό σατανάς, και οι άλλοι λύκοι, δηλαδή οι άπιστοι και άθεοι καί προ παντός οι πλανεμένοι αιρετικοί (λ.χ. οι ψευδομάρτυρες του Ίεχωβά και άλλες αιρέσεις).
Αυτά, αγαπητοί μου, είχα να σας πω εξηγώντας τον χαιρετισμό προς την Παναγία «Χαίρε, αυλή λογικών προβάτων». Διότι «αυλή», είπαμε, είναι ή Εκκλησία καί ή Παναγία, ή μητέρα του καλού ΠΟΙΜΕΝΟΣ, βρίσκεται στο κέντρο της Εκκλησία ή αγκάλη της, πού κρατεί το Χριστό, δέχεται καί κάθε πιστό έτσι ταυτίζεται με τη μάνδρα της Εκκλησίας. Ένας ύμνος της Παρακλητικής λέει «Πρόβατο ειμί της λογικής σου ποίμνης και προς σε καταφεύγω, τον Ποιμένα τον καλόν ζήτησόν με τον πλανηθέντα, ό Θεός, και ελέησαν με». Μακάρι να είμαστε πρόβατα, και να μην μοιάζουμε με κατσίκια, «ερίφια» που λέει ό Χριστός.
Γιατί μερικοί είναι σαν τα κατσίκια, πού τρέχουν δεξιά κι αριστερά, ανεβαίνουν σε βράχους, είναι άτακτοι και ανήμεροι. Όχι λοιπόν κατσίκια, άλλα πρόβατα πράοι, ταπεινοί, ήσυχοι, ευεργετικοί, για να έχουμε την ευλογία του καλού Ποιμένος της Υπεραγίας Θεοτόκου καί πάντων των αγίων Αμήν.
† Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
